huwelijksvermogensrecht = geheel van regels dat de vermogensrechtelijke verhoudingen beheerst
tussen echtgenoten onderling & tegenover derden, zowel tijdens het huwelijk als bij de ontbinding
2 componenten van huwelijksvermogensrecht (met hun beperkingen):
1. huwelijk
- duurzame intieme relaties zonder huwelijk = hier niet onder begrepen →
discriminatie?
- argument contra = ongehuwden kiezen bewust voor de juridische gevolgen
die uit hun samenwonen voortvloeien
- argument pro = iedereen in een feitelijk gelijke omstandigheid moet gelijk
behandeld worden
- koppels met een duurzame relaties kunnen kiezen uit 3 statuten
- geen statuut = feitelijke samenwoning onder gemeen recht
- wettelijk samenwonen (bv. kan ook papa met dochter zijn)
- huwelijk (meeste bescherming)
- komt altijd voor erfrecht (bepaalt dit tweede)
2. vermogen
- financieel-economische elementen die niet rechtstreeks verband houden met het
vermogen (bv. alimentatie) worden uitgesloten
- dit naast ook de personele aspecten die worden uitgesloten tijdens het huwelijk
- enkel de vermogensrechtelijke vragen: eigendom, schulden, actief en passief
Keuzeargument: examen!
voorbeeld: Jan en Marie zijn 20 jaar getrouwd en hebben 2 kinderen. Als ze uit de echt scheiden,
wordt hun vermogen relatief goed verdeeld. Maar je hebt ook Bob en Jeanine en die zijn net
hetzelfde, buiten dat ze enkel feitelijk samenwonen. Als die uit elkaar gaan, is er niets geregeld, ze
krijgen gewoon elk wat op hun naam staat. Bob was arts, Jeanine was advocate, de realiteit is dat
Jeanine meer gas gaat terug nemen op vlak van haar job (bv. deeltijds werken). Bob verbreekt de
feitelijke samenwoning na 20 jaar. Het huis, de auto’s, etc. staan allemaal op de naam van Bob. Op
Jeanine haar naam staat de fiets en een kleine bankrekening, dat is het enige dat ze krijgt.
visie Verbeke: keuzeargument is vals
- langs de kant van de vrouw in bovenstaand voorbeeld:
- aspect ‘vrije toestemming’
- in abstracto kunnen begrijpen wat de juridische gevolgen zijn (bv. geen
alimentatie bij wettelijke samenwoning)
- volle draagwijdte kunnen beseffen van je keuze (weten wat de gevolgen op
lange termijn zijn)
- wat als ene partner wel wou trouwen en andere niet?
- bv. Jeanine woont samen met Bob en ze is zwanger en ze geeft hints aan Bob
dat ze wilt trouwen maar hij wilt dit niet.
- je had toch kunnen vertrekken als de andere niet wou trouwen?
- nieuw wilsgebrek volgens Verbeke: wilsgebrek van de liefde
1
, - langs de kant van de man:
- doordachte keuze om bewust te weigeren om te trouwen
- Verbeke (common-law benadering: keuze maak je niet alleen met woorden maar ook
met daden = verantwoordelijkheid
- de man heeft zelf gekozen voor een intieme duurzame relatie & volgens Verbeke
moeten alle intieme duurzame relaties hetzelfde behandeld worden
Visie Verbeke = intieme duurzame relatie is vanaf een moment dat je wettelijk kan vaststellen (bv. na
5 jaar samenwonen of na het eerste kind)
Lex specialis
- omdat het gemeenrecht niet aangepast is aan een intieme relatie (= de interne werking)
- maar gehuwden en derden (= externe werking)? Verbeke pleit voor een derde neutraal
vermogensrecht (≠ bijzondere regels maar toepassing van gemeen recht) & bescherming op
intern vlak
Primair – secundair stelsel
- primair:
- eenvormig + dwingend (ongeacht het secundair stelsel)
- minimale rechten & verplichtingen van de echtgenoten: op intern en extern vlak + op
persoonlijk en vermogensrechtelijk vlak
- enige vermogensregels = art 215 (bescherming vermogen), 217 (beroepsinkomsten
alleen innen), 220, 224 (nietigheid schenking) BW
- secundair:
- niet dwingend door keuzevrijheid maar iedereen heeft er wel eentje
- keuzes:
- gewoon getrouwd zijn = residuair / aanvullend recht
- huwelijkscontract bij notaris voor het trouwen = conventioneel stelsel
- getrouwd zijn en na X jaar conventioneel worden = wijzigingsakte (art 1394-1395
BW)
3 vragen bij maken van huwelijkscontract:
- “niets” = wat als echtgenoten niets hebben geregeld?
