Hoofdstuk 8: Lokale besturen
Lokale besturen en de staatshervorming
Besturen op lokaal niveau complex => rekening houden met 2 centrale overheden;
Gewesten en gemeenschappen aangestuurd
=> Bv; wonen, , ruimtelijke ordening, econ ontwikkelingen, onderwijs,.. (bouwvergunningen, Medebewind
milieuvergunningen)
Federaal aangestuurd (= alle taken die
=> Bv; sociale zekerheid, burgerlijke stand, alles rond veiligheid (brandweer, politie) gemeente in
opdracht CO
vervullen, deel
Gemeenten; aantal en schaal staatsapparaat
-1 januari 1977: grootschalige fusie van gemeenten en van OCMW’s (2359 → 589) met verplichte
-Wrm? => druk vanuit economische middens om gemeenten bestuurskrachtiger te maken zodat taken)
economisch sterkere rol konden spelen (bv op vlak infrastructuur)
-Vanaf 1 januari 2019: 8 gemeenten minder in Vlaanderen (300)
Autonomie
Lokale autonomie als krachtige (historische) waarde: open huishouding, eigen initiatief (art 41
GW),
Manifesteert zich in:
• Rechtstreeks verkozen (Grondwet)
• Eigen belastingbevoegdheid (Grondwet)
• Open taakstelling (Grondwet): elk initiatief tenzij door wetten of decreten anders
geregeld (denk aan openbaar vervoer in steden vroeger autonoom nu Vlaand)
-Bijzondere positie van de burgemeester voor veiligheid
=> 1e onder gelijken (lokaal niv) , + verplichte opdrachten FO (lokale mandataris)
Toezicht
• Dwangtoezicht (op kosten gemeente medebewindstaken uitgevoerd die gemeente
weigert uit te voeren)
• Algemeen toezicht: centrale rol van de gouverneur als ambtenaar van de Vlaamse
regering (bevoegd sedert 1993)
=> zowel voor Vlaamse reg als federale
• Specifieke vormen van toezicht: geregeld per beleidsdomein (in wetten en decreten)
, Lokale inkomsten
Belastingen (grondwettelijk, maar beperkt door wetgeving)
• Opcentiemen op de onroerende voorheffing (Vlaamse)
• Aanvullende belasting op de personenbelasting (federaal)
• Eigen gemeentelijke belastingen (op buitenverblijven, goktenten, …)
Fondsen van centrale overheden (vb. Gemeentefonds als herverdeling en solidariteit)
Geoormerkte subsidies (bvb: voor riolen, woonzorg,...)
Inkomsten uit dienstverlening (retributies: parkings, toegangen, …)
Opbrengsten uit participaties (dividenden uit bv intercommunales voor energie,...)
Lokale uitgaven
Personeel
Werking
OCMW
Lokale politie
Verenigingen en burgers
Schuld
Politieke organisatie van de Vlaamse lokale besturen
VOLKSVERTEGENWOORDIGING: GEMEENTERAAD (wetgevende macht)
• Om de 6 jaar verkozen
• Profiel van de raadsleden (veranderd doorheen tijd; meer vrouwen, allocht,..)
• Cumulering als basiskenmerk in België ( parlementsleden met lokaal mandaat)
• Drie basisrollen voor de verkozen raden:
1) vertegenwoordigen volk
2) bepalen beleid
3) controleren beleid dat door college wordt uitgevoerd (checks & balances)
• De voorzitter: niet meer automatisch de burgemeester (zorgt vr beperkte mate eigen
beslissingsrecht, nog steeds weinig effect)
[Side; kunnen weinig impact hebben met beperkte middelen denk aan Kristof van Gansen]
UITVOERENDE MACHT: College van Burgemeester en schepenen (uitvoerende macht)
• Collegiaal (alle beslissingen collectief moeten worden genomen)
• Domineert het politieke spel
• Relatie met OCMW
• De burgemeester in een eigen rol
=> verkozen gemeenteraadsleden, alleen of in coalitie burgemeester voorstellen
De administratieve organisatie van de Vlaamse lokale besturen
Gemeentelijke ambtenaren en organisatie
Vastgelegd door gemeenteraad
Organogram (opb + taakverdeling)
Rechtspositieregeling (rechten en plichten ambtenaren)
Lokale besturen op vlak van opbouw en invulling admin => grote vrijheid!!
Decretale graden= de secretaris (nu: alg directeur) + financieel beheerder
Managentteam (ter vervanging schepenmodel = gedragen zich als managers vh dienst)
=> MT= diensthoofden + decretale graden
=> praktijk; mondjesmate maar toegepast
De administratieve organisatie van de Vlaamse lokale besturen
(vervolg)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper stiencoppens1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.