INFECTIEBEHEERSING
WAAROM
• Verkeersongevallen versus ziekenhuisinfecties
(KCE, 2009)
• Prevalentie 6%
(KCE, 2008)
• Meest voorkomende complicatie, verhoogde morbiditeit, verhoogde mortaliteit, extra kosten!!!
50.000 verkeersongevallen versus 125.000 ziekenhuisinfecties
1.500 doden versus 2.600 doden
Ongeveer 400.000.000 euro meer kost tgv extra medische zorgen en langere verblijfsduur
• 20 – 30% te vermijden
infectiecontrolemaatregelen!!!
Infectiecontrolemaatregelen: bv. handhygiëne, correcte uitvoering van wondzorg,
juiste isolatiemaatregelen, …
GESCHIEDENIS
• Semmelweis 1847 – kraambedkoorts
nut van goede handhygiëne
• Fleming 1928: Penicilline
• Revolutie in de geneeskunde!
• Probleem: resistentie!
Pagina 1 van 66
,DEEL 1: HYGIËNE EN INFECTIEPREVENTIE
INLEIDING
• Hygiëne fysiek, psychisch en sociaal welzijn van de patiënt in het ziekenhuis (WHO)
– Schade mogelijk op elk van deze drie domeinen
– !!! FYSIEKE SCHADE ziekenhuisinfecties (ZI)
• Nosocomiaal, hospital acquired, health care acquired
BEÏNVLOEDENDE FACTOREN ZIJN:
• toenemend gebruik AB,
• stijgend aantal resistente kiemen,
• toename verzwakte patiënten,
• complexe diagnostiek en therapie,
• pt bewegen zich meer doorheen het zh,
• pt door zeer veel verschillende zorgverstrekkers verzorgd,
• zorgverlening sneller en drukker tempo.
GEVOLGEN ZIJN:
o verlengde ligduur,
o verhoogd GM-verbruik,
o meer nood aan zorg.
hogere kosten
Kritische evaluatie van de verleende zorg, inzicht in bronnen en overdrachtswegen (zie
verder)!!!
ZIEKENHUISHYGIËNE EN INFECTIEPREVENTIE
• Hygiëne
• Ziekenhuishygiëne
• Infectiepreventie
• Hospitalisme!!!
HYGIËNE
• = de zorg voor het in stand houden van de gezondheid
– Gezondheid (WHO): een toestand van optimaal lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk
welzijn
– DUS: hygiëne is meer dan het voorkomen van ziekten, (bevordering van het welzijn!!!)
• Extra aandacht voor hygiënische maatregelen in ziekenhuizen, andere verpleeginrichtingen
– Grote kans op verspreiding van ziekten
– Doch eerstelijn wordt steeds belangrijker: nood aan onderzoek
Pagina 2 van 66
,ZIEKENHUISHYGIËNE
• = de wetenschap die bestudeert hoe de gezondheid van pt die in het ziekenhuis verblijven,
gevrijwaard kan worden
– geen bijkomende/secundaire schade
HOSPITALISME!!!
= Door zijn verblijf of in aansluiting met zijn verblijf kan de patiënt immers bijkomende of secundaire schade
lijden op drie domeinen: sociaal, psychisch en fysiek vlak
– sociaal
- patient uit zijn vertrouwde omgeving weggerukt, verliest een deel van zijn vrijheid =>
ontheemd
– psychisch
- ongerustheid over verloop van ziekte verwerken -> angst, communicatiestoornissen
- Hospitalisatiesyndroom!!!( psychisch institutionalisme, inrichtingsneurose, dehumanisatie,
hopitalisatiesyndroom en klinisch iatrogenese)
= stoornissen die ontstaan na langdurig verblijf in het ziekenhuis
– fysiek chirurgische fouten, foute onderzoeken, medicatiefouten… !!!
Hospitalisme ǂ hospitalisatie!!!
INFECTIEPREVENTIE
• Meest frequente vorm van fysisch hospitalisme
- Ziekenhuisinfecties!
• ZI = infecties die NIET bestonden op het moment van opname, verworven tijdens het verblijf in het zh
• De ziekenhuishygiëne wil deze ZI voorkomen en controleren
• Infectiepreventiemaatregelen!!! (verenging tot infectiepreventie)
- Isolatiemaatregelen
- Uitvoeren van aseptische technieken
- Voorzorgsmaatregelen bij reiniging, ontsmetting en sterilisatie
HOSPITALISME
• psychosociale schade
• fysieke schade
– niet-infectieus
– infectieus
Pagina 3 van 66
, PSYCHOSOCIALE SCHADE
Langdurig verblijf -> gedragsveranderingen (hospitalisatiesyndroom)
- Mogelijke gedragsveranderingen: neerslachtigheid, regressie, depressie, contactarmoede
Ziekmakende factoren:
• Verlies contact met eigen sociale omgeving
- Bij langdurig verblijf gevaar voor contactarmoede
• Inactiviteit en verlies zelfstandigheid
- Door weinig zelf te doen
• Gebruik kalmerende middelen en slaapmiddelen
- Door vreemde omgeving, angst en onzekerheid, pijn…
• Zakelijke houding personeel, weinig huiselijke sfeer
- Kleur van de muren, meubilair..
• Verlies van het persoonlijke
- Pte raakt meer geïsoleerd, eenzaam en apathisch
• Angst, hulpeloosheid en onwetendheid
- Angst voor pijn, voor ongeneesbare aandoening, rol in de maatschappij te verliezen
- Niet voldoende inlichtingen krijgen of gevolgen ervan zorgen voor angst
- Afhankelijk worden van anderen veroorzaken neerslachtigheid
• Verlies toekomstperspectief
- Geen toekomstplannen
• Geluidshinder
- Bezoek, kar op de gang, telefoon,…
Risicogroepen (!!!MIC)
• Psychosociaal hospitalisatiesyndroom bij kinderen
- Vreemde omgeving, scheiding met ouders leiden tot gedragsstoornissen
- Regressie kind gaat op een lager ontwikkelingsniveau functioneren bv weigeren van eten
en niet plassen
• Psychosociaal hospitalisatiesyndroom bij chronisch zieken
- Passiviteit en afhankelijkheid
• Psychosociale hospitalisatiesyndroom bij psychiatrisch patiënten
- Kans op Hsyndroom zeer groot
- Verlies aan activiteit, interesse en apathie
• Psychosociale hospitalisatiesyndroom bij patiënten op een intensieve zorgafdeling
- Sterk bedreig met psychosociale aspecten van Hsyndroom
- Intensieve technische bewaking en de continue verzorging wijzen op een bedreigende
levenssituatie vd pte
- Pijn, vermoeidheid, communicatiestoornissen leiden tot angst en depressie
- Wegvallen van privacy, isolatie, beperkte bezoek en de sensorische deprivatie met stoornis
in het dag-nachtritme -> pte psychisch ernstig belasten -> deze psychische toestand kan
zich uiten in een intensievecaresyndroom
Pagina 4 van 66
