Resume
Samenvatting Religie
- Cours
- Religie (A09C5A)
- Établissement
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Samenvatting van alle lessen van het vak Religie
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
cursusmateriaal: teksten Toledoexamen: meerkeuze + open vragen (17/20)
Religie, zingeving &
levensbeschouwing
Forumopdrachten (3/20 punten)
1. wordt op 14/10 gegeven (deadline: 18/11/2020)
2. wordt op 18/11 gegeven (deadline: 09/12/2020)
3. wordt op 09/12 gegeven (deadline: 31/12/2020)
worden niet inhoudelijk gequoteerd
studenten worden onderverdeeld in groepen van 10
per forum een aantal bijdragen schrijven met een minimum aantal woorden (ongeveer 3
bijdragen van 150 woorden)
Waar gaat het vak over?
levensbeschouwing
schaamtewoord dat gebruikt wordt voor mensen met een niet-religieuze visie op het leven
(bv. atheïsten)
hier zitten dus de religies in + vrijzinnig humanisme (~ atheïsme)
zingeving = de dingen die ons leven betekenis geven
religie
o verhouding ten opzichte van zingeving is zeer complex
Les 1. De ‘zingevende interesse’
(zie hoofdstuk op Toledo uit boek ‘de rationaliteit en haar grenzen’ van Burms & De Dijn))
er zijn 3 interesses (~ verlangens, manieren van betrokken zijn) van de mens
meeste interesse in dit vak in de ‘zingevende’ interesse en hoe deze zich tot de andere verhoudt
(overlappen veel gaat vaak over dingen die nauwelijks van elkaar te onderscheiden zijn maar
waarbij het belangrijk is dat er een onderscheid gemaakt wordt omdat ze soms met elkaar in
spanning staan)
1. cognitieve
a. = de mate waarin wij geïnteresseerd zijn in kennis over de werkelijkheid
b. door wetenschappelijk onderzoek maar ook door nieuwsgierigheid
2. manipulatieve
1
, a. elke mens is een manipulator wij proberen allemaal de werkelijkheid naar ons hand te
zetten om een behoefte te vervullen
b. bv. bouwen van een huis
3. zingevende
a. moeilijkste te vatten
b. hoe wij proberen ons leven te leiden waardoor het zinvol is
Voorbeeld:
De burger had een cognitieve interesse om de naaktbeelden van de bv’s te bekijken. Het fake-profiel
Evelyne had een manipulatieve interesse om de bv’s te manipuleren. En de bv’s hadden daarna een
zingevende crisis over hun maatschappelijke waardering door deze beelden.
Waarom zijn deze interesses nu zo belangrijk?
in onze samenleving zijn de cognitieve en manipulatieve interesses van de mens heel sterk
aanwezig & worden ook heel sterk gewaardeerd
o het is gemakkelijk om ons iets voor te stellen bij deze interesses: interesse in kennis &
controle
o heeft te maken met liberaal mensbeeld dat wij allemaal gericht zijn op ons eigenbelang
(= manipulatief mensbeeld) + met het succes van wetenschap & techniek (wetenschap
voor de cognitieve interesse & technologie om de realiteit om te zetten naar onze hand)d
de zingevende interesse wordt stiefmoederlijk behandeld
Voorbeeld: Bij de coronavirus zijn de eerste vragen die we ons stellen van cognitieve & manipulatieve
aard: ‘wat voor virus is dat?, hoe besmettelijk is het?, hoe zit het met de coronacijfers?, wat gaan we
eraan doen?, maatregelen nemen?’.
Maar misschien spelen op de achtergrond van die crisis vooral een aantal zingevingsvragen (‘wat
betekent het om ziek of gezond te zijn?, hoe belangrijk is het om gezond te zijn?’ daar kan geen
enkele wetenschapper een antwoord op geven). Maar ook ‘hoe gaan wij als lichamelijke wezen met
elkaar om’ en dat doen we door heel traditionele zaken (bv. elkaar een hand geven). Maar wat als we
elkaar geen hand meer mogen geven omdat een wetenschapper beslist dat dit beter is (en dit beslist
vanuit een cognitieve en manipulatieve interesse die dominant zijn tegenover de zingevende)?
Dus in dit vak proberen we duidelijk te maken dat die zingevende interesse eigenlijk groter en
omvattender is dan we durven toegeven en kunnen zien. Dit kunnen we duidelijk maken door het
belang aan te tonen van het zingevende t.o.v. het cognitieve & t.o.v. het manipulatieve. (ook de visie
van Burms & De Dijn)
2
,1. Zingevend & cognitief
Stelling 1: er zijn activiteiten in ons leven die lijken te gaan over een ‘cognitieve interesse’, maar die
eigenlijk fundamenteel over zingeving gaan
voorbeeld: Ik kom mijn buurman vaak tegen doordat onze tuinen niet goed van elkaar
afgescheiden zijn. Wij praten dan altijd met elkaar over het weer en over hoe ik mijn tuin zou
moeten verzorgen. Nu wat is dat eigenlijk een gesprek voeren met iemand over het weer?
