Actualisering: Fascisme - ‘kleine
Mussolini’s en
supermannelijkheid’
Matteo Salvini = Italiaans Vicepremier
- Verzet zich hevig tegen het idee dat Europa meer migranten moet aantrekken om de
economie draaiende te houden
- In Italië is er een zeer hoog jeugdwerkloosheid percentage (30%)
- Salvini zegt dat ze in Italiaanse kinderen nodig hebben en geen nieuwe slaven om de
kinderen te vervangen.
- Salvini wordt vergeleken met Hitler en de Nazi’s, omdat hij zijn eigen volk boven
andere volkeren plaats.
Wet van Godwin 1990= hoe langer een discussie duurt, hoe groter de kans dat iemand over
Hitler begint.
- Men zei ook dat wie het eerst over Hitler of Nazi’s begon de discussie zou verliezen.
Dit is een drogreden, het klinkt aannemelijk, maar klopt niet.
- Salvini gebruikt de woorden van Mussolini “Tanti nemici, tanto onore’ zoveel
vijanden, zoveel eer.
Tekst: Waar haalde Mussolini de mosterd
Mussolini was bekend met het werk van de Fransman Georges Sorel, de criticus van het
marxisme die bekenstond om zijn voorkeur voor directe en gewelddadige actie en ervoor
pleitte om een krachtige ‘mythe’ in het centrum van de politieke actie te plaatsen.
- Mythe had een dubbele betekenis
o Als leugen, de veronderstelling dat Italië van 1870 een grootmacht had
kunnen worden
o Als kracht en als toekomstdroom
Mussolini moet verder ook sterk beïnvloed zijn door Vilfredo Pareto’s (corrupte)
elitetheorie en diens antiparlementarisme. En ook hier speelde een sterke voorliefde voor
directe actie en eigen instincten mee.
Nog meer zal hij zich hebben aangetrokken gevoeld door Nietzsche, de filosoof met de
hamer, die korte metten maakte de christelijke idealen van naastenliefde en
vergevingsgezindheid.
Mussolini had een diepe afkeer van theorie. Hoe gewelddadiger, hoe beter.
Übermensch = een type mens dat hoger wordt aangeschreven dan de gewone mens. Het
begrip wordt veelal toegeschreven aan Nietzsche.
Trump beschouwt liegen als een deugd. Sommigen noemen dat postmodern, maar dat js het
niet het is fascistisch. Eigenlijk heel traditioneel. Fascisten geven niets om het dagelijkse
leven van mensen. Trump beweert dat wie niet aan zijn kant staat, niet tot het volk behoort.
1
,Trump spreekt niet over vrijheid en democratie. Hij neemt niet eens de moeite om die
woorden te gebruiken, zelfs niet in zijn inaugurele rede.
Inaugurele rede = toespraak bij de eedaflegging naar aanleiding van zijn aanstelling als
president.
20 lessen die we moeten trekken uit de gruwel van de 20 ste eeuw volgens Snyder:
1. Gehoorzaam niet bij voorbaat
2. Verdedig de rechtstaat
3. Hou vast aan je eigen beroepseer
4. Wees alert op het politieke gebruik van woorden al terrorisme, extremisme en
noodtoestand.
5. Trap niet in politiek misbruik van terroristische aanslagen.
6. Kies je eigen woorden
7. Durf de uitzondering te zijn
8. Geloof in de waarheid
9. Onderzoek zelf, neem niet alles zomaar over
10. Praat met andersdenkende
11. Ontdek wie je kunt vertrouwen
12. Kijk niet weg
13. Maak gebruik van je stemrecht
14. Geef aan goede doelen
15. Bescherm je privacy
16. Zorg dat je vrienden hebt in het buitenland
17. Wees zelfkritisch als je een dienstwapen draagt.
18. Wantrouw paramilitairen
19. Verzamel moed
20. Wees een patriot
10 mechanismen van het fascisme in Stanley zijn boek:
1. Mythische verleden: het verleden ophelderen, spreken over de mooie tijden waarin
iedereen zijn plaats kende. Tradities en geloof waren belangrijk, elke natie had zijn
huidskleur. Het meest intense en waardevolle dat een man kan doen is legerdienst
en bij een vrouw het moederschap. Let wel de slechte momenten uit het verleden
worden doodgezwegen, herinneringen aan slavernij en kolonies worden gemeden.
Het verleden kende enkel helden.
