Luisteren als basishouding............................................................................................................................. 6
Luisteren...............................................................................................................................................................7
Interne voorwaarden voor aandacht....................................................................................................................7
Hoe kan je je aandacht tot uiting brengen? Hoe kan je de andere laten voelen dat je aandachtig aan het
luisteren bent?.................................................................................................................................................8
Elementen van een goede luisterhouding............................................................................................................8
Nonverbale uitingen van aandacht......................................................................................................................8
Specifieke vaardigheden bij luisteren...................................................................................................................8
Het gebeuren en de affectieve kleur.....................................................................................................................9
Metafore registers en symbolen...........................................................................................................................9
Correcte versus foute metafore communicatie....................................................................................................9
Luisteren binnen een werkrelatie.......................................................................................................................10
Observeren: non-verbale aspecten van communicatie (les 5 oktober)..........................................................11
Participerend observeren....................................................................................................................................11
Twee pijlers....................................................................................................................................................12
Twee uitgangspunten van een observatiekader...........................................................................................12
Observatiekader (een systematische manier om te kijken naar observatiemateriaal): overzicht.....................13
Lichamelijke verschijning vertelt vaak al veel over de persoon zelf.............................................................13
Intellectueel functioneren en denkprocessen...............................................................................................13
Spraak en taal, en narratieve mogelijkheden/capaciteiten (kan de persoon zich uiten via de taal?)..........13
Algemene stemming (affectieve perspectief)...............................................................................................13
Specifieke affecten en angsten......................................................................................................................14
Relationele capaciteiten................................................................................................................................14
Gebruik van de ruimte...................................................................................................................................14
Spel en gesprek..............................................................................................................................................14
Verloop van een participerende observatie........................................................................................................15
1: Voorbereiding............................................................................................................................................15
2: Beginfase....................................................................................................................................................15
3: Middenfase................................................................................................................................................15
4: Eindfase......................................................................................................................................................16
Basisvaardigheden van luisteren in een gesprekssituatie client-hulpverlener (les 12 oktober).......................17
Gespreksmodel (Egan 1994)...............................................................................................................................17
Egan’s model- ontwikkelingsmodel....................................................................................................................18
Vertrouwensfiguur kenmerken.....................................................................................................................18
Dus iets doen “detectieve”............................................................................................................................19
“Docent”........................................................................................................................................................19
“Coach”..........................................................................................................................................................19
Fase 1 = probleemverheldering “Samen zicht op probleem”.............................................................................20
Het eerste begin: 1e gesprek.........................................................................................................................20
Interne voorwaarden: Aandacht...................................................................................................................21
Luisteren.............................................................................................................................................................22
1: Vragen stellen............................................................................................................................................22
1
,Melissa Amandels
2: Parafraseren van de inhoud......................................................................................................................23
3: Reflecteren van gevoel..............................................................................................................................23
4: concretiseren.............................................................................................................................................24
5: Samenvatten (dit is een belangrijke vaardigheid).....................................................................................25
Verdiepende vaardigheden (college 19 oktober)..........................................................................................26
Verdiepende vaardigheden................................................................................................................................26
Voorbeeld scenario van verdiepende vaardigheden (T staat voor therapeut):.................................................26
Twee vormen van verdiepende vaardigheden...................................................................................................27
Reflectie van de onderliggende beleving (eerste vorm van verdiepende vaardigheden)............................27
Interpreteren (tweede vorm van nuancerende of verdiepende vaardigheden)..........................................29
Zelfonthulling.................................................................................................................................................30
Hier en nu......................................................................................................................................................30
Confronteren.................................................................................................................................................32
Directheid......................................................................................................................................................32
Empathie (college 26 oktober)..................................................................................................................... 35
Wat is het niet....................................................................................................................................................35
Omschrijvingen van empathie door Carl Rogers................................................................................................36
Eerste element (binnenkant):.............................................................................................................................36
Tweede element (buitenkant):...........................................................................................................................37
Empathische cyclus (Barret-Lennard, 1993).......................................................................................................37
Helpende en belemmerende aspecten voor empathie.......................................................................................38
Functies van empathie........................................................................................................................................40
Andere effectstudie, Wampold (2015):.........................................................................................................40
Functies van empathie volgens Watson........................................................................................................40
De interpersoonlijke functie..........................................................................................................................40
