ADOLESCENTIE (11-22 jaar) ......................................................................................................................... 4
H 11: Fysieke en cognitieve ontwikkeling van adolescentie ................................................................................ 4
Ontwikkelingstaken ......................................................................................................................................... 4
FASEN .............................................................................................................................................................. 4
Puberteit ......................................................................................................................................................... 4
Psychologische impact van puberteitsgebeurtenissen................................................................................... 5
Gezondheid ..................................................................................................................................................... 8
Cognitieve ontwikkeling ................................................................................................................................ 10
H 12: Emotionele en sociale ontwikkeling van adolescentie ............................................................................. 14
Ontwikkeling van identiteit ........................................................................................................................... 14
Morele ontwikkeling ..................................................................................................................................... 16
Opvoedingsstijlen.......................................................................................................................................... 18
Relaties met familie en leeftijdsgenoten ...................................................................................................... 18
Problemen in de ontwikkeling ...................................................................................................................... 19
JONGVOLWASSENHEID ............................................................................................................................. 22
H 13: Fysieke en cognitieve ontwikkeling van jongvolwassenheid .................................................................... 22
Vroege volwassenheid (18-45j): Ontwikkelingstaken................................................................................... 22
Biologische veroudering (= senescentie) ...................................................................................................... 22
Voeding ......................................................................................................................................................... 24
Seksuele activiteit tijdens jongvolwassenheid.............................................................................................. 25
Cognitieve ontwikkeling ................................................................................................................................ 28
H 14: Emotionele en sociale ontwikkeling van jongvolwassenheid ................................................................... 30
Sociaal-emotionele ontwikkelingstaken ....................................................................................................... 30
Sociale relaties, levensstijl & beroep ............................................................................................................ 33
MIDDELBARE VOLWASSENHEID ................................................................................................................ 38
H 15: Fysieke en cognitieve ontwikkeling van middelbare volw ........................................................................ 38
Ontwikkelingstaken ....................................................................................................................................... 38
Fysieke ontwikkeling ..................................................................................................................................... 38
Cognitieve ontwikkeling ................................................................................................................................ 41
H 16: Emotionele en sociale ontwikkeling van middelbare volw ....................................................................... 44
Sociaal-emotionele ontwikkelingstaken ....................................................................................................... 44
LATE VOLWASSENHEID ............................................................................................................................. 50
H 17: Fysieke en cognitieve ontwikkeling van late volw (69j-dood) .................................................................. 50
Ontwikkelingstaken ....................................................................................................................................... 50
1
, Chronologische vs functionele leeftijd.......................................................................................................... 50
Levensverwachting........................................................................................................................................ 51
Lichamelijke veranderingen .......................................................................................................................... 52
Gezondheid, fitheid, handicaps .................................................................................................................... 54
Cognitieve ontwikkeling ................................................................................................................................ 55
H 18: Emotionele en sociale ontwikkeling van late volwassenheid ................................................................... 60
De “nieuwe” oude leeftijd ............................................................................................................................ 60
Psychosociale ontwikkeling........................................................................................................................... 60
Sociale theorieën omtrent veroudering ....................................................................................................... 62
Sociale en emotionele gezondheid ............................................................................................................... 62
2
,Ontwikkelingstaken
Contextuele factoren
1) Biologische factoren
a. Hersenprocessen
b. Lichamelijke (biologische) rijping: recht staan, leren lopen, aanpassen aan
seksuele rijping (puberteit) of aan menopauze (middelbare volwassenheid)
2) Individuele en sociale cognitie
a. Individuele doelen en waarden: keuze voor job of hobby’s, morele
beslissingen
b. Wat denken we? Wat voelen we? Hoe ervaren wij iets? Wat verwacht ik van
een relatie? Hoe bepaalde mijn opvoeding/ervaringen mijn partnerkeuze?
3) Culturele en maatschappelijke context en verwachtingen: leren lezen,
verantwoordelijkheid voor milieu en samenleving
Elaboratie/Encoderen = opslaan van informatie door een context met hopelijk
verduidelijkende beeldjes of verhaaltjes, werkt niet bij iedereen op zelfde manier
Periodes van ontwikkeling
Prenatale fase Conceptie tot geboorte
Baby- en Peutertijd Geboorte – 2j
Vroege kindertijd: Kleuter 2 - 6j
Middelbare kindertijd 6 -11j
Adolescentie 11-18j
Jongvolwassenheid 18 - 45j
Middelbare volwassenheid 45 - 69j
Late volwassenheid 69 - dood
Dimensies van ontwikkeling
- Lichamelijk
- Cognitief
- Emotioneel en sociaal
Resilience: veerkracht
- Bekwaamheid zich aan te passen aan uitdagingen en bedreigingen voor de ontw.
- Veerkracht, weerstand, wilskracht, herstellingsvermogen
- Uitdagingen = kansen om te groeien
- Factoren
o Persoonlijkheidsknm
o Opvoeding: warme relatie ouders, sociale steun buiten familie
o Bronnen en kansen in de samenleving
3
, ADOLESCENTIE (11-22 jaar)
H 11: Fysieke en cognitieve ontwikkeling van adolescentie
Ontwikkelingstaken
• Psychologische adaptatie aan (aanvaarding van) fysieke veranderingen: volgroeid
lichaam, onevenwichtigheid
• Invullen mannelijke/vrouwelijke sociale rol: geslachtsidentiteit, vriendschappen,…
• Bereiken emotionele en economische onafhankelijkheid (tov ouders)
• Verwerven volwassen denkmanier: bv. hypothetisch-deductief denken
• Gedaalde invloed van ouders + vrienden en peers worden belangrijker
• Ontwikkeling volw manier van omgaan met leeftijdsgenoten van beide geslachten
• Verwerven van waarden en ethisch kader voor gedrag
• Identiteitsconstructie: IDontwikkeling, veilig gevoel van ‘zelf’ in seksuele, morele en
maatschappelijke termen
FASEN
1) Vroege adolescentie (11/12-14j): snelle puberale veranderingen
2) Middenadolescentie (14-16j): puberale veranderingen zijn bijna volledig voltooid
3) Late adolescentie (16-18j): bereiken ve volwassen voorkomen en anticiperen op de
volwassen rollen
Puberteit
= biologische gebeurtenissen die leiden tot een volwassen lichaam en seksuele
materniteit
-> start vd adolescentie
Hormonale veranderingen
- Beïnvloed door genen
- Groeihormooon en thyroxine (metabolisme): stijgt op 8-9j
- Meisjes bereiken puberteit 2j vroeger
- SOORTEN
o Groeispurt vh lichaam
Jongens Meisjes
Groeispurt 12 jaar 10 jaar
Proporties Schouders breder Heupen breder
Benen langer (Evolutionair: kind baren)
Spier-vet- Meer spiermassa Meer vetmassa
(Oorzaak: oestrogeen snellere vrijgave dan
verhouding Atletische efficiëntie androgeen)
(Evolutionair: lopen, jagen)
Verloop Latere en snellere spurt in Vroegere en tragere spurt,
kracht, snelheid en uithouding neemt af na 14 jaar
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lauratijskens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.