Sociaal Cultureel Werk
Inleiding
-> vorm van sociaal werk (1 van de 4 domeinen)
-> hoe vrije tijd nuttig spenderen?
-> versterking bieden aan individuen om problemen op andere gebieden
te voorkomen
-> inzetten in vrije tijd (inzicht in cultuur uitbereiden, mensen intmoeten,
actief bezig zijn, samenleving versterken en sociale samenhang verhogen)
-> constant in verandering (steeds meer actoren, organisaties…)
-> culturele activiteiten uitoefenen in groep of met meerderen
Voorbeelden
-> Bibliotheek bezoeken
-> lid van koor
-> meespelen bij plaatselijk amateurtoneel
Bevorderen van eigen aangrijpingspunten tussen mens en omgeving
-> leren en vorming
-> cultuur
-> ontmoeting en activering
-> bevordering van leven als gemeenschap
recht op sociaal-culturele ontplooïng
-> grondrecht sinds 1994
-> belangrijke stap voor ontwikkeling van sociaal cultureel werk
-> organisaties besteden steeds meer aandacht aan sociaal-culturele dementies binnen hun werk
-> steeds meer ingebouwd sociaal cultureel werk binnen de domeinen
Actieve deelnemers
-> inzet van vrijwilligers
-> bestuursfunctie vervullen
-> vervullen of meehelpen met programmering
-> organisatie van activiteiten
-> bij elkaar brengen van deelnemers
-> hulp bieden aan zwakkeren in de samenleving of gevoelige onderwerpen aanpakken (vereenzaming,
isolement, armoede, diversiteit)
Plaats binnen sociaal werk
-> overlapt met enkele grote maatschappelijke sectoren
-> sociaal werk valt niet eenduidig in beeld te brengen
-> aansluiting met welzijnswerk (empoweren, versterken)
,-> aansluiting met educatief werk (los van onderwijs toch bijleren)
-> aansluiting met recreatief werk (samenhang met toerisme en het sociale aspect)
Definitie Sociaal Cultureel Werk
Sociale karakter
1. ontwikkelen van individuen op sociaal vlak
-> participeren in groepen
-> iedereen doen groeien
-> verrijken met cultuur
2. Maatschappelijke achterstand opheffen
-> Individuen die buiten de maatschappij weer hoger op krijgen
Culturele componenten
1. Motor van samenleving
Ideologisch niveau = cultuur bekijken als totaliteit van waarden en normen
-> kijken naar instituties, levensstijlen en cultuurgoederen binnen bepaalde sociale context
Gedragsmatig niveau = totaliteit van zinvolle acties, reacties en interactie
-> cultuur is constant in verandering door toe-eigening, overlevering, beleving en creatie tussen mensen
Materieel niveau = boeken, gebouwen, taal, gerechten, lifestyle,…
Immaterieel niveau = waarden, normen, wereldbeelden, ethiek, overtuigingen…
2. Cultureel werk als sector met 3 deelsectoren
Erfgoed = nalatenschap
-> Onroerend erfgoed (dingen die men niet kan verplaatsen)
-> Roerend erfgoed (dingen die men kan verplaatsen)
-> Immaterieel erfgoed (volksverhalen, dialect..)
