15.1 Vanaf 1648: statensysteem. Staten bemoeiden zich niet met elkaar: non-
interventiebeginsel/soevereiniteitsbeginsel.
Conflicten kunnen latent en manifest zijn. Er zijn verschillende betekenissen van conflict:
- Functionalisme-paradigma: een samenleving bestaat uit organen, maar als de onderlinge
relatie niet goed functioneert: conflict. Conflict is dus de uitzondering;
- Conflict-paradigma: conflicten zijn natuurlijk: groepen strijden om schaarse zaken. Ze zorgen
ook voor verandering en zijn daarom niet per se negatief. Machtsverschillen en
nutsmaximalisatie zorgen voor conflicten. Twee stromingen:
o Gebaseerd op bezitsverdeling (Marx): leidt tot revolutie en omverwerpen systeem;
o Huntington: conflicten komen door sociale en culturele verschillen.
- Sociaalconstructivisme-paradigma: bestudeert de handelingen van actoren en de betekenis
die actoren eraan geven;
- Rationele-actor-paradigma: bestudeert hoe groepen met tegengestelde belangen
samenwerken en eventuele conflicten oplossen. Conflicten kunnen voor veranderingen
zorgen.
15.2 Staten hebben externe soevereiniteit en interne soevereiniteit (bevolking erkent de
overheid). Voorwaarden van een staat: zie 14.5.
Fragiele/falende staten: bevolking accepteert hogere macht niet of strijdt met elkaar. Vaak heeft de
staat niet meer het monopolie op de macht of kan de bevolking niet voldoende beschermd worden.
Een staat is fragiel als hij:
- De interne rechtsorde niet kan handhaven: anarchie;
- Openbare diensten niet kan draaiend houden (zorg, onderwijs etc.).
Dekolonisatie->iemand grijpt de macht->dictatuur->Sovjet-Unie/VS steunen dictator. Vervolgens:
einde Koude Oorlog->steun vervalt->opstandelingen staan op->intrastatelijk conflict (binnen een
staat). Er zijn echter juist minder interstatelijke conflicten (tussen staten).
Globalisering->grenzen worden vloeibaarder en terrorisme verspreidt: is gevaarlijk voor fragiele state
->conflicten worden buiten landsgrenzen uitgevochten.
De BRICS-landen zijn aan het opkomen->veranderende machtsverhoudingen->Europa en VS worden
minder machtig.
VN:
- Algemene Vergadering: alle lidstaten zijn hiervan lid. Vaardigt niet-bindende resoluties af;
- VN-Veiligheidsraad: kan externe soevereiniteit aantasten, economische en militair ingrijpen
afvaardigen. Resoluties zijn wel bindend. Heeft vijf permanente leden: VS, VK, Frankrijk,
Rusland, China en tien tijdelijke leden. Elk permanent lid heeft echter een veto en er is dus
vriendjespolitiek.
De NAVO had een concreet doel (bescherming tegen Sovjet-Unie) en is kleiner->neemt meer
besluiten dan VN. Na de val van de Sovjet-Unie treedt de NAVO ook op buiten het verdragsgebied
om de VN te helpen met conflictbeheersing en -preventie. Qua lidstaten is er grote overlap tussen
NAVO en EU ->afstemmingsprobleem: NAVO heeft militaire macht, EU niet. Landen en partijen
zijn of voor een trans-Atlantische relatie of meer continentaal gericht.
15.3 Vijf theorieën over patronen in gedrag van samenwerking en conflict van staten:
Realistische theorieën: er is een constante (dreiging van) strijd tussen staten om macht. Staten
volgen hun eigenbelang en vergroten hun macht (militair, economisch en qua kennis). Daardoor
ontstaat het veiligheidsdilemma van nationale staten: omdat er geen hoogste macht (hegemon) is,
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur jrva. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.