Samenvatting: biologische grondslagen cognitie

+
BIOLOGISCHE GRONDSLAGEN: COGNITIE
1. Het zenuwstelsel




Centraal zenuwstelsel: brein + ruggenmerg
Perifeer: alles wat daarbuiten ligt:
- Somatisch: controleert interacties lichaam met buitenwereld vb. activatie skeletspieren,
bewuste controle
- Autonoom: controleert het inwendige lichaam: organen, klieren…, weinig controle over
o Sympathisch: actief worden vb. pupillen vergroten, hart versnellen,
o Parasympathisch: tot rust komen (para: r van rust) vb. hart vertragen, pupillen
samentrekken, verhoogt bloedtoevoer naar geslachtsdelen
Structuur zenuwcel/neuron:
 Celkern: bevat genetische code
 Uitlopers/dendrieten: vertakkingen die informatie dragen van andere neuronen
 Axon:
- Functie: informatie overdragen vanuit het cellichaam naar een andere zenuwcel
- axon uiteinde bestaat uit uitlopers en synapsen:
o synaps = kleine kloof tussen neuronen waarin neurotransmitters worden
vrijgelaten (nadat er een actiepotentiaal door het axon is gegaan doordat het
presynaptische neuron actief is) die ervoor zorgen dat er signalen worden
doorgegeven tussen neuronen
 2 soorten effecten van neurotransmitters op postsynaptisch neuron
mogelijk:
 inhibitoir effect: binnenkant neuron wordt negatiever geladen waardoor
er repolarisatie ontstaat en het neuron moeilijker depolariseert
 excitatoir effect: binnenkant neuron wordt positiever geladen waardoor
er depolarisatie ontstaat
o actieve overdracht van het signaal vindt plaats tussen het presynaptische en
het postsynaptische neuron
- vaak bedenkt met myeline: omhulseltjes om axon heen die ervoor zorgen dat de
informatie veel sneller van het cellichaam naar een andere cel kan gaan

1

, bij multiple sclerose wordt de myeline vernietigd
- aan het begin van de axon zit de ‘hillock’: hier wordt eventueel een antipotentiaal
geïnitieerd




2. Het brein
Termen om te refereren naar richtingen in de hersenen:
 Anterior: van achter naar voor
 Posterior: van voor naar achter
 Superior/dorsal: van de onderkant naar de bovenkant
 Inferior/ventral: van de bovenkant naar de onderkant
 Lateral: van het centrum naar de buitenkant
 Medial: van de buitenkant naar het centrum




2

,Termen om te refereren naar doorsneden van de hersenen:
 Medial: exact in het midden tussen twee hersenhelften
 Coronal: verticaal, gaat door beide hersenhelften
 Sagittal: verticaal, gaat door één van beide hersenhelften
 Axial: horizontaal




Delen van het brein:
 Belangrijkste delen in schemavorm:




3

,  Op een tekening:




 Grove anatomie:
- Delen van het brein:
o Voorbrein:
 Cerebrale cortex:
 deel van de grote hersenen wat meer de schil vormt
 ongeveer 3 mm dik
 verschillende lagen (meestal 6) met verschillende dichtheden
 Als we naar de cortex kijken zien we:
 Sulci: kleinere groeven
 Gyri: hersenwindingen
 Fissuur: groeven tussen de twee hersenhelften in
 De verschillende regio’s kunnen op verschillende manieren
ingedeeld worden in categorieën:
 Volgens patronen van gyri en sulci
 Volgens cytoarchitectuur (op basis van relatieve verdeling
van celtypes over de corticale lagen heen): 52 gebieden
van Brodmann (BA1 tot BA52)
4