De cursus start met een inleiding in de milieuwetenschappen (een aantal begrippen worden hierbij verduidelijkt). Vervolgens bekijken we het belang van de EU in o.a. het milieubeleid. De rol van de verschillende instellingen hierbij komt uitgebreid aan bod. Van de EU zetten we de stap naar het Vlaam...
Agenda 21 en de ecologische voetafdruk .......................................................................................................... 4
Agenda 21..................................................................................................................................................... 4
The global goals of het vervolg van Agenda 21 .............................................................................................. 4
SDG (Wat is de betekenis? Waarvoor staat het?) ....................................................................................... 4
Milieuhistoriek .............................................................................................................................................. 4
Wat is duurzame ontwikkeling?..................................................................................................................... 5
Artikel: Efficiënter voedsel produceren met vertical farming ...................................................................... 6
Minder water ........................................................................................................................................ 6
Opbrengst optimaliseren ....................................................................................................................... 6
Voorwaarden voor snelle groei .............................................................................................................. 7
Productie, verwerking en verpakking ..................................................................................................... 7
Duurzame ontwikkeling en Vlaamse milieubeleid .......................................................................................... 8
Geïntegreerd beleid .................................................................................................................................. 8
Bevolkingsgroei ............................................................................................................................................. 8
Ecologische voetafdruk ................................................................................................................................. 9
Earth Overshoot Day ................................................................................................................................. 9
De federale staatsstructuur en het belang van Europa (Blauw thema → ¾ van de examenvragen) ................... 9
Staatshervorming.......................................................................................................................................... 9
Bevoegdheidsverdeling inzake leefmilieu................................................................................................. 11
Een ontwikkeling in twee richtingen ........................................................................................................ 11
Verschillende bevoegdheidsniveaus ........................................................................................................ 12
Hoe werkt Europese regelgeving door in nationale wetgeving ................................................................. 12
Belang van de Europese Unie ...................................................................................................................... 14
50 jaar Europese Integratie ..................................................................................................................... 14
Besluitvormingsproces van de EU ............................................................................................................ 14
Europese Parlement ............................................................................................................................ 14
Raad van de Europese Unie ................................................................................................................. 15
Stemming in de Raad ....................................................................................................................... 16
Europese Commissie ........................................................................................................................... 16
Hoe wordt Europese wetgeving gemaakt? ....................................................................................... 16
Wat is het EEA ......................................................................................................................................... 17
Europees financieringsinstrument voor het milieu: LIFE ........................................................................... 17
Overzicht van het Europees Milieurecht .................................................................................................. 18
1
, Green deal Europa (MOGELIJKS EXAMEN) ............................................................................................... 18
Doelstellingen Europa 2020......................................................................................................................... 19
Milieuwetgeving en milieubeleid in Vlaanderen .............................................................................................. 19
Het ontstaan en de ontwikkeling van het milieubeleid en milieurecht.......................................................... 19
Begrippen en definities............................................................................................................................ 19
Wat is milieu?...................................................................................................................................... 19
Doelstellingen van het milieubeleid ............................................................................................................. 21
Beginselen van het milieubeleid .................................................................................................................. 22
Milieubeleidsintrumenten (Kunnen uitleggen – voorbeelden geven) ........................................................... 23
1) Juridische beleidsinstrumenten........................................................................................................ 23
2) Economische beleidsinstrumenten .................................................................................................. 23
3) Sociale beleidsinstrumenten ............................................................................................................ 24
Milieubeleid in Vlaanderen ......................................................................................................................... 25
Milieuthema’s................................................................................................................................................. 26
Thema 1: Klimaatverandering en energieverbruik........................................................................................ 26
Verschil natuurlijk – versterkt broeikaseffect ........................................................................................... 26
Oorzaken broeikaseffect.......................................................................................................................... 27
Evolutie van de uitstoot van broeikasgassen in Vlaanderen...................................................................... 27
Algemene gevolgen broeikaseffect .......................................................................................................... 28
Gevolgen klimaatverandering voor de landbouw (Voorbeelden kunnen geven) ....................................... 28
OORZAKEN VAN DE TOENEMENDE INTERESSE IN GROENE ENERGIE (Mogelijke examenvraag) ................. 29
Aanpak broeikaseffect – Verschillende klimaatakkoorden ........................................................................ 29
Wat is carbon capture & storage en hoe werkt dat precies? ................................................................ 30
Belang van Olie – en gas ...................................................................................................................... 30