De deconstructieve functie............................................................................................................................41
De affect-regulerende functie.......................................................................................................................41
De versterkende functie................................................................................................................................41
De hulpverlener als persoon en het belang van reflectie (college 9 november).............................................42
De persoon van de hulpverlener Notie zelfbesef of zelfbewustzijn (Clara Hill, 2014, Ch4)................................42
Werken met mensen en relaties...................................................................................................................42
Keuzedomeinen -> thema’s waarmee je later in contact kan komen in het werkveld.......................................42
Factoren die een rol spelen in keuzes die je maakt............................................................................................43
Motivatie om dit werk te doen...........................................................................................................................43
Soorten motivaties..............................................................................................................................................43
Self- versus other-oriented............................................................................................................................44
Specifieke voldoening aan je werk................................................................................................................44
Specifieke kwetsbaarheden...........................................................................................................................44
Goed hulpverlenen en de kenmerken van de hulpverlener................................................................................45
Objectieve kenmerken...................................................................................................................................45
Subjectieve kenmerken.................................................................................................................................46
Ethische principes (Hall, 2014)......................................................................................................................48
Ethische thema’s voor beginnende hulpverleners........................................................................................48
Rode vlag topics (Brems, 2001).....................................................................................................................49
Een ethisch dilemma doorwerken.................................................................................................................49
Reflectie als basis van professioneel handelen...................................................................................................50
2
, Melissa Amandels
Hulpverlening =..............................................................................................................................................51
Wat is reflecteren mbt hulpverlening?...............................................................................................................51
Definitie: Reflecteren.....................................................................................................................................51
Hulpverlener worden = een ‘observerend zelf’ ontwikkelen..............................................................................51
Reflectie op jezelf................................................................................................................................................51
Reflectie op de methode.....................................................................................................................................52
Reflectie: integratie van drie aspecten op drie momenten................................................................................52
Essentie van een lerende houding......................................................................................................................52
Leerproces: doorloopt 4 fasen............................................................................................................................53
Waarover gaan je vragen?.............................................................................................................................53
Supervisie als manier van leren waarbij de hulpverlener...................................................................................53
Definitie van supervisie..................................................................................................................................53
Basisvaardigheden voor interculturele begeleiding.......................................................................................54
Opbouw van de les.............................................................................................................................................54
Meer algemene aandachtspunten voor een cultuursensitieve ggz (geestelijke gezondheidszorg)...................54
Deskundigheid trainen...................................................................................................................................54
Medewerkers met een migratie-achtergrond in de ggz................................................................................54
Aangepast zorgaanbod..................................................................................................................................55
Cultuur van de ggz transformeren.................................................................................................................55
Cultuursensitieve vertaling van basisvaardigheden in hulpverlening................................................................56
Authentieke betrokkenheid...........................................................................................................................56
Professionaliteit.............................................................................................................................................57
Deskundigheid...............................................................................................................................................57
Eigen interculturele ontwikkeling..................................................................................................................57
Interculturele communicatie..............................................................................................................................57
Topoi; Taal.....................................................................................................................................................57
Topoi; Ordening.............................................................................................................................................58
Topoi; Personen.............................................................................................................................................58
Topoi; Organisatie..........................................................................................................................................58
Topoi; Inzet....................................................................................................................................................58
Gevorderde basisvaardigheden intercultureel...................................................................................................58
Tolken............................................................................................................................................................58
Specifieke migraties, specifieke kwetsbaarheden.........................................................................................58
Oorsprongsgehechtheid en integratiegerichtheid........................................................................................59
Enkele verdere aandachtspunten..................................................................................................................59
Uitklaren van een hulpvraag........................................................................................................................ 60
Hoe begint een hulpvraag en wat is een hulpvraag?.........................................................................................60
Hoe begint een hulpvraag?............................................................................................................................60
Verwachtingen worden gekleurd door:.........................................................................................................60
Een hulpvraag ‘uitklaren’ doe je in dialoog........................................................................................................62
De vraag achter de vraag...............................................................................................................................62
Van de feitelijke laag naar een gedeeld perspectief via de dialoog..............................................................63
Dialoogmodel: In dialoog een hulpvraag uitklaren.......................................................................................63
En dan? Na het hebben/krijgen van een goed beeld....................................................................................66
Motiverende gespreksvoering (college 30 november)...................................................................................68
Leerdoelen van de twee komende colleges........................................................................................................68
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper melissaamandels. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,79. Je zit daarna nergens aan vast.