100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
Eerder door jou gezocht
Samenvatting Inleiding Politicologie (IPOL) - Hoorcolleges 13 tot en met 23 - Voorbereiding op Deeltentamen 2 - Politicologie Universiteit van Amsterdam (UvA)€9,99
In winkelwagen
Samenvatting Inleiding Politicologie (IPOL) - Hoorcolleges 13 tot en met 23 - Voorbereiding op Deeltentamen 2 - Politicologie Universiteit van Amsterdam (UvA)
59 keer bekeken 0 keer verkocht
Vak
Inleiding Politicologie (7321N020FY)
Instelling
Universiteit Van Amsterdam (UvA)
Boek
Politicologie en de veranderende politiek
Dit document bevat een uitgebreide samenvatting van de hoorcolleges 13 tot en met 23 voor de cursus Inleiding Politicologie (IPOL) aan de Universiteit van Amsterdam.
Het document dient als een zeer goede voorbereiding voor deeltentamen 2. Met behulp van deze samenvatting heb ik een 7,8 weten te...
HOORCOLLEGE 13: BIJZONDERE
DEMOCRATIEËN: DE VERENIGDE STATEN EN DE
EUROPESE UNIE
Amerikaanse geschiedenis:
§ 1787-1789: Grondwet (aangenomen in Sep. 1787, effectief in 1789): representatie &
machtenspreiding (anders dan in de EU)
§ 1861-1865: Amerikaanse Burgeroorlog (Statenrechten vs centralistische rechten,
slavernij, uitbreiding naar het westen toe) Centrale overheid belangrijker en staatje kan
zich niet zomaar afsplitsen.
§ 1917 e.v.: einde isolationisme (VS-isolationisme werd opgegeven en ging niet meer
alleen optreden in het eigen belang).
§ 1960s: burgerrechtenbeweging: vrijheid, gelijkheid (slaven geen gelijke
burgerrechten). à Progressievere tijd.
§ 1970s-1990s: Conservatieve Revival: tegen etatisme, belastingen, overheidsingrijpen
§ 1990s-nu: Polarization: Blue vs Red; Tea Party. Overheidsingrijpen moeten worden
beperkt. Veel polarisatie in de Amerikaanse politiek. “Wat zou je doen als je zoon zou
thuiskomen met iemand van een andere partij àmen wilde dit echt niet, liever iemand
van een ander geloof.
Grondwet en Bill of Rights
Amerikaanse politiek grote continuïteit, grondwet erg belangrijk. Bijna zalig verklaard. Hij is
niet zozeer veranderbaar. Er zijn amendementen op mogelijk, dus je kan de grondwet
uitbreiden over specificeren. GW beschrijft drie machten en dat VS een federatie is (wat
wordt door de staten zelf geregeld en wat door de Verenigde Staten. Meeste kwam vanaf de
individuele staten). Eerste grondwet was niet genoeg en vervolgens werden de eerste tien
amendementen erop toegepast (Bill of rights). Amerikaanse burgerlijke vrijheden worden
hierin verwerkt (religie, meningsuiting, vereniging, wapens, privacy). Ook hoe rechtspraak
werkte en federalisme.
,Democratie van James Madison
‘Vader van de Constitutie’
De bill of rights is de kern van de Madison democratie. Hij was het leidende figuur binnen de
Amerikaanse democratie. Er waren een aantal beperkingen die hij zag. Zo wilde hij
voorkomen dat er een tirannie van de meerderheid kon bestaan. Dus de machtsuitvoering door
de meerderheid moest gebroken worden. Dit uitte zich door machtenscheiding (wetgever is
niet degene die wetgeving uitvoert en ook niet degene die recht spreekt op basis van die
wetten). Die drie taken werden van elkaar gescheiden. Ook checks en balances vond hij
belangrijk, opdat verschillende machten elkaar ook konden controleren. Dat elke macht wel
een bepaalde soort macht kan uitoefenen over de andere (wetgevende kan uitvoerende macht
in toom houden bijv.). Ze weten elkaar zo in balans te houden. Een ander punt om macht te
breken is federalisme. Want als macht niet op een centraal punt is geregeld, maar over
verschillende staten verspreid is. Dan is het veel moeilijker is het veel moeilijker voor een
centrale macht die de boel kan overnemen. Laatste manier zijn de indirecte verkiezingen, als
er een populistische revolte zou ontstaan dan zouden die wijze mannen die zelfverkozen zijn
betere beslissingen kunnen nemen dan het gepeupel van de bevolking (kiesmannen).
Tegenwoordig kent Amerika indirecte verkiezingen (zoals bij de verkiezing van de president,
dit gebeurt via kiesmannen en die kiesmannen kiezen vervolgens weer de president). Vroeger
werd de senaat ook indirect verkozen door de staten. Alsof de eerste kamerleden werden
verkozen door de gedeputeerde staten van de provincies in NL. Constitutie van VS is feitelijk
niet eens zo positief over burgers.
Trias Politica
• Executive: President (uitvoerende macht)
• Legislative: Congress (wetgevende macht)
• Judicial: Supreme Court (rechtstprekende macht).
