KU Leuven Architectuur - fac. St.-Lucas
Dit bevat alle lesmateriaal inclusief de opgegeven oefeningen, uitgeschreven opgelost, de gegeven bijlages en lectuur.
Comfort & Huid 2020-2021 De Bruycker, van Orshoven,
Moenssens
COMFORT & HUID
2E BACH ARCHITECTUUR
CAMPUS ST. LUCAS GENT
Sandy De Bruycker, Peter van
Orshoven & Nelly Moenssens
2020-2021
Inhoudstafel
Les 1: Inleiding – Sandy De Bruycker pag. 02
Les 2: Koudebruggen – Sandy De Bruycker pag. 11
Les 3: Isoleren – Sandy De Bruycker pag. 23
Les 4: Comfort – Peter van Orshoven pag. 44
Les 5: Warmteverliezen – Peter van Orshoven pag. 57
Les 6: Warmtewinsten – Peter van Orshoven pag. 72
Bijlages – Peter van Orshoven pag. 92
Oefeningen – Peter van Orshoven pag. 122
Les 7: Dialux I – Nelly Moenssens pag. 129
Les 8: Dialux II – Nelly Moenssens pag. 194
Les 9: Isoleren – Sandy De Bruycker pag. 198
Pagina 1 van 204
,Comfort & Huid 2020-2021 De Bruycker, van Orshoven,
Moenssens
Les 1: Inleiding
1. Bereken het jaarlijks energieverbruik
Formule
Aantal uren gebruik x aantal dagen gebruik x vermoeden toestel uitgedrukt in Watt /1000 = aantal kWh
𝑘𝑘𝑘𝑘ℎ = ℎ ∙ 𝑑𝑑 ∙ 𝑃𝑃
Voorbeelden
1 Een wekkerradio staats steeds aan en verbruikt bijgevolg constant
uren per dag 24 uur
dagen per jaar 365 dagen
vermogen 10 Watt
Wat is het jaarlijks energieverbruik van de wekkerradio?
𝑊𝑊ℎ = 24 ∙ 365 ∙ 10
𝑘𝑘𝑘𝑘ℎ = 87,6
2 We gaan ervan uit dat de stofzuiger 1x per week wordt gebruikt gedurende 2 uur.
uren per dag 2 uur
dagen per jaar 52 dagen
vermogen 2.000 Watt
Wat is het jaarlijks energieverbruik stofzuiger?
𝑊𝑊ℎ = 2 ∙ 52 ∙ 2 000
𝑘𝑘𝑘𝑘ℎ = 208
2. Het verschil tussen waterdicht en dampdicht
Algemeen mag gesteld worden dat vocht één der hoofdoorzaken is van bouwschade. Vaak zijn bouwfysisch
verkeerd opgezette constructies de oorzaak van de moeilijkheden. De schade kan zichtbaar zijn zoals
lijmhydrolyse bij spaanplaten of blaasvorming bij bitumineuze dakbedekkingen. De schade kan echter ook
onzichtbaar zijn zoals afname van de thermische isolerende eigenschappen of de vermindering van de
sterkte eigenschappen.
Daarom lijkt het een noodzaak om een duidelijke kennis te hebben over de fysische processen die zich in
een constructie afspelen.
Een dampdicht constructie zal aan strengere voorwaarden moeten voldoen dan een waterdichte
constructie gezien een watermolecule in gasvormige toestand kleiner is dan in vloeibare toestand. Om die
reden zal dus een gasvormige watermolecule zich makkelijker kunnen verplaatsen doorheen een
constructie dan een watermolecule in vloeibare toestand.
- Een waterdichte constructie is bijgevolg niet per definitie dampdicht.
- Een dampdicht constructie is per definitie waterdicht.
Enkel poreuze materialen met open poriën kunnen binnen in de massa vochtig worden. Niet poreuze
materialen (vb glas, metalen,…) evenals poreuze materialen met gesloten poriën (vb cellenglas) kunnen niet
de massa vochtig worden. Ze kunnen hoogstens oppervlakkig nat worden.
3. De verschillende mechanismen van vochttransport
Vocht komt in een materiaal terecht als gevolg van watertransport en/of damptransport.
- Transport als damp geschiedt via dampdiffusie waarbij geen water in vloeibare toestand aanwezig is.
Opgelet, de damp kan tijdens dit transport evenwel condenseren tot water.
- Transport in vloeibare toestand heeft als oorzaak capillaire werking. Dit is een uniek fysisch proces dat
indruist tegen de zwaartekracht (zie onderstaande foto). Wanneer in een muuropbouw dan een
waterkeringslaag ontbreekt of wanneer het pleisterwerk tot onder de waterkering werd uitgevoerd kan
dit tot schade leiden. Wordt ook wel opstijgend vocht genoemd.
Pagina 2 van 204
,Comfort & Huid 2020-2021 De Bruycker, van Orshoven,
Moenssens
Andere oorzaken van vocht in constructies zijn uiteraard regenopname en
regendoorslag. In een regenachtig klimaat is dit de belangrijkste oorzaak van vocht in
constructies. Ook externe waterdruk kan tot schade leiden zoals ter hoogte van
keldermuren, ondergrondse watertanks en zwembaden. Het bepalen van het
freatisch oppervlak is een te verwerven kennis.