o dikwijls gaan we ervanuit dat een gesprek gaat over het uitwisselen van informatie
en veel gesprekken gaan daar ook over (bv. als u aan iemand de weg vraagt)
o maar als u met uw buurman spreekt over het weer dan gaat dat fundamenteel over
iets anders en dat is zo bij de meeste gesprekken
uitgedrukt als: gesprek wordt gevoerd om ‘de relatie te vieren’ (zingeven aan het feit dat we
samen zijn) de aard van het gesprek weerspiegelt de aard van uw relatie
bv. als je aan iemand vraagt hoe zijn vakantie is geweest, dan is dit niet om informatie te
krijgen (dit heeft geen ander doel) geritualiseerde vraag om met iemand om te gaan
maar wij zien dit niet zo omdat we een sterk cognitief beeld hebben over gesprekken en
omdat we denken dat we die gesprekken voeren om steeds meer kennis te verkrijgen
Stelling 2: kennis speelt wel degelijk een rol in onze zingevende activiteiten
voorbeeld: een liefdesrelatie is een typische zingevende activiteit en hier speelt kennis een
rol als je jezelf de vraag stelt:
o ‘wie is een goede partner voor mij?’ die vraag heeft een vorm van een
kennisvraag omdat je de juiste eigenschappen zoekt
o ‘bedriegt mijn partner mij?’ je kan dit vaststellen of horen maar die vraag zal voor
een groot stuk de zingeving van je leven bepalen
Stelling 3: wetenschappelijke kennis is hierbij niet steeds de ideale kennisvorm. Vaak is intuïtieve
kennis veel belangrijker (aanvoelen, wijsheid, sensibiliteit)
hoewel wetenschappelijke kennis op heel efficiënte wijze onze cognitieve kennis bevredigt
toch is deze heel vaak ongeschikt om een rol te spelen in zingevende activiteiten
voorbeeld: ‘bedriegt mijn partner mij?’
o als je dan een privédetective inhuurt of camera’s ophangt dan is dit wetenschappelijk
gezien een zeer efficiënte manier maar dit is ongeschikt in een liefdesrelatie wat hoe
dan ook gaat uw partner verontwaardigd zijn dat jij deze stap hebt genomen
o de normale manier om dit te weten te komen is op een meer intuïtieve manier (van
elkaar aanvoelen of eventueel er samen over praten)
voorbeeld: ‘wie wordt mijn partner?’ (tot wie word ik aangetrokken)
o er zijn massa’s artikelen over onderzoek naar de geur van een persoon dat je zal
aantrekken tot die persoon
o maar als uw partner aan u zal vragen wat u aantrekt tot hem/haar en u antwoordt
dat dit komt door zijn feromonen dan is dit een zeer onbevredigend antwoord dat
is niet de vorm van kennis waarnaar gevraagd wordt
o zingevende taal uit zich in beschrijvingen (opsommingen) en dit is bevredigender dan
de wetenschappelijke taal die zich tot zo min mogelijk factoren probeert te herleiden
3
, o het zingevende heeft te maken met sensibiliteit (hoe jij het aanvoelt) en niet met
zekerheid
voorbeeld: ‘wie blijft mijn partner?’
o blind getrouwd: mensen worden gescreend door wetenschappers en op
wetenschappelijke basis samen gezet (ook datingssites werken met algoritmes)
o het programma toont dat wetenschappelijke kennis niets waard is op gebied van een
relatie de keuze voor een partner gaat uiteindelijk over intuïtieve kennis
o als iemand zou zeggen ‘ik blijf bij u omdat we wetenschappelijk gezien zoveel %
matchen’ dan is dat een belachelijk antwoord
voorbeeld: het geven van een straf aan mensen
o = typisch zingevende activiteit want de essentie van het zingevende is: het gaat altijd
over zaken die u perplex doen staan (liefde, overlijden, pijn hebben, misdaad)
o we reageren op deze misdaad door mensen pijn te doen en dit straffen
veronderstelt weer een bepaalde intuïtieve kennis, een bepaald aanvoelen &
sensibiliteit (ook de sensibiliteit om bepaalde personen niet te straffen omdat ze niet
beter wisten en er dus niks aan kon doen)
o woedeaanvallen t.a.v. objecten = personen die het gezond verstand missen om met
sommigen dingen anders om te gaan dan met anderen (bv. een gezond persoon
reageert anders wanneer een tak op zijn hoofd valt doordat die afbreekt van een
boom, dan dat een persoon met een tak op zijn hoofd slaat)
o intuïtieve kennis nodig om te beslissen bij wie het passend is om kwaad te worden
en een straf op te leggen
o er zijn bepaalde wetenschappers die beweren dat onze vrije wil niet bestaat en dat
niemand verantwoordelijk is voor zijn eigen daden & daarom zouden we niemand
moeten straffen maar we moeten die mensen zo manipuleren/veranderen zodat
ze dit niet meer doen en de burgerlijke aansprakelijkheid regelen we door
verzekeringen
men zegt dus dat een zingevend domein (‘het straffen’) bepaald moet
worden door de wetenschap
zie tekst Toledo van Richard Dawkins: mensen zijn geen verantwoordelijke
wezens, ze zijn te vergelijken met machines & mensen die misdrijven plegen
mogen we niet kwaad op zijn, we moeten die repareren
op veel mensen gaat de wetenschappelijke kennis dus geen invloed hebben op hun aanvoelen
over bepaalde zingevende activiteiten (er zit een zekere kracht in onze intuïtieve kennis die niet zo
gemakkelijk vernietigd wordt door wetenschappelijke kennis) = zingevende is een beetje immuun
voor bepaalde cognitieve claims
Burms & De Dijn vergelijken het met de volgende situatie: Je kijkt naar een schilderij en er
komt een wetenschapper langs u staan die u zegt ‘eigenlijk ben jij alleen maar naar verf aan
het kijken’. En je zegt dat dat klopt maar toch zie je nog steeds de figuren die op het schilderij
staan en niet gewoon verf.
2. Zingevend & manipulatief
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur janaboon. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,79. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
71184 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans