2VE: De kritieke patiënt Spoed
1 Algemene benadering van een kritieke patiënt
Je ziet een ptn voor je wat ga je in welke volgorde doen?
ABCDE (of CABCD)*
• C Catastrophic hemorrhage: levensbedreigende bloedingen stelpen
• A Airway: vrijmaken en waarborgen vd luchtweg met eventueel immobilisatie v wervelkolom
• B Breathing: waarborgen adequate ventilatie en oxygenatie
• C Circulation: stabilisatie vd circulatie
• D Disability (=neurologisch letsel): evaluatie en evt neurochirurgisch ingrijpen
• E Exposure (=onderzoek van de gehele pt): evaluatie alle overige letsels en opstellen definitief
behandelplan
ABC zijn de belangrijkste
1.1 Airway
Controle v bewustzijn heel vaak een vrije luchtweg als ptn bij
bewustzijn
Is de luchtweg vrij?
Glasglow comaschaal minder dan 8 op 15 intuberen
• NEE (comateuze ptn altijd intuberen!)
o Stop klinisch onderzoek (niet verder BCD…) en ga over naar actie
Tube
Mayocanule grote vanaf kaakhoek tot midden mond en dan gwn in mond
duwen (geen draaibeweging maken)
Don’t fight with ptn!
• JA
o Volledig, partieel (stridor) o CZS depressie
o Bloed & braaksel, vreemd voorwerp
o Trauma, brandwonden (kijken of er roet op de tong is luchtweg is in gevaar)
1.2 Breathing
• AH aanwezig een efficiënt? Klaagt pt. v kortademigheid? Versnelde ah is zeer belangrijk!!
• Observatie AH (klinisch, saturatiemeting, expiratoire pCO2-meting)
• Neusvleugelen?
• Ademhalingspatroon
o Cheyne stoke (stervensademhaling traag, heel diep en dan stoppen en
dan alles terug opnieuw) komt vaak door bloeding
o Biot ademhaling ademen en stoppen, ademen en stoppen … neurologisch probleem
o Kussmaul geen pauze tussen in en uit ademen hyperventilatie
Observeer de ptn
• Ademhalingsarbeid • Praat de ptn?
• Gebruikt hulpademhalingsspieren of o Volle zinnen
neusvleugelademen o Een paar woorden
• Is er kortademigheid in rust of alleen bij o 12woord per keer
inspanning?
Cyanose
• Centraal versus perifeer (niet erg)
1
, • Waarom blauw hemoglobine is roos als er 02 inzit en geeft rode kleur; niet het geval
gedoxygeneerd hemoglobine (donkerrood bloed, blauwe schijn)
• Tong uitsteken tong blauw = centrale cyanose vanuit hart te weinig hemoglobine
gegenereerd respiratoir of cardiaal probleem
• Betrouwbaar opletten met saturatiemeting
Saturatiemeting
• Onbetrouwbaar door
o Nagellak
o Slechte circulatie
o Beweging
o Externe lichtinval
o Geelzucht
o Carboxylhemoglobine aanwezig CO bindt sneller aan hemoglobine dan O2 het gaat
100% zeggen maar het is eigenlijk gebonden aan CO het meet de binding v
hemoglobine en niet wat er gebonden is aan hemoglobine…
Visuele inspectie vd thorax
• Gaat borstkas beiderzijds omhoog en zet beiderzijds evenveel uit?
• Evalueer best vanaf het voeteinde
1.3 Circulation
Hartritme?
• Frequentie (brady - tachy) (radialis, • Zwak of sterke pulsatie
femoralis, carotis) • Beïnvloed door medicatie (vb β-blocker
• Regelmatig – onregelmatig hartslag verstraagd), koorts, pijn
Bloeddruk
Capillaire Refill
• 5 seconden drukken • Centraal meten
• Refill binnen de 2 seconden indien normaal
Indicatoren v algemene perfusie: mentale toestand, warme huid of eerder koud en klam?
1.4 Disability
Beoordeling bewustzijn: AVPU – WAPA, GCS
• Strekt gestrekte armen en exorotatie met bv hoofd
Als bewust: observatie retrograde amnesie
Pupillen: grootte, lichtreactief, nystagmus?
Miosis – Mydriase – Anisocorie (fysiologisch bij 20%)
Glycemiebepaling!!! Zeer belangrijk!!!!
FAST CVA
1.5 Exposure
Verder klinisch onderzoek: o.a. T°
• Gebruik thermometer die voldoende laag kan meten. Meeste thermometers stoppen op 32°of
34°
2
, • In volgorde v betrouwbaarheid:
o Oesophagaal o Axillair- Oraal
o Rectaal o Voorhoofdthermometer
o Tympaan
Evaluatie alle overige letsels
Anamnese Opstellen definitief behandelplan
2 Bewustzijnsstoornis
2.1 CVA
• Bloeding (hemoragisch cva) uit hersenbloedvat
o Door aneurysma of trauma
• Verstopping (trombose) (ischemisch cva) v hersenarterie
o Door klonter
• Soms voorafgegaan door TIA geen schade
• Symptomen treden acuut op
Symptomen
• Hemiparese (krachtverlies) of hemiplegie • Visusstoornissen, emotionele
(halfzijdige verlamming) ledematen stoornissen
• Afasie, dysartrie, • BWZ- verlies (minder vaak bij trombose)
woordvindingsstoornissen,.. met soms stertoreuze AH (snurken,
• Hoofdpijn (vooral bij bloeding) blazen)
• Verwardheid, ongecoördineerde • Vaak: hypertensie
bewegingen • Soms: anisochorie
2.1.1 Wat te doen
Bewusteloze ptn
• Vrijhouden en/of – maken luchtwegen + • PBO
O2 ifv saturatie • Controle anamnese (tijdstip v incident!
• Plat leggen stabiele zijlig Medicatiegebruik!
• IV-lijn (NaCl 0,9% in niet-verlamde arm) • Indien nodig BLS/ALS toepassen
Bewuste ptn
• Plat leggen • IV-lijn (NaCl 0,9% in niet verlamde arm)
• Zuurstof i.f.v. saturatie • PBO
• Bewaken vrije luchtweg • Controle anamnese!
• Psychologische ondersteuning
Verder zeer zeer belangrijk!!! Time is brain
• Een uur niet behandelen is 3,6 j ouder!! • Zo nodig trombolyse (evt. toestemming)
• 2,5 ml zenuwcellen per minuut sterven 2 lijnen prikken; ptn blijft bloeden zo
er af als je niets doet weinig mogelijk invasief vanaf
• Neuroloog waarschuwen trombolyse) clipping, coiling (bij
• Monitoring aneurysma)
• Controle en correctie vitale parameters • Opname ICU of stroke-unit
• CT-scan
Zuurstoftoediening
• NIET STANDAARD!! Doel = saturatie 94 – 98%
• Veel zuurstof bij:
o Cardiaal arrest o Majeur trauma
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur stefaniepieters. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
