Sociale wetgeving
Sociale wetgeving/recht
- Arbeidsrecht
= regelt diegenen die arbeid verrichten onder gezag tegen een geldige verloning die een
arbeidsovereenkomst/contract hebben gesloten
A. Arbeid in ondergeschikt verband (onder gezag)
Werknemer: heeft een contract/overeenkomst
In de privésector alleen werknemers
Ambtenaar: wordt benoemd, heeft geen contract/overeenkomst maar werkt
in een administratief rechtelijke rechtsverhouding
Vallen onder bestuursrecht (niet hier)
‘werken voor de overheid’
B. Bij publiekrechtelijke arbeidsverhouding: 2 soorten personen
Ambtenaren
Werknemers = Contractanten Vb. Gemeenten, Ministeries
C. Niet voor zelfstandigen economisch recht
- Sociale zekerheid
= een systeem van verplichte verzekeringen die gefinancierd worden door sociale
zekerheidsbijdragen voor iedereen die werkt.
A. 2 grote systemen
Voor ambtenaren
Voor werknemers
7 onderdelen
1) Bijdrageregeling
= hoeveel wie wanneer wat betaald, hoe men dit aangeeft bij de RSZ, wat de
gevolgen zijn indien niet/te laat betaald
werkgever & werkgever moeten bijdragen betalen.
Zeer aanzienlijke financiële belastingen voor ondernemingen
Minimumbijdrage voor werkgever = 25% (in praktijk nog meer)
Werknemer betaald 13,07% (berekend op loon, ook onbegrensd loon)
2) Arbeidsongevallen
= letsel dat voorkomt uit een plotselinge gebeurtenis
3) Beroepsziekte
= ziekte die voortkomt uit langdurige blootstelling aan schadelijke stoffen in het
productieproces
4) Werkloosheid
= gaat over werknemers die hun baan hebben verloren
Ook over tijdelijke werkloosheid
5) Gezinsbijslagen
= kostenvergoeding voor het opvoeden van kinderen
6) Invaliditeitsverzekering & Ziekteverzekering
Arbeidsongeschiktheidsuitkeringen
Ziektekostenverzekering & moederschapsuitkeringen
7) Zelfstandigen
Berekend op een geplafonneerd beroepsinkomen, niet op loon
, Gevolgen: schijnzelfstandigheid bij veelverdieners
Is beperkter (geen arbeidsongevallen-, beroeps- werkloosheidsverzekering)
Wel pensioenen, maar mager
Vb. arbeidsongeschikte werknemers hebben gedurende 1 maand recht op loon ten laste van de
werkgever. Na een maand komen deze werknemers terecht in de sociale zekerheid voor werknemers
Vb. Belgisch systeem van tijdelijke werkloosheid
Bij overmachtssituatie (vriesweer id bouw, Covid-19, …) kan men terugvallen op werkloosheids-
uitkeringen.
Sociale zekerheid <-> Sociale bijstand
= een vangnet voor mensen die niet in de sociale zekerheid terecht komen
B. Leefloon Belgen en bevoorrechte vreemdelingen
C. OCMW-steun iedereen (ook illegalen binnen bepaalde grenzen)
D. Uitkeringen aan minder validen
E. Gewaarborgde gezinsbijslag
Vb. uit huis gezet omdat men zwanger is en dus alleenstaande moeder
- Sociale bijstand behoort tot sociale zekerheid ruim gezien
- Vangnet voor de sociale zekerheid
- Grote verschillen
A. SB wordt niet gefinancierd door sociale zekerheidsbijdragen, maar door belastingen
B. Inkomenstoets = alleen voor mensen zonder inkomsten
Niet bij sociale zekerheid
Bv. wanneer de partner heel veel verdient, krijgt men wel een
werkloosheidsuitkering als men werkloos is, maar geen sociale bijstand
Echt ontstaan einde 19de eeuw
Heroïsche staking van het einde van de jaren 1880
Leopold ll die de sociale kwestie onderkent
Eerste stappen in het sociaal recht
Bv. wetten om de meest kwetsbare groepen (kinderen & vrouwen) te beschermen
Deze wetten bestaan nog altijd, maar zijn vernieuwd
Bv. eerste arbeidsovereenkomstenwet voor arbeiders.
Tot de Tweede Wereldoorlog schuchtere uitbouw van sociaal recht
Bv. wet op verenigingsvrijheid (voor vakbonden, studentenverenigingen, …)
Vanaf 1944-1945 is de ‘Gouden eeuw’ van ontwikkeling van het sociaal recht
De arbeid onder gezag van werknemers
- Besluitwet (1945): fundament van de huidige sociale zekerheid.
