In dit document vind je alle practica van Algemene Cel en weefselleer. Hierbij zitten beschrijvingen van de preparaten als ook foto's van de weefsels die je onder de microscoop zou zien. Aan de hand van dit bestand moet je de preparaten op het examen makkelijk kunnen herkennen en beschrijven. Bij d...
Practicum 1: Cytologie en bedekkende epithelen
Inleiding
Rode bloedcellen hebben geen kern. Bij sommige dieren is dit echter wel zo, denk aan vogels,
reptielen en amfibieën.
Cellen met een vergelijkbare structuur hebben ook een vergelijkbare functie hebben. Functie kan je
dus nooit los zien van structuur.
Er zijn 4 primaire weefseltypen:
- Epitheelweefsel
- Bind- en steunweefsel
- Spierweefsel
- Zenuwweefsel
Deze 4 weefsels vormen de verschillende organen en systemen van het lichaam.
Maken van preparaten: weefsel gaan fixeren zodat het niet gaan vervallen. Daarna inbedden: zodat
het hard wordt en we fijne coupes ervan kunnen maken, zodat we er met licht doorheen kunnen
schijnen. Door middel van kleuring kunnen we goed contrast gaan waarnemen.
Aansnijden kan op verschillende hoogtes en onder verschillende hoeken (zie tekening in nota’s met
aantekeningen).
De verschillende bestaande kleuringen moet je aan het einde wel kunnen benoemen.
Epithelen: bedekkende epithelen
We hebben bedekkende epithelen en klierepithelen. Klier is voor volgend practicum.
Bedekkende epithelen functies:
- Bescherming
- Barrièrefunctie
- Opname
Zoek altijd eerst de ‘buitenwereld’ want het bedekkende epitheel is de eerste aflijning die hieraan
ligt. De eerste zone met dicht opeengepakte kernen is dan het bedekkende epitheel.
Vervolgens zal je het basale membraan opzoeken. Dit is het membraan waar het bedekkende
epitheel op rust en waaronder bindweefsel ligt.
Bedekkende epithelen zijn de classificeren op basis van:
- Aantal cellagen
o Liggen ze op 1 niveau of op meerdere?
▪ Eenlagig epitheel
▪ Meerlagig epitheel
▪ Pseudomeerlagig epitheel: lijkt meerlagig maar alle cellen steunen op het
basale membraan
- Vorm van de cellen
o Plaveisel = afgeplat, kern is plat en langwerpig
o Kubisch = ronde kern
o Cilindrisch = hogere cellen met een ovale celkern
Bij meerlagige epithelen kijk je altijd naar de meest apicale cellaag. Deze cellen bepalen de naam van
het type epitheel.
Eenlagige epithelen zorgen meestal voor een efficiënte uitwisseling van stoffen tussen de
buitenwereld en de rest van het lichaam. De meeste cellen in eenlagige epithelen zijn hiervoor
gespecialiseerd:
, - Slijmbekercellen: prop die je ziet is de slijmprop, hieraan vast zit nog de cel van de
slijmbekercel zelf
- Oppervlaktespecialisatie:
o Trilharen of stereocilia
o Mircovilli: staafjeszoom of borstelzoom
Bij de meerlagige epithelen maken we nog een onderscheid in verhoornd of onverhoord epitheel.
Meerlagige epithelen liggen over het algemeen op plaatsen met veel wrijving. Afhankelijk van de
mate van wrijving zullen de bovenste cellagen dood (verhoornd) of leven (onverhoornd) zijn. Als je
kernen ziet in de meest apicale laag van het epitheel heb je dus een levend ofwel onverhoornd
meerlagig epitheel.
In een meerlagig epitheel kan je verschillende strata onderscheiden = lagen. Bv: verhoornde laag =
stratum corneum.
Een aantal voorbeelden van epithelen:
- Eenlagig plaveiselepitheel = fijn voor gasuitwisseling in longblaasjes
- Eenlagig kubisch: ter hoogte van de nierbuisjes
- Eenlagig cilindrisch is ter hoogte van de dunne darm
- Pseudomeerlagig epitheel ..?
