Samenvatting van onderstaande teksten van Filosofie, ethiek en media:
Mens en Media hoofdstuk 1, 2 en 4
Moraliteit van nature: Zygmunt Bauman over ethiek in de vloeibare moderniteit (zelfstudie)
Gedragsbeïnvloeding door marketing in de massamaatschappij (zelfstudie)
Geslaagd met 17/20 in 1e zit
Mens en Media
Hoofdstuk 1: Marshal McLuhan als techniek- en cultuurfilosoof
’93: tijdschrift Wired zette McLuhan neer als patroonheilige van hun blad maakt sinds dan deel
uit vh discours (waar hij steeds een ambigue positie over innam)
Wat maakt iemand een filosoof?
o diploma wijsbegeerte? heeft McLuhan niet – hij heeft Engelse literatuur gestudeerd
o filosofische boeken geschreven hebben? heeft McLuhan niet gedaan
o iemand die nadenkt over ‘grote vragen’? scoort McLuhan slechts matig in: geen
rechtstreekse confrontatie met de klassiek filosofische kwesties – hij neemt zelfs afstand van
‘morele oordelen’ en geeft voorkeur aan ‘neutrale’ beschrijvingen
McLuhan bereik van zijn term medium valt buiten de mediastudie
reactie van Dennis: media zijn de primaire bezorgdheid van McLuhan
‘primaire bezorgdheid’ volgens McLuhan is alles filosofisch gehalte van zijn denken
MEDIA: EEN KWESTIE VAN BREEDTE EN DIEPTE
‘Understanding Media: The extensions of Man’
o media verschijnen als elementaire bouwstenen van onze menselijke werkelijkheid
o media zijn extensies van de mens
o media zijn hulpmiddelen
‘Laws of the Media: the new science’
o media zijn alle door de men gemaakte artefacten
TECHNIEKFILOSOFIE
We kunnen McLuhan’s denken verregaand verzoenen met de techniek-filosofische ideeën
Oorsprong
o Plato: ideeën wereld waarmee hij het fabricageproces nabootst
o Grieken: niet zo strikte opdeling tussen natuur en technisch handelen; men begreep de
wereld door de lens vh menselijk handelen
industriële revolutie
Ernst Kapp: technologieën zijn orgaanprojecties of veruiterlijkingen van lichaamsdelen
Techniek als middel om een doel te bereiken
o deze definitie misleidt ons volgens Heidegger ze belemmert ons om de ware aard en
essentie vd technologie te zien
Hedendaagse techniekfilosofen
o Ihde, Feenberg, Hickman, Achterhuis en Verbeek
o ze toetsen de klassieke inzichten af aan de empirische realiteit
Kernconcept: technologie is ambivalent
o technologieën zijn onderhevig aan structurele ambivalentie
o = ze kunnen op verschillende manieren gebruikt worden die niet noodzakelijk voorzien zijn in
hun ontwerp – er bestaat niet 1 goede handelwijze
HET MEDIUM EN DE GEDACHTE: MEDIA-ECOLOGIE
We moeten dingen blijven afvragen
Ambivalentie laat zich niet makkelijk zien; ze zit verschuilt we zijn het slachtoffer ve soort
technologische blindheid
o Feenberg: ‘technologisch onbewuste’ – Verbeek: ‘onuitgesproken ethische dimensie’ – Ihde:
‘transparantie en ondoorzichtigheid’ – Borgmann: ‘technologieën dreigen ons ongemerkt te
ontvreemden van ons mens-zijn en elkaar’
Techniekfilosofie beperkt zicht tot het bestuderen van wat iedereen in de regel wel herkent als
technologie; McLuhan is alles een studie waard
1
, We zijn nooit ‘medialoos’ want media vormen de bouwstenen van onze conceptuele, cognitieve en
culturele wereld
unique selling proposition: de media-ecologie die de laatste jaren opgeld doet als een op zich
staande academische discipline met oa eigen verenigingen, tijdschriften,..
CULTUURFILOSOFIE EN HET ALLEDAAGSE LEVEN
Cultuur is alles wat niet natuur is; alles wat mensen fabriceren of uitdenken en wat niet uitsluitend
voortkomt uit puur ‘natuurlijke’ processen
Hoofdstuk 2: Er is een medium geboren – extensie
Media zijn extensies van menselijke zintuigen of lichaamsdelen (stelde Kapp ook al voor in 19 e
eeuw)
Geschiedenis tot Aristoteles (4e eeuw voor Chr): werktuigen en instrumenten verlengen of breiden
het lichaam en de ziel uit
NARCISSUS – AMPUTATIE – NARCOSE
Narcissus: kon van niemand houden vloek werd verliefd op zichzelf kwijnt weg en sterft
o narcisme: mensen hun gefixeerdheid op zichzelf (Freud)
Media stammen af van onszelf, maar we bekijken ze als op zich staande, lichaamsvreemde
voorwerpen; we vergeten hun oorsprong – die oorsprong situeert zich in ons
Volgens Van Den Eede: ‘zintuig en lichaamsdeel’ reductionistisch + capaciteiten en vaardigheden
Media komen voort uit dingen die mensen op 1 of andere manier al deden zonder hen, ze maken
het mogelijk die activiteiten nu sneller, makkelijker of in alle geval ‘beter’ tot een goed einde te
brengen
Zoals Narcissus sterft, verliezen wij iets: het zintuig of lichaamsdeel wordt geamputeerd
o doordat media het functioneren ve lichaamsdeel versterkt, voelen we dit aan als
overstimulatie – deze kunnen we niet verdragen en ‘autoamputeren’ we dat bepaalde zintuig
of lichaamsdeel
autoamputatie verdooft ons
Irritation en counter-irritant
o de constante wisselwerking tussen beide bepaalt ons hele bestaan
o irritation = probleem
o counter-irritant = oplossing
MCLUHANS SENSUALISME
Thomas van Aquino: kennisverwerving vindt plaats via waarneming
(On)evenwicht tussen zintuigen = zintuigenratio (McLuhan) = synesthesie
Concept en percept
o concept behoort tot de wereld van logica
zijn de ideeën vd overwegend unisensorieel ingestelde mens: de visuele mens
o percepts wortelen in de waarneming; maar zijn daarom niet logisch
ontspruiten uit een gezond evenwicht tussen de zintuigen, of om precies te zijn, dat
speciale zintuig
MCLUHAN HUMANISME
De mens is de alfa en omega van al zijn intellectuele inspanningen
de natuur moet zich buigen naar de menselijke genoegens
Het organisme vloeit over in zijn omgeving en vice versa; de twee zijn continu
o organische continuïteit (Kuhn)
McLuhan humanisme draagt een diepe ambiguïteit in zicht
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dw_vub. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