- Bedrijfsorganisatiewet (1948): over ondernemingen met > 100 werknemers
- Arbeidsreglementenwet (1965): bestaat nog, maar gewijzigd
- Loonbeschermingswet (1965): beveiligd de uitbetaling van het loon (niet over hoeveel)
- CAO-wet (1968): arbeidsvoorwaarden voor werknemers in de privésector
A. Collectieve Arbeis Overeenkomst (zowel voor werknemers als paritaire comités)
- Ontslagbeschermingswet (jaren 20): voor bedienden
- Ontslagbeschermingswet (1963): voor handelsvertegenwoordigers/handelsreiziger
, - Wijziging van arbeidsovereenkomstenwetten (1969)
Tot einde van de jaren 70
Periode met grote moeilijkheden voor het sociaal recht
Heeft te maken met aantal grote crisissen (petroleumcrisis, financiële crisis, COVID-19)
Terugslag in de bescherming
Bv. lonen werden gedeeltelijk gedesindexeerd
Bv. loonmatigingswetgeving (om werkgevers/ondernemingen te beschermen)
Gesel van de programmawetten
o Bulkwetten die vele verschillende zaken bevatten
o 100 artikelen
o Gaan snel door het parlement
o Doen afbreuk aan de juridische kwaliteit en transparantie van het systeem
Actualiteit (COVID-19)
1. Tijdelijke werkloosheid
Overmacht of economische redenen (minder vraag, enz…)
Uitkering werd opgetrokken tot 70% van begrensd loon
2. telewerk voor niet-essentiële sectoren
3. nieuwe wet inzake dataprotectie
Bv. temperatuur meten mag, maar opslaan niet
Personele Toepassingsgebied arbeidsrecht
Wie valt onder het arbeidsrecht?
- Werkgevers (voor verplichtingen)
- Werknemers (vooral beschermingen)
- Arbeidscontractanten
Niet: zelfstandigen
Soms wel van toepassing op ambtenaren en publiekelijke werknemers met beperkt aantal wetten =
gelijkgestelden
Bv. loonbeschermingswet
Bv. welzijnswet (welzijn/veiligheid op het werk)
Bv. arbeidsreglementenwet (voor iedereen met personeel behalve leger & politie)
Sociaal strafwetboek
Werkgevers die sociaalrechtelijke wetgeving niet nakomen krijgen strafsancties
‘België is een politiestaat op vlak van sociaal recht’ ~ prof
Geldt voor werkgevers & werknemers, maar ook ouders die kinderen laten werken,
publiekrechtelijke werknemers
Personen die arbeid verrichten, maar geen werknemer zijn:
Vrijwilligerswerk
o Genieten ook van aansprakelijkheidsbescherming
o Aantal beginselen uit het arbeidsrecht
, Materiele toepassingsgebied arbeidsrecht
4 onderdelen
1. Individuele arbeidsrecht
- Van toepassing op individuele arbeidsovereenkomsten
= verplichtingen van werkgever en werknemer jegens elkaar
= arbeidsovereenkomstenrecht
- Ook andere wetten die deze relatie regelen
Bv. arbeidsovereenkomstenwet (1978)
2. Collectieve arbeidsrecht
- Regelt de verhouding van werknemers (als groep) ten aanzichte van (een groep van)
werkgevers
- Bevat:
A. Ondernemingsraad
B. Preventiecomité
C. Stakingsrecht
D. Vakbonden
3. Arbeidsreglementering & individueel arbeidsrecht
- Alles wat veiligheid en welzijn van werknemers inhoud
A. Moederschapsbescherming
B. Arbeidsduurwetgeving
C. Jaarlijkse vakantie
D. Pesten op het werk
- Ingewikkeld en zeer uitgebreid
4. Handhavingsrecht
- 2 grote luiken
A. Burgerrechtelijk luik
Geschillen tussen werkgevers en werknemers met de organisatie van de
arbeidsrechtbanken
Worden in beginsel beheerst door het gerechtelijk wetboek
Aparte arbeidsrechtbanken met aparte procedures
Doorbraak: werknemers kunnen zich laten vertegenwoordigen en bijstaan
door vertegenwoordigers van de sociale organisaties.
B. Strafrechtelijk luik
Strafrechtelijke/repressieve handhaving van het sociaal recht
Algemene overkill aan strafbepalingen
Kan leiding tot administratieve geldboetes
Te vinden in het sociaal strafwetboek
Boetes lijken laag, maar volgens Wet van de Opdecimen (boete x8)
Sancties worden niet opgelegd door de strafrechtelijke rechtbank maar door
de administratie
Federale overheidsdienst voor werk, arbeid en sociaal overleg (FOD
WASO)
Kan niet autonoom geldboetes opleggen
Deze kunnen worden aangevochten (beroep aantekenen)
Dan komt dit wel bij de arbeidsrechtbank terecht
Strafrechtelijke bevoegdheid/handhaving komt terecht bij de correctionele
rechtbank
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur pieterjan27. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,89. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.