Wereldinzicht: mens en maatschappij
De middeleeuwen (ca. 500 – ca. 1500)
De tijd van de ridders, boeren en monniken (ca. 500 – ca. 1200)
Situering in de tijd
De naam ‘middeleeuwen’
De naam middeleeuwen duikt op in de 16e eeuw: geleerden uit die tijd (= humanisten) hadden
een grote bewondering voor de kunst en de
cultuur van de Griekse en Romeinse oudheid.
Deze humanisten keken met minachting neer
op de eeuwen die daarop gevolgd waren en die
op hen een barbaarse en donkere indruk lieten.
Alles wat tussen de oudheid en de nieuwe tijd
viel, lag “zo maar verloren tussen die eeuwen
in”.
18e en 19e eeuw: sommige geleerden en schrijvers krijgen opnieuw aandacht voor de
middeleeuwen: hun oordeel was vaak erg romantisch en idealistisch gekleurd.
De middeleeuwen krijgen vaak een negatieve bijklank, in het Engels: ‘the dark ages’ genoemd.
Indeling
Enerzijds kan men de middeleeuwen opsplitsen in 2 fasen
De Kersteningtijd (500 – 1200)
→ merovingen (6e – 8e eeuw)
→ karolingen (9e eeuw)
→ feodaliteit (10e – 12e eeuw)
De stedentijd (1200 – 1500)
Anderzijds kan men deze indeling maken
De vroege middeleeuwen (5e – 11e eeuw)
Europa moet zich verdedigen tegen vreemde invallen (defensief)
De late middeleeuwen (11e – 15e eeuw)
Europa gaat in het offensief bv. kruistochten (→ heropleving van de handel)
Pagina 1 van 27
,Begin en einde van de middeleeuwen?
BEGIN: 476 → einde van de oudheid, dit is het jaar dat de laatste West-Romeinse keizer werd
afgezet. Geschiedkundigen zijn van oordeel dat er geen bepaalde datum aangeduid kan
worden, maar dat de overgang ergens tussen de 4e en de 7e eeuw voltrok.
→ de eenheid van het Middellandse zeegebied verdween in deze periode zowel op
economisch als cultureel gebied.
→ Germaanse koninkrijken kwamen in de plaats van het West-Romeinse rijk
→ in Azië en Noord-Afrika ontwikkelden de Arabieren zich tot een nieuwe macht
EINDE: is niet exact aan te geven; het is zowat rond het jaar 1500 te plaatsen.
→ 1453: ondergang van het Oost-Romeinse rijk (politiek)
→ 1492: ontdekking van Amerika en het begin van de Europese uitzwerming
over de wereld (economisch)
→ 1517: de start van de reformatie die een einde maakt aan de christelijke
eenheid van West-Europa (godsdienstig)
Situering in de ruimte
De invallen van de Germanen maakten een einde aan het West-Romeinse rijk (476)
Inwendige factor: de verzwakking van het West-Romeinse rijk
Economische achteruitgang: de productie op de latifundia (groot stuk grond) en de handel
verzwakte.
Het luxueuze leven zette niet aan tot werken en die wilde werken
werden ontmoedigd door de hoge belastingen.
Het bevolkingscijfer daalde.
Militaire verzwakking: de grenzen werden steeds minder efficiënt bewaakt
Pagina 2 van 27
, Uitwendige factor
De hunnen, een barbaarse groep uit Centraal-Azië, gingen naar het Westen en duwden hiermee andere
barbarengroepen mee binnen in het West-Romeinse rijk → door deze druk ontstonden de
volksverhuizingen van de Slavische en Germaanse volksstammen.
Vanaf de 4e eeuw: de Rijn- en Donaugrens werden herhaaldelijk doorbroken, door binnenvallende
groepen die weinig taalrijk waren. De romeinen gaven hun land en voorrechten
in ruil als: de barbaren foederati (bondgenoten) werden, die de grenzen mee
moesten bewaken.
Foederati = barbarengroepen die een romeinse burger werden, die ook romeinse
rechten kregen maar hun eigen koning konden behouden (ze erkennen het gezag
van de keizer wel)
In de beginperiode bleef het Romeinse gedrag nog gelden, maar geleidelijk aan
vervielen de bondgenootschappen en Germaanse koningen namen de macht over.
476: Odoakar, een Germaanse krijgsheer, zet de laatste Romeinse keizer af, wat het officiële einde
van het West-Romeinse rijk betekent.
De Islam-samenleving
Ontstaan van de Islam
op het Arabisch schiereiland ontstond in de 7 e eeuw een nieuwe
wereldgodsdienst: de islam.
Stichter: Mohammed, geboren te Mekka omstreeks 570 had op zijn 4 0e
besloten zijn innerlijke roeping te volgen: in een visioen gaf de engel
Gabriël hem de opdracht om de mensheid een boodschap over te brengen
die van Allah afkomstig was, waarin twee denkbeelden centraal staan:
- Het idee van het laatste oordeel
- Het geloof in één god → Allah
Pagina 3 van 27
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur gellensmargot. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €10,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.