Dit document is een uitgebreide samenvatting van Deel 2 van Farmacologie: Transmissie in het perifeer en autonoom zenuwstelsel.
Aan de hand van deze samenvatting behaalde ik een 18 op 20 voor Farmacologie.
Deze samenvatting bevat:
- Cholinerge transmissie
- Adrenerge transmissie
- Dopaminerge ...
Inleiding: Transmissie in het perifeer en autonoom zenuwstelsel
- Perifeer ZS opgebouwd uit:
o Afferent gedeelte
▪ Sensorische prikkels doorzenden naar centraal ZS (ruggenmerg + hersenen)
o Efferent gedeelte, omvat:
▪ Autonoom ZS, bestaat uit:
❖ Parasympathisch ZS
Pre- en postganglionaire vezels, met elkaar synaps maken in
autonome ganglia
Postganglionaire vezels bezenuwen: glad spierweefsel, hart,
exocriene klieren
Contactgebied tussen postganglionaire vezels en
bezenuwde weefsel = neuro-effector junctie
❖ Orthosympathisch ZS
Pre- en postganglionaire vezels, met elkaar synaps maken in
autonome ganglia
Bezenuwen: glad spierweefsel, hart, exocriene klieren,
bijniermerg, eilandjes Langerhans, lever, nier, vetweefsel,
skeletspier
Contactgebied tussen postganglionaire vezels en bezenuwde
weefsel = neuro-effector junctie
❖ Enterisch ZS
Wordt geïnnerveerd door postganglionaire vezels van
orthosym ZS en preganglionaire vezels van parasym ZS
▪ Motorisch ZS
❖ - en -motorneuronen die projecteren vh ventrale ruggenmerg
naar skeletspier. Junctie tussen beide = neuromusculaire junctie
- Niet alle weefsels worden bezenuwd door ortho- en parasym ZS
o Uitsluitend orthosymp bezenuwing:
zweetklieren, pilomotorspieren, vele bloedvaten, nier, m.dilatator pupillae,
skeletspier
o Uitsluitend parasymp bezenuwing:
m.constrictor pupillae, m.ciliaris, gastro-intestinale klieren, traanklieren,
bronchiale gladde spieren
- De activiteit vd preganglionaire neuronen vh ortho-en parasym ZS geregeld door
neerdalende banen vanuit hersenen → vele farmaca kunnen activiteit van ortho- en parasym
ZS wijzigen door centrale outflow naar dit ZS te beïnvloeden.
- In dit deel cursus: farmaca bespreken die interageren met efferent deel vh perifere ZS:
interactie met de neurotransmitters (NT) van dit perifere ZS
- Co-transmissie = neuronen zetten meer dan 1 neurotransmitter of modulator vrij
- Denervatiesupersensitiviteit:
o Denervatie door zenuwsectie
o Bij (langdurige) farmacologische blokkade
Opheffen blokkade → rebound-effecten
o Verschillende mechanismen bijdragen tot denervatie-supersensitiviteit:
▪ Proliferatie van receptoren
▪ Verlies van mechanismen voor NT-verwijdering
▪ Verhoogde postsynaptische gevoeligheid
- Presynaptische modulatie
o Presynaptische receptoren regelen NT-vrijzetting vooral door modulatie vd Ca2+-
instroom in zenuwuiteinde
o Meeste presyn receptoren: G-proteïne gekoppeld
- Gm NIET door BBB → actie enkel in perifere ZS
Gm WEL door BBB → ook centrale effecten
Perifeer ZS
Polaire gm (permanente pos of neg lading)→ moeilijk door BBB geraken
Actiepotentiaal = signaal dat zich voortgeleidt op elektrische manier via exciteerbare cellen.
Actiepot voortgeleiden langs membranen van neuronen
→ terminus bereiken → vesikels geladen met NT fuseren met presyn zenuwuiteinde via exocytose
→ NT diffunderen door synaptische spleet → NT binden aan postsyn rec → nieuwe actiepot
Wissselwerking tussen elektrische component (actiepot die voortgeleidt) en chemische component
(NT thv synaps).
1) Depolarisatie
rust: - 90 mV
openen Na+ kanalen → pos geladen Na+ deeltjes van buiten naar binnen cel
→ membraan pot minder neg w → tot beetje boven 0
2) Repolarisatie
K+ kanalen openen → K+ van binnen naar buiten (volgens conc gradiënt, geen ATP nodig)
→ membraan pot terugkeren naar oorspronkelijke waarde + wordt iets te neg
(hyperpolarisatie)
3) Hyperpolarisatie
membraan pot iets negatiever w dan oorspronkelijk was
Verlies van K+ Compenseren door:
Opstapeling van Na+ Na+ naar buiten pompen
K+ naar binnen pompen
→ via Na+/K+-ATPase
ATP nodig want tegen conc gradiënt
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper EliseVan. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €36,48. Je zit daarna nergens aan vast.
