Internationale economie
Thema’s
Evolutie voornaamste handelsstromen en tendensen
Diverse theorieën van de internationale handel gekoppeld aan de werkelijkheid
Evolutie mondiale Buitenlandse Directe Investeringen
Internationale handelspolitiek met de verschillende technieken van handelsbelemmeringen en
hun gevolgen
Regionale economische integratie
Basis van handel en internationale ontwikkeling
DEEL1: INLEIDING
WAAR GAAT DE INTERNATIONALE ECONOMIE OVER?
Input productieproces zijn de productiefactoren (PF) arbeid (L) en kapitaal (K)
Output zijn goederen en diensten
Arbeid, kapitaal, goederen en diensten gaan over de grenzen:
o Internationale handel
o Internationale factormigratie (BDI’s (FDI’s) en arbeidsmigratie)
Vandaag de dag zijn de intermediaire goederen, de belangrijkste exportgoederen.
Er wordt gekeken naar de toegevoegde waarde (waar komt elk onderdeel vandaan (wereldwijd)),
om te zien wie het grootste aandeel heeft in het finaal product.
België is een expert in intermediaire goederen (chips in technologie), niet het land waar de
goederen finaal worden
Arbeidsmigratie is al lang bezig (één van de eerste landen die zijn arbeiders naar VS, AUS, …
stuurden). Kapitaalmigratie daarentegen bestaat minder lang en gaat veel sneller
Verklaring globaliseringspatroon (handels- & investeringspatroon)
Welvaartswinst & welvaartsverdeling van globalisering?
Door beleid beïnvloedbaar (internationaal handelsbeleid)?
Handelspatronen: Wie verkoopt aan wie?
o Klimaat en grondstoffen zijn soms determinerend
o In afgewerkte producten en diensten is het patroon minder duidelijk
o Twee types van handel
Inter-industry trade, steunt op verschillen tussen landen
Intra-industry trade, gebeurt tussen meer homogene landen
Waarom ga je handel drijven met een bepaald land? Kolonie?
Veel landen hebben zich verbeterd met internationale handel, maar niet iedereen heeft ervan
geprofiteerd.
Bv: Land A had 6 en land B had 5, wat neerkwam op 11. Door hun samenwerking werd dit 13, maar
de verdeling was A = 10 en B = 3. Niet iedereen is er als winnaar uitgekomen
Trump wou de staalindustrie terug openen, maar deze is nutteloos vandaag de dag. Maar in
bepaalde regio’s heb/had je niets anders, bijvoorbeeld Detroit (Motor City), veel auto-industrie.
,Handelspatroon
Waarom komt koffie uit Brazilië? Waarom komt petroleum en farmacie uit België?
Sommige dingen zijn onverklaarbaar, anderen zijn traditie. In België hebben we eigenlijk niets,
vooral een innovatieve sector.
Inter = verschillend tussen landen
Consumenten willen kunnen kiezen (50% EU wil een Aziatische GSM, 50% Azië wil
Europese GSM)
Intra = homogene landen
Soms komt er NL bier naar België om een of andere reden, meestal bieden de markten
dezelfde producten
Intra-industrie handel
In België zijn we goed in intermediaire goederen, vanwege microchips in alle technologie
De interactie tussen landen door handel in goederen en diensten, kapitaalstromen en
investeringen
Het is een oud onderwerp, maar de continue groei van de wereldhandel maakt internationale
economie steeds belangrijker
Landen worden steeds meer afhankelijk van de internationale context en verliezen hun
economische onafhankelijkheid
We zijn meer en meer afhankelijk geworden van internationale handel
Bv: stel dat de haven van Antwerpen een week geblokkeerd zou worden, zouden we veel
tekortkomingen hebben.
België is trots op de stijging van het aantal containers die jaarlijks toeneemt in de haven (hoge
tewerkstelling), maar ze houden hun lippen op elkaar over het gevolg hiervan, de sluiting fabrieken
België heeft een minimale inspraak op de wereldeconomie, VS daarentegen heeft een grote invloed
(o.b.v. populatie en productie)
,We zijn vooral verweven met internationale export. We zijn zo goed als afhankelijk van andere
landen België staat hoog op de lijst, maar heeft wel een kleine impact op de wereld handel
Rijke Europese landen staan vanboven in de lijst
Singapore, Luxemburg, Emiraten, Mauritius zijn een kapitaalsparadijs (België ook, maar niet voor de
Belgen zelf)
, Grootte van de handel?
o Regeringen proberen bepaalde sectoren af te schermen van de wereldeconomie
Quota’s, exportsubsidies, tarieven, reglementen, …
o Debat over kosten en baten van protectionisme
o Afname transportkosten
o LT vs. KT doelstellingen
o Kan tot politieke problemen leiden (opkomst extreem rechts/links, nationalistische
partijen in voormalig Oost-Europa, Brexit, Make America Great Again, …)
o Internationale instellingen
o IMF, GATT, …
o Handelsbeleid in diverse regio’s
o ZO-Azië, historische evolutie, …
Quotas: Hoeveelheidsbeperking Er mag maar een bepaalde hoeveelheid binnen, zo kan je prijzen
doen stijgen (vooral gedaan om de eigen markt te beschermen)
Exportsubsidies: Je maakt een product in het buitenland voor 3 en in BE voor 5 De overheid zal
subsidies geven om de producten op de internationale markt goedkoper te kunnen aanbieden
ISO-normen: Bescherming van de economie en ook voor de mensen (bv: In het vlees van VS zit
hormonen, mag niet binnen)
Zeer kritisch zijn, wie zegt wat (oppassen met lobbyisten, die een bepaald beleid proberen goed te
praten aan een sector/overheid)
Transportkosten nemen af = omdat de schepen groter worden (maar dan dalen de prijzen misschien
en komen er meer goederen binnen)
Communicatie en transportkosten (in US$ 1990)
De opkomst van communicatie en transport zorgde ervoor dat de kosten daalden. Als je de prijzen
van vroeger vergelijkt met nu, lijkt het dat ze ongeveer 7x goedkoper zijn geworden, maar dit is
buiten de inflatie gerekend (nog goedkoper).
