Uitgebreide samenvatting van Hoofdstuk 9 - Tijd van Wereldoorlogen van het vak Geschiedenis. Inclusief een duidelijke begrippenlijst en de kenmerkende aspecten. Voor vwo en havo.
Samenvatting Feniks / VWO overzicht van de geschiedenis - Geschiedenis
Leerdoelen tijdvak 3 - 10 feniks 4/5/6 vwo
Alles voor dit studieboek (270)
Geschreven voor
Middelbare school
VWO / Gymnasium
Geschiedenis
5
Alle documenten voor dit vak (4788)
Verkoper
Volgen
saschar1
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Geschiedenis, bovenbouw vwo (Feniks)
Hoofdstuk 9 – Tijd van Wereldoorlogen
(1900-1950)
Kenmerkende aspecten
- Het voeren van twee wereldoorlogen.
- De crisis van het wereldkapitalisme.
- Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en
fascisme/nationaalsocialisme.
- De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van
massaorganisatie.
- Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en
de betrokkenheid van burgerbevolking bij oorlogvoering.
- Racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op de joden.
- De Duitse bezetting van Nederland.
- Vormen van verzet tegen het West-Europese imperialisme.
Paragraaf 1 – Van eeuwwisseling naar wereldoorlog (1900-1914)
1900-1914: Groot-Brittannië en Duitsland streden om macht in Europa.
VS waren het modernste land veel Europese immigranten.
Door de Amerikaanse buitenlandse politiek van isolationisme was er nog meer afstand
tussen de VS en Europa, ze dreven wel handen.
Na 1871 groeide de Duitse industrie enorm door late industrialisatie konden nieuwe
technische uitvindingen meteen worden toegepast.
Duitsland had ambities om koloniën te bezitten 1889: begin bouw van moderne vloot
wapenwedloop met Groot-Brittannië.
1898: eerste vlootwet, er volgen meer.
1904: Entente Cordiale: vriendschapsverdrag tussen Frankrijk en Groot-Brittannië.
Frankrijk wilde de provincie Elzas-Lotharingen heroveren, het uitroepen van het
Duitse Keizerrijk werd gezien als grote vernedering.
1907: Triple Entente: Rusland, Frankrijk en Groot-Brittannië.
Angst voor de nieuwe grootmacht Duitsland.
Rusland was geen sterke bondgenoot: weinig wapens, agrarische samenleving en geen
industrialisatie.
Gezichtsverlies nadat ze een oorlog tegen Japan verloten Japan was een
grootmacht in opkomst.
Frankrijk, Engeland, Rusland en Servië maakte zich grote zorgen over de opkomende
grootmacht Duitsland.
1
, Paragraaf 2 – De eerste Wereldoorlog (1914-1918)
Twee bondgenootschappen in de Eerste Wereldoorlog: Triple Entente (geallieerden) en
Triple Alliantie (centralen) Duitsland, Italië en Oostenrijk-Hongarije.
Duitsland bereidde zich voor op een tweefrontenoorlog door de Frans-Russische
samenwerking 1906: Von-Schlieffenplan: Duitsland in een via korte oorlog via België
Frankrijk verslaan om daarna tegen Rusland te kunnen vechten.
Frankrijk bouwde forten langs de oostgrens en stelde dienstplicht in.
Aanleiding voor de oorlog: moord op de Oostenrijk-Hongaarse troonopvolger, Franz
Ferdinand, op 28 juni 1914 door een Serviër.
Servië werd verantwoordelijk gehouden: Oostenrijk-Hongarije verklaarde op 28
juli de oorlog aan Servië bondgenootschappen traden in werking.
4 augustus: Duitse legers trokken België binnen (Von-Schlieffenplan)
Gewelddadige opmars: meer dan een miljoen Belgen vluchtte naar Nederland.
Begin september: Duitsers zaten in Frankrijk veel slagen (bijv. slag bij Marne I).
Duitse opmars kwam tot stilstand in een loopgravenoorlog.
Tijdens de oorlog werden nieuwe massavernietigingswapens ingezet: tanks, vliegtuigen,
gifgas, etc.
Opmars in het oosten ging ook snel november 1914: frontlijn kwam vast te liggen, maar
geen loopgraven hier.
Oostenrijk-Hongarije streed aan het oostfront en op de Balkan.
Turkije streed bij de Middellandse/Zwarte Zee met de Britten.
1915: Italië wisselde van bondgenootschap naar de Triple Entente in ruil voor gebied (Zuid-
Tirol).
1917: Duitsland kondigde een duikbotenoorlog af alle schepen (ook van neutrale landen)
werden tot zinken gebracht.
Hierdoor ging de VS in april 1917 ook deelnemen aan de oorlog vanaf dit
moment een wereldoorlog: uit alle werelddelen deden soldaten mee.
Maart 1918: Duitsland en Rusland sloten de Vrede van Brest-Litovsk De Duitse soldaten
van het oostfront werden verplaatst naar het westfront.
Duitsland won gebieden (Slag bij Marne II).
Duitse aanval liep vast en de geallieerden werden sterker door de hulp van de VS.
Herfst 1918: revoluties in Turkije, Oostenrijk-Hongarije en Duitsland.
11 november 1918: einde Eerste Wereldoorlog na het gedwongen aftreden van de Duitse
keizer.
Paragraaf 3 – De Russische Revolutie en de Sovjet-Unie onder Stalin
Rond 1914: Russische bevolking leefde vooral van de landbouw en veel waren analfabeet.
Rusland was slecht bewapend Tsaar Nicolaas II gaf toch de opdracht om het front tegen
Duitsland te openen.
Veel nederlagen, slechte voedselvoorzieningen.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper saschar1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,25. Je zit daarna nergens aan vast.