Prijsstijging van olie en gas .................................................................................................................. 31
Wanneer geraakt de olie op? The End of Easy Oil ................................................................................. 31
Quiz – mogelijke examenvragen....................................................................................................... 31
Energie, opzoek naar alternatieven …. Groene energie ................................................................................ 32
De verschillende vormen van groene energie .......................................................................................... 32
BIO-ENERGIE ............................................................................................................................................... 33
Biobrandstoffen ...................................................................................................................................... 33
Vaste biobrandstoffen ......................................................................................................................... 33
Vloeibare biobrandstoffen ................................................................................................................... 33
Anaerobische vergisting – biogas ............................................................................................................. 35
Biogasinstallatie .................................................................................................................................. 36
Biobrandstoffen onder vuur ................................................................................................................ 37
EerstE – Tweede – Derde generatie biobrandstoffen ............................................................................... 37
2
, Towards a biobased economy ................................................................................................................. 38
Thema 2: vermesting .................................................................................................................................. 38
Oorzaken vermesting .................................................................................................................................. 39
3 pijlers van het mestbeleid (Mogelijke examenvraag) ............................................................................. 39
Oorzaken van de mestoverschot in Vlaanderen ........................................................................................... 40
Gevolgen van vermesting ............................................................................................................................ 40
Eutrofiëring ............................................................................................................................................. 40
Luchtverontreiniging: Verzuring en Fijnstof ..................................................................................................... 41
Bronnen die leiden tot luchtverontreiniging ................................................................................................ 41
Potentieel verzurende emissies ............................................................................................................... 42
Gevolgen .................................................................................................................................................... 42
Gevolgen voor fauna en flora .................................................................................................................. 43
Gevolgen voor de mens ........................................................................................................................... 43
Verschil troposferische ozon en Stratosferische ozon............................................................................... 44
Maatregelen ............................................................................................................................................... 44
Verstoring door geluid, geur, licht ................................................................................................................... 45
Geluidshinder ............................................................................................................................................. 45
Lichthinder.................................................................................................................................................. 45
Geurhinder ................................................................................................................................................. 46
Versnippering ................................................................................................................................................. 46
Maatregelen tegen versnippering................................................................................................................ 46
Verlies aan Biodiversiteit................................................................................................................................. 47
Wat is het? Waar is het? Wat is het belang? ................................................................................................ 47
Oorzaken van de achteruitgang van biodiversiteit ....................................................................................... 48
Maatregelen i.v.m. Biodiversiteit................................................................................................................. 48
Natura 2000 ............................................................................................................................................ 49
Belangrijke Dia’s vanaf Thema 2 vermesting (Met een rood sterretje) ............................................................. 50
waterproblematiek ......................................................................................................................................... 51
Artikel : Water ook in Vlaanderen meer en meer een kostbaar goed (Kennen examen)................................ 51
Slinkende grondwatervoorraden ............................................................................................................. 51
Te kennen begrippen .................................................................................................................................. 53
De Europese kaderrichtlijn water............................................................................................................. 54
Begrippenlijst Milieuwetenschappen............................................................................................................... 55
3
, AGENDA 21 EN DE ECOLOGISCHE VOETAFDRUK
AGENDA 21
➔ Definitie Agenda 21
o Is een programma van de Verenigde Naties met betrekking tot duurzame ontwikkeling
▪ Het is een uitvoerig actieplan dat globaal, nationaal en plaatselijk door organisaties
van de V.N. (overheid en belangrijkste organisaties) op elk gebied waar de mensen
het milieu beïnvloeden moet worden nageleefd
➔ Doelstelling, het plan van Agenda 21
o Zorgen voor evenwicht tussen economische voortuitgang en milieubescherming, met daarbij
een toenemende aandacht voor armoede en ongelijkheid
o Het plan steunt op 5 grondbeginselen
1. Solidariteit met landen uit het Zuiden
2. Lange termijn wereldbeeld
3. Beginsel van vervuiler – betaalt
4. Voorzorgsbeginsel
(Niet wachten tot de wetenschap zeker is om tot actie over te gaan)
5. Participatiebeginsel
THE GLOBAL GOALS OF HET VERVOLG VAN AGENDA 21
SDG (WAT IS DE BETEKENIS? WAARVOOR STAAT HET?)
➔ SDG
o Sustainable Development Goals
▪ Is het voorzien in de behoeften van de huidige generatie zonder daarmee voor de
toekomstige generaties de mogelijkheid in gevaar te brengen om ook in hun
behoeften te voldoen
MILIEUHISTORIEK
1957 • Aanduiding Westhoek en Hoge Venen als staatsnatuurreservaat
1970 • Keerpunt: toenemend milieubesef
• Jaren 70
o Milieukwestie”: nieuwe maatschappelijke trend
o Grootscheepse informatie-en sensibiliseringscampagnes
o Apollo-vlucht “the most effective environmental message of the
century”
o Opkomst milieubewegingen
Jaren 80 • Eerste regionalisatie van bevoegdheden (natuurbehoud, ruimtelijke
ordering)
1987 • Brundtland-rapport – “Our Common Future
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper matissem. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