- residuair / aanvullend recht (art 1451 BW)
- = wettelijk stelsel (art 1390 BW)
- “Bob de Bouwer” = kunnen wij het maken? nou en of!
- huwelijkscontract bij notaris voor het trouwen (= contractsvrijheid)
- begint te werken vanaf het voltrekken van het huwelijk (art 1391 BW)
- = conventioneel stelsel
- “muur” = hoe hoog is de muur waar Bob niet over kan rijden?
- dwingend recht
- = primair stelsel
huwelijkscontract is een soort planning =
- horizontaal: tussen gehuwden
- verticaal: via schenkingen naar kinderen toe of testament
2
,Titel I. Het secundair huwelijksvermogensrecht
Hoofdstuk 1. Het wettelijk stelsel (1976)
Afdeling I. Situering
veranderingen van stelsel = gebonden aan art 1394-1395 BW
- vanaf jaren ’70: veranderen mogelijk maar wel formaliteiten
- vanaf 2008: wijzigingen aan veel minder formaliteiten gebonden maar je moet ze wel volgen
(art 1427 BW: als grond voor beëindiging) als idee voor stabiliteit voor derden (SE’s) maar als
je het derden neutraal maakt dan heb je die stabiliteit niet meer nodig (standpunt Verbeke)
- nu: voor vele wijzigingen volstaat een notariële akte
Afdeling II. Kwalificatie van de vermogens
- balans tussen solidariteit (art 1415-1424 BW) en autonomie (art 1425 BW)
- gemeenschappelijk systeem van aanwinsten
- ‘ja’ zeggen zonder vooraf een huwelijkscontract aan te gaan
- 3 vermogens (art 1398 BW) zonder rechtspersoonlijkheid
gemeenschappelijk
eigen vermogen eigen vermogen
man vermogen vrouw
(partnership)
Partnership:
- solidariteit creëren op vermogensrechtelijk vlak tijdens huwelijk maar ook bij beëindiging
- in 1986: ook erfrecht aangepast om positie van langstlevende gehuwde te versterken
- gemeenschappelijk vermogen = gezinsvermogen: alle activa die tijdens het huwelijk onder
bezwarende titel toevallen aan 1 van de echtgenoten
- arbeidsinkomsten
- aanwinsten
- gemeenschappelijk vermogen is een doelgebonden vermogen dat moet bestaan zolang het
stelsel bestaat (enkel ontbinden door art 1427 BW)
- art 815 BW is niet van toepassing → geldt enkel voor toevallige mede-eigendom (Cass 2014)
Eigen vermogen:
- familievermogen = erfenis, schenking & testament → toekomstige goederen
- voorhuwelijks vermogen = wat je al had voor het huwelijk → tegenwoordige goederen
- toevallige mede-eigendom = art 815 BW van toepassing (bv. nalatenschap)
- bestemmingsgebonden onverdeeldheid = toegevoegd gemeenschapsvermogen
- gemeenschap van goederen = wettelijke grondslag
Intern: vanuit deelgenoten in dat vermogen → kunnen ze er uit of niet?
1. bol 1 = open
2. bol 2 = op slot (art 815 BW)
3. bol 3 = op slot (art 1427 BW)
Extern: als SE’s boedel nemen, kunnen ze hier dan beslag op nemen?
1. bol 1 = open
2. bol 2 = open
3. bol 3 = op slot (zolang het stelsel leeft is het onbeslagbaar: art 1409-1412 BW)
Afdeling III. Werking van het wettelijk stelsel
A. Algemeen
- vermoeden van gemeenschappelijkheid (art 1405, 4° BW): op vlak van baten + op vlak van lasten
- dubbel tegenwijs:
- in abstracto = als het past in de categorieën van eigen goederen
- eigen door oorsprong (art 1399 BW)
- eigen uit hun aard (art 1400 BW)
- in concreto = aantonen dat het een eigen goed is (art 1399, lid 2 + 3 BW)
- actief – passief is als een spiegel → wat het voordeel ligt, ligt de last (goed = gemeenschappelijk,
schuld = gemeenschappelijk)
B. De bewijsregels
Tussen echtgenoten
- bewijs van eigendom door alle middelen van recht (art 1399, lid 3 BW) → behoudens
beperkingen in het huwelijkscontract
- art 13 wetsvoorstel = voegt ‘schuldvorderingen’ toe aan art 1399
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur janaboon. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,29. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
