Dit document omvat alles wat er in les 1 tot 9 is gezegd. Het is op een duidelijke manier uiteengezet. Ik heb het boek niet gebruikt voor het examen en alleen deze notities geleerd. Ik behaalde een 12/20.
Normaal gezien mondeling, nu online: MPC of openvragen (kennisvraag over het deel
internationaal recht, kennisvraag over het deel Europees recht & een casus)
4 teksten: 2 arresten vh Hof van Justitie vd Europese unie
Van Gend & Loos
Costa NL-zaak
Hebben inhoud gegeven aan heel wat basisbeginselen van vandaag
- Waarover het gaat
- Wat de feiten zijn
- Waarom die zaak voor de Europese rechter is gebracht en op welke manier
- Wie zijn de partijen
- Wie zijn de tussenkomende partijen
- Wat zijn de argumenten geweest
- Wat heeft het Hof uitgesproken
2 uitspraken vh Internationaal gerechtshof
Tussenstaatsgeschil: Congo & Uganda (geschil dat ontstaan was n.a.v. de inval
van Uganda in Congo in de tweede helft jaren 90)
Advies over het gebruiken van nucleaire wapens
DEEL 1 INTERNATIONAAL RECHT
H1 INLEIDING
1. Definitie internationaal recht
Internationaal recht is een domein vh recht dat zich bezig houdt met verhoudingen &
relaties tussen de staten
Hoe die staten afspraken maken & hoe ze geschillen regelen
= Interstatelijk recht/”tussenstaatsrecht”
Dus: afspraken die gemaakt worden tussen staten, maar ook internationale
organisaties kunnen daarin een rol spelen
Afspraken waardoor staten, organisaties zich verbinden iets te doen, iets niet te doen
Onderwerpen zich dan aan bepaalde, eigen regels
Internationaal recht wordt ook internationaal publiek recht of volkenrecht genoemd
Internationaal recht >< Nationaal recht!
Heeft eigen kenmerken die verschillend zijn van die vh nationaal recht
Maar: in de loop vd tijd zien we dat dat recht ook gevolgen zal hebben op het recht
binnen de staten
Werkt door in de nationale rechtspraktijk
Vb. Mensenrechten
Bv. 80% van ons nationaal recht heeft een internationale of een Europese oorsprong
In deze lessen: internationaal publiekrecht!
Publiek recht tussen staten: publieke overheden nodig
Kenmerkt zich door de specifieke bronnen waaraan het ontspringt: deze zijn
niet te herleiden tot 1 enkele nationale rechtsorde
Privaat nationaal recht dat toegepast wordt telkens wanneer men met vreemde
elementen geconfronteerd wordt
Elk land heeft een eigen internationaal privaatrecht: zal bepalen welk recht van
toepassing is bij confrontatie met een vreemd element
Hierbij gaat het om vragen als:
Welke inhoudelijke regels zijn van toepassing?
Welke rechter is bevoegd om te oordelen over een geschil?
Waar zal de uiteindelijk tenuitvoerlegging v/e vonnis plaatsvinden?
Internationaal recht >< nationaal recht ander land!
Eerste voorwaarde om van internationaal recht te kunnen spreken: er moeten staten zijn
Zonder staten is er geen internationaal recht!
Staat = georganiseerde maatschappijvorm waar er soeverein gezag wordt uitgeoefend
Eerste staten
Maar staten hebben niet altijd bestaan?!
Het internationaal recht ontstaat dus wanneer zulke soorten staten zich gaan
ontwikkelen
Dit gaat terug tot zeer ver in de tijd: tot duizenden jaren terug: bv oude Egypte
Waarom?
(1) Ook georganiseerde staatsstructuren: een farao, een leger, ‘ministers’
(2) Die ‘staten’ kwamen met elkaar in contact: ze stuurden gezanten uit
(3) Er werden zelfs afspraken, een soort verdragen gesloten
Een deel vd rechtsleer heeft onderzoek gedaan naar die periode & vastgesteld dat de
wortels vh internationaal recht van vandaag tot daar reiken
Men vindt daar heel veel voorbeelden terug
1648 als beginpunt
,Maar: meerderheid vd rechtsleer gaat terug op de 17de eeuw 1648!
Argumentatie: 1648 is het begin vh internationaal recht, al de rest is niet het
internationaal recht zoals we het vandaag kennen
In die Griekse stadstaten, in dat oude Egypte enz. was er in tegenstelling tot de
17de eeuw, geen overkoepelende internationale rechtsorde
Waarom 1648, 17de eeuw?