Sociaal-Cultureel werk = werken met mensen
-> normen en waarden bijbrengen
Kunsten = professionele kunsten
-> hun kijk op kunst
-> ik ben kunstenaar en ik heb een bepaalde kijk op de wereld
-> ik ga deze vertalen door kunst te maken, aan mensen vertellen en doen nadenken over de wijze
waarop ik de wereld zie
,Werk
-> men maakt er werk van het in stand houden van de verdere ontwikkeling van cultuur en deelaspecten
-> activiteiten, acties en initiatieven door bevolking, professionelen en overheid
-> praktijken zorgen voor vormgeving en vernieuwing van het individu en maatschappij
Formalisering = Een vaste vorm geven, aan de regels houden
Professionalisering = vergroten van deskundigheid
Overheidsregeling = regelingen en ondersteuning die door overheid getroffen worden
Kenmerken Sociaal Cultureel werk
-> vrijwillige deelname
-> in vrije tijd
-> gericht op ontplooïng van individu
-> verhogen van participatie van individu
-> streven naar veranderingen bij individuen, groepen en samenleving
Vb. jeugdbeweging, muziek, vrijwilligerswerk, jeugdhuis…
-> Geen sport, is een apart gebied (wel wanneer het niet om het winnen gaat, maar om het samenzijn)
1ste tijd = eten, slapen, tijd die men thuis doorbrengt (basisbehoeftes)
2de tijd = werk, school
3de tijd = vrije tijd
Doel van Sociaal cultureel werk
-> werkt vanuit invalshoeken (cultuur, relatie, educatie, participatie…)
-> sociale veranderingen realiseren
-> mensen helpen met hun problemen
-> mensen empoweren
-> welzijn verhogen
Beleid
Beter bestuurlijk beleid = vernieuwingsproject of hervormingsoperatie in 2006 dat vlaamse overheid
heeft herverdeeld in 13 beleidsdomeinen
-> elk beleid krijgt eigen ministerie
-> Vlaams Ministerie van Cultuur, Jeugd, Sport en media bestaat uit departement en agentschappen
-> agentschappen krijgen een afgeronde opdracht en zijn hier verantwoordelijk voor
-> kiezen zelf hoe ze dit aanpakken, zonder al te veel overheersing van de buitenwereld
Agentschap Sociaal-Cultureel werk voor Jeugd en Volwassenen
-> opgestart 1 april 2006
-> onderdeel van het beleidsdomein Cultuur, Jeugd, Sport en media
-> opgestart door “Beter bestuurlijk beleid”
-> aparte afdeling sociaal cultureel werk voor jeugd en volwassenen
-> rijk en gevarieërd aanbod aan sociaal-culturele activiteiten geven op niet-commerciële basis
-> algemene ontwikkeling van burgers bevorderen
-> maatschappelijke en culturele deelname van de bevolking verhogen
-> heeft hiervoor 227 miljoen euro ter beschikking
, -> geven subsidies aan verenigingen en lokale besturen
Sven Gatz (OPGELET DIT IS MOMENTEEL BENJAMIN DALLE IN 2021)
= huidige Vlaams minister van Cultuur, Jeugd, Media
-> aansturing van Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen
Functies Sociaal Cultureel werk
-> doelgericht
-> multifunctioneel (streven naar verschillende functies)
-> niet vrijblijvend
-> moet situeren in de vrije tijd van mensen
-> gericht op ontplooien van mensen
-> bevorderen van participatie in de maatschappij
-> sector kan men herkennen aan de functies die ze nastreven
Vb. school heeft onderwijsfunctie, vakbond heeft belangenbehartigende functie
Sociale culturele functies
-> ontmoetings- en ontspanningsfunctie als gemeenschappelijke pijler om sociaal-culturele praktijken
vorm te geven
1. cultuurfunctie
2. leerfunctie
3. maatschappelijke bewegingsfunctie
4. gemeenschapsvormende functie
1. Cultuurfunctie 2. Leerfunctie
-> Doelgericht creëren, deelnemen, bewaren en delen van -> leeromgevingen doelgericht opzetten
cultuur en kunst -> leren door individuen, groepen of gemeenschappen
-> draait om betekenisgeving mogelijk maken en bevorderen
-> zegt iets over wat we waardevol vinden in het leven -> kinderen en jongeren begeleiden naar volwassenheid
-> over hoe we naar de wereld kijken -> volwassen leren verantwoordelijkheid op te nemen en
-> levend gehouden door herhaling, aanpassing, op alle terreinen bijstaan
actualisering, duiding en kritiek
Levenslang leren
-> leren vanaf geboorte tot sterfte
-> mijn blijft leren doorheen zijn hele leven
-> mee blijven met maatschappelijke evoluties
-> vanuit individuele betekenisverlening
Vb. moeder worden
Levensbreed leren
-> blijven leren voor persoonlijke ontplooiing en sociale
inzetbaarheid
-> betrekking op ale thema’s en levensdomeinen
Vb. intieme relatie(s), gezondheid, inkomen en arbeid,
leefklimaat, religie,...