2. Slogans en propaganda: de boodschap moet verdeeldheid zaaien bij de bevolking.
Tussen het eigen volk en vreemdeling, blank en gekleurd.
3. Tegen intellectuelen: Expertise wordt ondermijnd, en elk intellectueel perspectief dat
niet het fascistische discours bevestigt, is verdacht. Er zijn vier oorden van bedrog:
overheid, wetenschap, media en universiteiten volgens de fascisten.
4. Weg met de realiteit: Fascistische politici creëren een ‘onrealiteit’. Het komt erop
neer dat ze de realiteit zelf ‘betwijfelbaar’ maken, door wantrouwen te zaaien, te
liegen en complottheorieën te verspreiden.
5. Leven de hiërarchie: de fascistische overtuiging zegt dat ongelijkheid de natuurlijke
orde vormt. – opnieuw heerst hier het wij/zij-denken: wij’ verdienen het, ‘zij’ niet,
‘wij’ zijn superieur, ‘zij’ inferieur, ‘wij’ zijn de ware! ,’zij’ zullen er nooit echt bijhoren.
2
, 6. Dominante slachtoffers: Bijna de helft van de Trump-kiezers gelooft echt dat de
blanke Amerikanen de meest gediscrimineerde groep vormen. “De fascistische leider
gebruikt een gevoel van collectief slachtofferschap om een groepsidentiteit te
creëren.
7. Law and order: Al les wat verwijst naar de invoering en verstrenging van la wand
order is dan ook gericht op de groep die er niet bij hoort. – Als iemand uit de
dominante groep de wet overtreedt, heeft hij/zij een fout gemaakt. Als iemand uit de
andere groep een fout maakt, is dat omdat hij/zij crimineel is.
8. Seksuele angsten: ‘Het eigen volk’ waarschuwen dat de vijand erop uit was om
vrouwen te verkrachten. De afkeer van transgenders en holebi’s, die de traditionele
seksuele rollenpatronen in gevaar lijken te brengen, wordt volop geëxploiteerd door
fascistische politici.
9. Oorden van verderf: - Fascistische politiek slaat het beste aan in landelijke gebied. Op
het platteland heersen nog traditionele waarden, kent iedereen zijn laats nog, en
liggen de misdaadcijfers veel lager. De fascist omarmt de kerktoren en wantrouwt de
stad.
10. Arbeit macht frei: wij’ werken hard, ‘zij zijn lui en leven op ‘onze’ kosten. Armen
hebben het zelf gezocht. Hadden ze maar beter hun best moeten doen.
Over het probleem met fascisme zijn boeken geschreven:
- Bassani: De tuin van de finzi- contini’s. Dit boek beschrijft hoe de levens van de
mensen stukje bij beetje worden beknopt. Het speelt zich af onder Mussolini’s
regime bij Joodse families in Noord Italië.
- Haffner: Het verhaal van een Duitser. Zijn boek gaat ook over het menselijke
onvermogen om rampen te zien aankomen. De dictatuur werd stukje bij beetje
verscherpt.
Het potsierlijke machismo van Mussolini zien we nu terugkomen bij Trump. Tussen de twee
wereldoorlogen was Mussolini het brandpunt van een machocultuur: de Grote Leider in
rijlaarzen, handen ferm geplant in een leren riem, brallend met de kin omhoog. Zo
domineerde hij de Italiaanse massa alsof ze zijn gewillige maîtresse was.
Joden waren ook het mikpunt van haat omdat zij werden gezien als zwak, intellectueel, bang
om aanstoot te geven, kortom het tegenovergestelde van het mannelijke ideaal.
Machisme = machogedrag = supermannelijkheid = grote leider, kin omhoog, oerman die
vrouwen tussen de benen neemt
Het klopt dat leidinggevende functies nog steeds overwegend worden vervuld door mannen,
maar een absolute zekerheid is dat niet meer. Veel jonge mannen hebben nood om de
mannelijke autoriteit te herstellen, een aantal van die mannen voelt zicht wellicht
geïntimideerd door de MeToo-activisme en andere vrouwelijke eisen voor gelijke rechten.
Voorbeeld van supermannelijkheid: Indiërs die net zo sterk wouden lijken als hun Britse
overheersers.
Hillary Clinton was de kwade bazin. Maar Barack Hoessein Obama was voor velen nog iets
ergers: hij was progressief en hoogopgeleid, had een islamitische naam en was bovendien de
3