- Meerlagig overgangsepitheel is enkel bij de urinewegen en heeft de kenmerkende
paraplucellen
- Meerlagig verhoornd is de huid
- Meerlagig kubisch of cilindrisch is bij afvoergangen
- Meerlagig onverhoornd kan bij de slokdarm zijn
B1/6 Wangslijmvlies
Geen coupe, maar een uitstrijkje. Is van het wangslijmvlies. We hebben dus
alleen de oppervlakkige cellen van het wangslijmvlies.
Onverhoornd meerlagig plaveiselepitheel van het wangslijmvlies, dus we
zien nu plaveiselcellen.
Lijken pannenkoekcellen. Met een mooie centrale kern.
Je ziet heel veel paarsere dingen die er niet horen = celdebris = kapotte
cellen die eigenlijk er niet horen. Raken wel gekleurd, dus vandaar dat we ze
wel nog zien.
Hele fijne paarse puntjes zijn bacteriën die gewoon normaal in de mond liggen.
Witte bloedcellen gaan deze uitschakelen. Deze kunnen we ook hierin vinden.
2 kernen bij elkaar gevonden: dit zijn twee donkerpaarse kernen van 2 witte
bloedcellen. Goed onderscheid maken van celdebris! Echt mooi afgelijnd moet de
kern zijn. Er zit dus niet zichtbaar cytoplasma omheen. Je zoekt dus alleen naar een
mooie ronde kern.
, E 12/3 Dunne darm rat
Dunne darm van de rat. Dit is een overlangse
doorsnede. In de darmwand zijn verschillende
lagen te onderscheiden.
Eerste laag vanaf het lumen is de tunica
mucosa. Dit is de slijmvlieslaag van de darm.
Daaronder komt een blauwe laag = tela
submucosa.
Dan weer een roze laag = spierlaag ofwel de
tunica muscularis. Met hieronder nog een heel
fijn bindweefsellaagje met afgeplatte kernen =
kernen van mesotheelcellen = tunica serosa.
Binnen deze lagen zijn weer kleinere lagen te
vinden.
We beginnen met het vinden van ons
bedekkende epitheel = lamina epithelialis. We
kunnen het epitheel nu ook gaan benoemen =
eenlagig cilindrisch epitheel met slijmbekercellen.
Blauwe bollen in deze laag zijn de slijmproppen van de slijmbekercellen. We moeten dus ‘met
slijmbekercellen’ in de naam zetten. Allerbovenste laagje: apicale oppervlakte specialisatie =
staafjeszoom te zien. Dus dit alles is de naam.
Onder deze laag ligt de lamina propria. (= blauw wegens de AZAN-kleuring).
Villi in de darm te zien. Deze zijn er voor de oppervlaktevergroting. Dit voor een vergrootte opname
van voedingsstoffen. De microvilli in de staafjeszoom doen hetzelfde, maar op een kleinere schaal.
De ruimten tussen de villi noemen we krypte van Lieberkühn. Dit zijn instulpingen naar binnen toe.
Er zijn in de lamina propria ook delende cellen te zien: groter en iets lichter van kleur. Deze zijn voor
de vervanging van het epitheel door beschadiging van de voedselbolus. Ons darmepitheel is na een X
aantal dagen volledig vernieuwd.
Lamina muscularis mucosa. Dit is een spierlaagje van de tunica mucosa zelf. Dit zijn gladde
spiercellen met langgerekte kernen in spoelvormige cellen. Dit is dus NIET hetzelfde als de tunica
muscularis. Tot hier de tunica mucosa en zijn onderverdeling.
We gaan door naar de tela submocusa. Hierin kunnen
we veel bloedvaten terugvinden.
Hieronder hebben we de tunica muscularis. Bestaat ook
uit glad spierweefsel, maar 2 lagen: binnenste is
circulair en de buitenste longitudinaal.
Uitzicht van deze twee lagen is verschillend afhankelijk
van de manier van aansnijden van de darm. We hadden
een overlangse aansnede gemaakt: circulaire spierlaag
is dwars aangesneden, longitudinale niet. Bij een
dwarse doorsnede op de darm is het dus precies
omgekeerd!
Als laatste hadden we de tunica serosa. Dit is een heel
dun laagje met mesotheelcellen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper koetjesUA. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
