Farmacologie
Inleiding tot geneesmiddelen
Definitie en indeling van geneesmiddelen
Geneesmiddel = medicijn = medicament
- Therapeutische / profylactische eigenschappen met betrekking tot ziekten bij de
mens
- Toegediend om:
o Fysiologische functies herstellen, verbeteren / wijzigen immunologisch of
metabolisch effect te bewerkstellingen
o Medische diagnose stellen
Vallen onder de definitie van geneesmiddelen:
– middelen met een therapeutische (heilzame) werking
• hetzij oorzakelijk (genezend, helend, curatief)
– elimineren van schadelijk agens: bv. een antibioticum
– substitueren van tekort: bv. insuline
• hetzij symptomatisch (verzachtend, palliatief)
bv. een pijnstiller
– middelen met een profylactische (preventieve) werking
bv. een anti-malaria middel
– middelen die dienen om fysiologische functies bij de mens te herstellen,
verbeteren of wijzigen (= secundaire preventie)
bv. middelen tegen te hoog cholesterol gehalte of te hoge bloeddruk
– middelen die dienen om een diagnose te stellen (diagnostica )
bv. fluoresceïne door oogarts gebruikt voor onderzoek van hoornvlies
– middelen met een therapeutische (heilzame) werking
• hetzij oorzakelijk (genezend, helend, curatief)
– elimineren van schadelijk agens: bv. een antibioticum
– substitueren van tekort: bv. insuline
• hetzij symptomatisch (verzachtend, palliatief)
bv. een pijnstiller
– middelen met profylactische (preventieve) werking
vb: anit-malaria middel
– middelen die dienen om fysiologische functies bij de mens te herstellen,
verbeteren of wijzigen
vb: tegen hoog cholesterol of hoge bloeddruk
Geneesmiddelpreparaat
veel toedieningsvormen:
, poeder, comprimé, siroop, suppo, pleister…
meeste GM-preparaten bestaan uit:
o werkzame stof / farmacon
natuurlijk
synthetisch
o hulpstoffen (excipientia)
vulstoffen
smaak- en kleurstoffen
bewaarmiddelen
smeer- en glijmiddel
granuleerstoffen, coating
1. Magistrale geneesmiddelen of bereidingen
2. Gecommercialiseerde geneesmiddelen of specialiteiten
“Merkgeneesmiddelen” of originele geneesmiddelen
“Witte” of generische geneesmiddelen
(na verlopen van patent (15 à 20 jr) van de originele producent)
o andere benaming en verpakking
o minstens 30% goedkoper dan het origineel is voorwaarde voor licentie
(NB: vaak zakt het origineel nadien in prijs)
o zelfde werkzame bestanddelen, farmaceutische vorm & sterkte
o ongeveer dezelfde biologische beschikbaarheid
opgepast voor medicijnen met een nauwe marge!
o mogelijk gebruik van andere hulpstoffen:
opgepast voor intolerantie, allergie (vb. lactose, aspartaam, …)
Placebo
= niet-actieve stof, na toediening klachten patiënt doet verminderen pat dat van het
middel verwacht
- placebo-effect opgewekt door hersenen MAAR lichamelijke effecten zijn wel
meetbaar + nuttig
- deel waargenomen effect van ieder GM placebo-effect & deel van bijwerkingen
= nocebo-effect
Homeopathie
= GM gemaakt volgens principes homeopathie:
o ziekte bestreden door middel toe te dienen dat in hoge dosering
vergelijkbare klachten zou geven maar in veel lagere dosering
(gelijksoortigheidsbeginsel)
o hoe sterker verdunning, hoe sterker werking (potentiëren door verdunning)
principes conventionele geneeskunde
Wetenschappelijke studies: superioriteit tav placebo tot nog toe niet worden
aangetoond
Gecommentarieerd geneesmiddelenrepertorium
- B.C.F.I, vzw erkend FAGG
- Doel:
o Info over GM verstrekken aan gezondheidsmedewerkers
o Rationeel gebruik & bewaking GM bevorderen
Geneesmiddelen verstrekking
Arts:
o Mandaat GM toe te schrijven
o GEEN GM verkopen
o (tandartsen en vroedvrouwen mandaat om GM voor te schrijven enkel onder
bepaalde voorwaarden)
Apotheker:
o Mandaat GM te verdelen aan patiënten
Geneesmiddelen worden volgens aflevering opgedeeld in 3 groepen
1. GM zonder voorschrift = OTC (over the counter)
2. GM op voorschrift = R/
Bijz. groep: verdovende GM
3. GM te bekomen op schriftelijk verzoek
Elektronisch geneesmiddelenvoorschrift
- Streepjescode
- Naam, voornaam & RIZIV-nummer van arts
- Naam en voornaam patiënt (voluit)
- Voorgeschreven medicatie
Patiënt “bewijs van elektronisch voorschrift” op papier
!! voorschrift blijft geldig tot einde v/d 3de kalendermaand volgend op:
Datum van voorschrijven
OF datum waarop arts voorschrift wenst afgeleverd te zien
, Geneesmiddelen voorschrift op specialiteit
Voorgeschreven medicatie:
Voorbeeld:
- R/: recipe = recept
R/ Zantac 300 mg
R/ naam specialiteit + sterkte + vorm
Dt/ 28 comprimés (= 28
- Dt/: da tales = geef er zoveel
tot.)
Dt/ grootte verpakking (totaal aantal stuks, aantal
S/ 1 maal per dag voor
ml, g,…)
slapen gedurende 2
- S/: suscipe = schrijf voor
weken
S/ dagdosering + duur van kuur
Geneesmiddelen voorschrift op stofnaam
(‘VOS’) Voorbeeld:
Voorgeschreven medicatie: R/ Ranitidine 300 mg (co.)
- R/ stofnaam + vorm S/ 1/d voor slapen
- S/ dagdosering + duur van kuur gedurende 2 wk
Apotheker rekent uit hoeveel comprimés hij moet afleveren om kuur te vervolledigen en
levert bijpassend formaat af
Indeling GM volgens terugbetaling
De apotheker betalen
Derde betalingsregel als:
o Rechtsgeldig voorschrift
o Inorde met ziekteverzekering (bijdragen betaald)
o eID bij
pat betaalt enkel persoonlijke tussenkomst = remgeld
apotheker vordert rest terug van RIZIV
indien niet inorde of geen eID-kaart bij
o pat betaalt volledige bedrag
o document krijgen contante betaling
o terugbetaling in ziekenfonds
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hannegoris. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.