Tijdens het bouwproces wordt veel water in materialen verwerkt, denk maar aan beton, mortel,
pleisterwerk en chapes. Ook kan tijdens het bouwproces veel regen vallen die tijdelijk door de materialen
wordt opgevangen. Bij ingebruikname van het gebouw kan dit (al dan of niet tijdelijk) tot schade leiden.
Hygroscopiciteit. Bij hoge relatieve luchtvochtigheden kan het hygroscopisch evenwichtsvochtgehalte van
een materiaal in een constructie zo hoog oplopen dat er problemen ontstaan zoals bijvoorbeeld het krom
trekken van een deur.
Oppervlaktecondensatie en inwendige condensatie (zie nr 4 hieronder).
Tenslotte zijn er enkele toevallige oorzaken zoals waterlekken ter hoogte
van het leidingwater of de verwarmingsinstallatie, een ondichte of
beschadigde voeg rond een douche of ligbad, lekkende goten e.d. die
vochtproblemen veroorzaken.
4. Het verschil van tussen oppervlaktecondensatie en inwendige condensatie
- Oppervlaktecondensatie duidt op de vorming van condensatie op de zichtbare wandoppervlakken. Men
slaat meestal slechts alarm wanneer er oppervlaktecondensatie op een binnenoppervlak optreedt. Bij
veelvuldig oppervlaktecondensa-tie (is een ogenblikkelijk verschijnsel) kan een geschikte
voedingsbodem ontstaan voor schimmelvorming. We komen hier uitgebreid op terug in onderstaande
punten wat een belangrijk deel van deze cursus impliceert.
- Inwendige condensatie wijst op de vorming van condensatie binnen in een constructie en is veelal lange
tijd onzichtbaar.
Pas wanneer er problemen (rot, uitdruppelend vocht, corrosie,…) ontstaan trekt men aan de alarmbel.
5. De fysische benadering van waterdamp in lucht
Lucht kan een hoeveelheid waterdamp bevatten. Uit een warm kopje koffie of bij het koken
komt er ‘blijkbaar’ waterdamp vrij. die moeiteloos door de lucht wordt opgenomen.
Bij het nemen van een uitgebreide douche en zekerlijk in een oude
badkamer wordt de waterdamp aanvankelijk gemakkelijk opgenomen
door de lucht binnen in de badkamer. Er blijken hier evenwel grenzen te
zijn gezien op een zeker ogenblik mist in de badkamer ontstaat. In
winterperiodes zie we het het enkel glas van een slaapkamer in een oude
woning soms beslagen is. Lucht kan maar een maximale hoeveelheid
waterdamp bevatten.
Fysische benadering; lucht is een mengsel van droge lucht en waterdamp. Lucht is dan ook te beschouwen
als een gas waarvan de druk kan bepaald worden. Bij lucht spreken we over luchtdruk. Wanneer we enkel
de druk van het gedeelte waterdamp in die lucht zouden bepalen dan noemen we dit waterdampdruk of
dampdruk of dampspanning.
Eenheid van dampdruk p
Newton/m2 of Pascal 𝑁𝑁� 2 𝑜𝑜𝑜𝑜 𝑃𝑃𝑃𝑃
𝑚𝑚
Wanneer we water verdampen in een kamer dan zal er waterdamp door de lucht opgenomen worden en
zal de waterdampconcenstratie stijgen. Lucht van een bepaalde temperatuur kan echter niet onbeperkt
waterdamp blijven opnemen. Wanneer we in een afgesloten ruimte steeds meer waterdamp toevoegen
dan zal na een tijd de maximale waterdamp in de lucht bereikt worden. De lucht is dan verzadigd met
waterdamp.
Pagina 3 van 204
, Comfort & Huid 2020-2021 De Bruycker, van Orshoven,
Moenssens
Nog meer toevoer van waterdamp heeft tot gevolg dat de damp niet meer als gas maar als
waterdampdruppels zichtbaar wordt. De maximale hoeveelheid waterdamp, die als gas in de lucht aanwezig
is hangt af van de temperatuur. Warme lucht kan meer waterdamp bevatten dan koude lucht.
Besluiten
- De hoeveelheid waterdamp die de lucht kan opnemen is beperkt.
- De lucht neemt des te minder waterdamp op naarmate de luchttemperatuur lager is.
- De maximale dampdruk noemen we de verzadigingsspanning p’ (Pa).
6. Het principe van verzadiging met waterdamp,
verzadigingsspanning, grafische en numerieke weergave
De hieronder weergegeven kromme die het verband geeft tussen de
verzadigingsspanning p’ en de temperatuur wordt de verzadigingscurve
genoemd.
De waarden van de verzadigingsspanning p’ en de temperatuur T kunnen ook in tabelvorm weergegeven
worden.
Pagina 4 van 204
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper StudentArchitectuur. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
