Strafrecht a. Het (negatief) sanctioneren van bepaald gedrag
b. Het verteld over welke gedragingen strafbaar zijn en
welke sancties hiertegen staan
1. Actieve handeling
2. Bepaalde handeling
3. Gedragingen die strafbaar worden door het
ongewilde gevolg
c. Behoort tot het publieke recht
(maar de eis van het slachtoffer is privaatrechtelijk )
Dit betekent dat de overheid de strafbare gedragingen
stelt en bepaald welke sancties er zijn
d. Het strafrecht bepaalt ook onder welke voorwaarden,
tegenover welke personen en in welke omstandigheden.
Strafwet De wetten die in het strafwetboek staan moeten strikt
geïnterpreteerd worden en er is geen vrije interpretatie mogelijk.
Het is nauwkeurig omschreven aan welke voorwaarden de
gedraging moet voldoen vooraleer het als een misdrijf wordt
genoemd.
Rechtvaardigingsgronden Zijn feiten en omstandigheden die de strafbaarheid van het feit
wegnemen waardoor het misdrijf dus niet meer gezien wordt als
een misdrijf. Er wordt geen straf opgelegd
- De objectieve rechtv gronden zijn: de wettige verdediging
(noodweer), het voorschrift vd wet, het hoger bevel vd
overheid, noodtoestand en toestemming vh slachtoffer.
- De subjectieve rechtv gronden zijn:
schulduitsluitingsgronden en gronden van niet-
toerekenbaarheid.
Objectieve Hier wordt het feit zelf gerechtvaardigd
rechtvaardigheidsgronden Kenmerkend aan deze gronden:
- Ze zijn objectief
- Het heeft te maken met de omstandigheden waarin het
misdrijf wordt gepleegd, waardoor het geen misdrijf
meer is.
- Het misdrijf is geen misdrijf meer dus wordt er ook geen
straf opgelegd.
- Van toepassing op iedereen die met het misdrijf te
maken heeft (daders, mededaders, medeplichtigen)
Deze gronden bestaan uit
- De wettige verdediging
- De noodtoestand
- De toestemming vh slachtoffer
- Voorschrift van de wet
- Hoger bevel van de overheid
Voorschrift van de wet Sommige gedragingen die normaal een misdrijf zouden uitmaken
, worden gerechtvaardigd doordat er een wettelijk voorschrift is
en een bevel van de overheid
Voorwaarden:
• Het gaat niet enkel om een gebod, maar ook om
gedragingen die door de wet toegelaten of geduld
worden. vb: bepaalde handelingen die je normaal onder
slagen en verwondingen zouden vallen maar dit is niet
strafbaar want het is medisch.
• Het bevel moet op voorhand gegeven zijn, NIET na de
feiten om ze dan te bestraffen
• Het bevel moet door de bevoegde overheid gegeven zijn
(+ binnen haar bevoegdheid)
• Volgens de bepalingen van de wet (het moet rechtmatig
gegeven worden)
• Huiszoeking en aanhoudingsbevel kunnen enkel bevolen
worden door een onderzoeksrechter
Wanneer er toestemming wordt gegeven voor een
huiszoeking, dan kan iedere politieambtenaar deze
uitvoeren.
Bevel van de overheid Sommige gedragingen die normaal een misdrijf zouden uitmaken
worden gerechtvaardigd doordat er een wettelijk voorschrift is
en een bevel van de overheid
Voorwaarden:
• Het gaat niet enkel om een gebod in strikte zin maar ook
om gedragingen die door de wet toegelaten of geduld
worden. vb: bepaalde handelingen die je normaal onder
slagen en verwondingen zouden vallen maar dit is niet
strafbaar want het is medisch.
• Het bevel moet op voorhand gegeven zijn, NIET na de
feiten om ze dan te bestraffen
• Het bevel moet door de bevoegde overheid gegeven zijn
(+ binnen haar bevoegdheid)
• Volgens de bepalingen van de wet (het moet rechtmatig
gegeven worden)
• Huiszoeking en aanhoudingsbevel kunnen enkel bevolen
worden door een onderzoeksrechter. Wanneer er
toestemming wordt gegeven voor een huiszoeking, dan
kan iedere politieambtenaar deze uitvoeren.
Wettige verdediging of Dit is een objectieve rechtvaardigheidsgrond en een verdediging
noodweer tegen aanranding + enkel van toepassingen op doodslag, slagen
en verwondingen.
Er zal geen misdaad of wanbedrijf zijn wanneer het noodzakelijk
was de doodslag, slagen of verwondingen toe te dienen om jezelf
te beschermen tegen aanranding
de aanvalsdaad en de verdedigingsdaad uitleggen
De aanvalsdaad:
, Moet tegen personen zijn
Moet onrechtmatig zijn
Er moet een onmiddellijk gevaar bestaan
De verdedigingsdaad
Onmiddellijke verdediging moet noodzakelijk zijn:
subsidiariteitsbeginsel: als vluchten mogelijk is: vluchten
Verdediging moet in verhouding staan met de
aanvalsdaad: proportionaliteitsbeginsel: er mag geen
wanverhouding bestaan; anders:
noodweeroverschrijding
Moet gebeuren voor/tijdens de aanvalsdaad (erna:
wraakactie)
Noodtoestand Dit is een objectieve rechtvaardigingsgrond.
Het is een conflict tussen een hoger en een lager rechtsgoed.
= keuze om ofwel de strafwet te respecteren waardoor een
rechtsgoed wordt geschonden, OFWEL de strafwet te overtreden
en het lagere rechtsgoed op te offeren om het hogere te
beschermen. Men geeft voorrang aan het hogere rechtsgoed.
Van toepassing op alle misdrijven
Er moet een onmiddelijke noodzaak zijn om een
bepaald belang te beschermen
Er mag geen verplichting bestaan zich aan het dreigend
kwaad bloot te stellen (behalve als het hoort bij je
beroep)
Het beschermde belang moet een hogere/min. gelijke
waarde hebben als het geschonden rechtsgoed
Subjectieve Dit zijn de rechtvaardigheidsgronden die te maken hebben met
rechtvaardigheidsgronden de toestand van de schuldige. Door deze gronden worden ze niet
meer schuldig verklaard.
We hebben:
De gronden van niet-toerekenbaarheid en hieronder
zien we: de minderjarigen, de krankzinnigen en het
dronkenschap
De schulduitsluitingsgronden: dwaling en onwetendheid
(rechtsdwaling en feitelijke dwaling) en dwang en
overmacht (materiële en zedelijke dwang)
Gronden van niet Dit zijn 3 categoriën van mensen in een toestand waardoor men
toerekenbaarheid niet schuldig wordt verklaard:
Minderjarigen
Krankzinnigen
Dronkenschap (dit is een uitzondering, men heeft
tenslotte zichzelf in deze toestand gedronken)
Schulduitsluitingsgronden Feiten en omstandigheden die tot gevolg hebben dat het misdrijf
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper meaganmaes. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