Excecutieve/uitvoerende: President + staf
De uitvoerende macht is primair de president en zijn staf. President is zowel staatshoofd
(zoals onze koning) als regeringsleider (zoals Mark Rutte). Primaire taak van een president is
uitvoeren van federale wetten (gemaakt door president en congres). Meer machten voor
,president. Hij moet ook wetgeving ondertekenen en als hij dat niet doet is het geen wet en kan
hij zijn veto uitspreken. De president is ook degene die allerlei personeel nomineert die
vervolgens goedgekeurd kunnen worden door het congres. Belangrijkste voorbeeld zijn
rechters voor het gerechtshof. Vroeger werden de nominaties standaard doorgevoerd, laatste
jaren is dit wat minder. En de president is degene die onderhandelt over verdragen en niet
degene die de verdragen goedkeurt (dit is het congres). Ook is hij de commander in chief,
verantwoordelijk voor het aansturen van het militaire apparaat. Hij mag deze troepen maar
max 60 dagen inzetten.
Monarchistische tendenties
Veranderingen van de president wat beperkt de laatste jaren. Wetgevende macht van president
is toegenomen. Veel presidenten bepalen het beleid van zijn partijgenoten in het congres. Dat
is erg invloedrijk, wanneer de meerderheid dezelfde partij aanhangt als de president. Maar er
is een uitzondering: zoals bij Trump. Hij lijkt meer geleid te worden wat zijn partijgenoten in
het congres willen. Trumps beleid heeft niet per se geleid tot wetgeving, wel een paar
decreten. Wetgevende macht is ook toegenomen door veto. Was oorspronkelijk bedoeld als
uiterste noodzaak. Maar de presidenten zijn makkelijker geworden in het inzetten van een
veto wanneer het hem uitkwam. Decreten zijn ook belangrijker geworden. Zijn een soort van
uitvoeringsrichtlijnen, hoe de uitvoerende macht (alle verschillende niveaus) moeten omgaan
met concrete situaties. Steeds meer wordt dit gedaan. Decreten zijn geen wetten en kunnen
makkelijk worden teruggedraaid, maar is moeilijk tegen te houden voor het congres. Dit is
een trend die vanaf Obama meer is ingezet. Obama was gefrustreerd dat er weinig wetten
doorkwamen en toen besloot hij te gaan regeren per decreet. Decreten kunnen makkelijk
worden teruggedraaid door de volgende presidenten. Trump krijgt ook niet alles erdoorheen,
maar gebruikt deze om ze er ook doorheen te krijgen. Vaak hebben de rechtbanken de
decreten teruggefloten omdat ze tegen de wet ingingen (muslim ban). Ander element is de
oorlogsverklaring. Een president kan niet zomaar de oorlog verklaren dit moet eerst langs het
congres. Bill Clinton bombardeerde Sudan zonder oorlogsverklaring, Bush kreeg carte
blanche om Afghanistan binnen te vallen na 9/11 van het congres en Obama gebruikte
dezelfde carte blanche om ISIS aan te vallen zonder dat er oorlogsverklaring was.
, Presidentiële verkiezingen
President wordt verkozen door:
Eerst voorverkiezingen (primaries) waarin verschillende partijen hun eigen kandidaat
afvaardigen. Daarna is de definitieve keuze en de verkiezingen zijn indirect via een electoraal
college. Elke staat worden kiesmannen gekozen en die kiezen de president. Systeem heeft een
aantal vertekeningen en werken in het voordeel van kleine staten. Want kleine staten krijgen
relatief meer kiesmannen dan grote staten ten opzichte van hun bevolking en het werkt
voordelig via de zogenaamde swing states (zijn staten waar veel op het spel staat omdat de
verhoudingen tussen republikeinen en democraten relatief gelijk opgaat, je weet niet op
voorhand wie er gaat winnen (er zijn hier zo’n 8 tot 10 van)). Campagnes richten zich hier het
meest op. Het kan zijn dat degene met de meeste stemmen niet de president wordt omdat hij
niet de meeste kiesmannen heeft gekregen (laatste keren in 2016, 2000 en 1876). Het is alleen
nog nooit voorgekomen dat iemand de popular vote won, maar ook de meerderheid won.
President mag max. 2 termijnen aanblijven (alleen Roosevelt 4x). Heel vaak verkopen
presidenten zich alsof ze het niet willen maar zich geroepen voelen om te regeren.
Legislatieve/ wetgevend: Congres
Congres bestaat uit twee huizen:
- Huis van Afgevaardigden (Tweede Kamer)
- Senaat (Eerste Kamer)
Huis van Afgevaardigden
Oorspronkelijk waren ze bang dat congres de belangrijkste macht zou worden binnen de
Amerikaanse politiek. Dit werd uiteindelijk de president. Ze hebben overeenkomsten: ze
hebben allebei budgetrecht en mogen allebei toezicht uitvoeren over de uitvoerende macht, zij
hebben gezamenlijk de macht om een president uit zijn functie te zetten en ze zijn
gezamenlijk verantwoordelijk voor de oorlogsverklaring. Er zijn wel enkele verschillen: HvA
heeft 435 leden, hebben termijnen van 2 jaar (veel campagne voeren) en ze worden verkozen
per district. Dit laatste heeft geleid tot het principe van Gerry Mandering: je hebt een staat en
daarbinnen probeer je de grenzen te trekken zodat er zoveel mogelijk van jouw partij worden
verkozen en zo min mogelijk van de andere partij. Allebei de partijen doen dit.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper DeAmsterdamsePoliticoloog. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,99. Je zit daarna nergens aan vast.