Dan ontstaat in Europa het internationaal recht o.b.v. nieuwe vormen van
gezagsstructuren (zijnde soevereine staten)
Verschillende gebeurtenissen leiden tot centralisatie vh gezag
Overheden worden soevereine overheden
1648: Vrede van Westfalen Geboorte internationaal recht
Wat is dat? Waarom zo belangrijk?
Periode van Godsdienstoorlogen: tot dan toe katholicisme als voornaamste godsdienst
Nu: nieuwe godsdienst, nl. het protestantisme Begint het gezag vd paus in vraag te
stellen
Grote spanningen over heel Europa
Godsdienstoorlogen
Gebieden gaan zich dan langzamerhand onttrekken aan de macht vd paus
Groot conflict
Wordt uiteindelijk beëindigd met de Vrede van Westfalen
Afspraken maken
Gevolgen?
Paus zou niet meer het hoogste gezag over deze staten kunnen uitoefenen
Centralisatie Europa
Soevereiniteiten ontstaan: niet langer onderworpen aan het gezag vd Katholieke
paus
Staten beginnen onderling afspraken te maken
Basis vh internationaal recht = staten in de moderne betekenis
Het Internationaal recht van toen was Europees gericht
Eerst een kleine groep Europese staten (The concert of Nations) die aan de oorsprong
zal liggen van dat internationaal recht
Gaat geleidelijk groeien tot de Statengemeenschap van vandaag (+/- 200 staten)
(Nu: westerse staten zelfs in de minderheid in de internationale gemeenschap!)
Maar Europese roots wel nog altijd zeer duidelijk: oorspronkelijk was het een recht dat
ontwikkeld was om de belangen van die Europese staten te behartigen
Internationaal recht diende als instrument: het toepassen vh internationaal recht en er
inhoud aan te geven met de bedoeling de rest vd wereld te kunnen onderwerpen: heel de
kolonisering is gebeurd o.b.v. dat internationaal recht
Dat internationaal recht legitimeert & geeft aan die staten de mogelijkheid om de rest vd
wereld te gaan onderwerpen
(Natuurlijk zijn technologische voortuitgang, militaire capaciteit, etc. ook elementen!)
Hoe?
, Concept vd Terra Nullius: speciale regels creëren die zeggen dat de rest vd wereld aan
niemand toebehoort, in tegenstelling tot Europa (ondanks dat daar ook georganiseerde
structuren zijn & mensen wonen)
Iets wat niemand toebehoort, mag je toe-eigenen degene die daar eerst komt
Race tussen Europese staten om zo veel mogelijk grondgebieden te gaan ontdekken
Ook al zijn daar al overheden etc: die worden niet erkend als soevereine
overheden
Behoort dus niemand toe!
Periode van dekolonisering
Familie Europese staten breidt zich uit naar staten die zich buiten Europa bevinden
Bv. de VS worden onafhankelijk in 1776
Statengemeenschap groeit met staten die een westerse traditie hebben (bv. VS
sluiten zich aan, maar niet de inheemse bevolking Eigenlijk Europese staten in traditie,
de Europeanen die naar daar zijn geëmigreerd)
Ook Aziatische landen sluiten zich aan!
Russische revolutie
Eerste grote verandering aan het begin vd 20ste eeuw met die Russische revolutie: in
1917 komen er communisten aan de macht ze krijgen een andere visie over dat
internationaal recht
Ze willen dat beïnvloeden vanuit een socialistische, communistische ideologie
Maar: lukt slechts in een zeer beperkte mate
Uiteindelijk zeer weinig invloeden gehad in dat internationaal recht
Internationaal recht was op dat moment nog een zeer Westers, Europees recht
Na WOII
Belangrijke periode voor wat de groei vd statengemeenschap betreft
Verdere dekolonisering: heel veel vd Europese kolonies hebben het recht
gekregen vd Verenigde Naties om een onafhankelijke staat te zijn
Nu
Er is een meerderheid van niet-westerse staten, maar de belangen vd Europese staten
worden wel nog steeds behartigt in het internationaal recht
Internationaal recht evolueert over de jaren
Internationaal recht is zich rond de 17de eeuw aan het vormen (in een periode van
centralisering vh gezag), er worden nieuwe staten gecreëerd, nl. de soevereine staten
die niet onderworpen zijn aan een ander gezag (bv. het pauselijke kerkelijk gezag, het
gezag vd Duitse keizer)
Nieuwe soevereine staten
Er ontwikkelt zich in een eerste fase een tussenstatelijk recht (recht dat de relaties
tussen staten regelt)
(1) Internationaal recht van co-existentie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Julietteromi. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,39. Je zit daarna nergens aan vast.
