Volledige en gestructureerde samenvatting van het opleidingsonderdeel financial and tax accounting (deel consolidatie en international accounting) gegeven in de master Accountancy-Fiscaliteit (Handelswetenschappen) (KUL, Campus Carolus Antwerpen). Prof: R. Orens. Aarzel zeker niet om een beoordelin...
,1. Consolidatiekring IFRS vs. BGAAP
1.1. Geconsolideerde jaarrekening
Geconsolideerde jaarrekening = jaarrekening waarin het vermogen, de financiële positie en het
resultaat van een moeder met haar dochtervennootschappen in haar geheel opgenomen worden alsof
het om één enkele vennootschap gaat
➔ Nut:
o Geeft een beter economisch beeld dan enkelvoudige jaarrekeningen (bv. bedrag
financiële vaste activa is niet representatief voor de werkelijke waarde van de dochter)
o Elimineert onderlinge transacties → enkel vorderingen en schulden t.a.v. derde
partijen
o Geen rechtstreeks juridische gevolgen: andere groepsleden kunnen niet aansprakelijk
gesteld worden voor het betalen van schulden van groepslid X
o Financiële analyse relevanter (bv. lage liquiditeitsratio van groepslid X is niet zozeer
een probleem)
➔ Nadelen:
o Foute interpretatie van financiële ratio’s bij bedrijven actief in diverse sectoren (bv.
voorraadrotatie = sectorspecifieke ratio, aanwezig bij productiebedrijven maar niet bij
dienstenbedrijven. Samentellen van voorraadrotatie kan tot foute interpretatie leiden)
o Juridische gevolgen: geconsolideerde jaarrekening kan de zwakke financiële positie
van een bepaald groepslid verdoezelen. Voornamelijk belangrijk als je een vordering
hebt op dat specifieke lid → enkelvoudige jaarrekening van dat lid is dan interessanter
BELGIAN GAAP IFRS
•WVV 23 maart 2019 + KB 29 april 2019 ter •Meest relevant voor consolidatie: IAS21,
uitvoering WVV IAS28, IFRS3, IFRS10, IFRS11
•Niet meer toegelaten voor •Beursgenoteerde ondernemingen +
beursgenoteerde ondernemingen en voor financiële instellingen: verplicht IFRS!
bedrijven actief in de financiële sector •Niet-beursgenoteerde niet-financiële
•Quasi altijd toegepast door niet- ondernemingen: mogelijkheid tot
beursgenoteerde ondernemingen niet- toepassing full IFRS
financiële ondernemingen
1.2. Begrippen
Geconsolideerde jaarrekening (consolidated financial statement) = de jaarrekening van een groep
waarin de activa, verplichtingen, het eigen vermogen, de baten, de lasten en de kasstromen van de
moedermaatschappij en haar dochterondernemingen worden gepresenteerd alsof het die van een
afzonderlijke economische entiteit betreft
Groep = een moedermaatschappij en haar dochterondernemingen
Moedermaatschappij (parent) = een entiteit die zeggenschap heeft over een of meer entiteiten
Dochteronderneming (subsidiary) = een entiteit waarover een andere entiteit de zeggenschap heeft
Zeggenschap = investeerder heeft zeggenschap over een deelneming wanneer hij is blootgesteld aan,
of rechten heeft op veranderlijke opbrengsten uit hoofde van zijn betrokkenheid bij de deelneming en
over de mogelijkheid beschikt die opbrengsten door zijn macht over de deelneming te beïnvloeden
3
,1.2.1. Zeggenschap
IFRS 10, 5 – 18
1. Indien investeerder macht heeft over de deelneming:
Bestaande rechten die doorlopend de mogelijkheid bieden de relevante activiteiten te sturen:
o rechten in de vorm van (potentiële) stemrechten
▪ met meerderheid
▪ zonder meerderheid, maar met contractuele overeenkomst, de facto
controle, met potentiële stemrechten
o recht om beslissingnemers (topmanagers) te sturen, benoemen of te ontslaan
o recht om een andere entiteit die de relevante activiteiten, stuurt te benoemen of te
ontslaan
o recht de deelneming transacties te doen aangaan, of een veto te stellen aan
veranderingen in transacties, ten gunste van de investeerder
o andere rechten waardoor relevante activiteiten gestuurd kunnen worden
2. Indien investeerder rechten heeft op veranderlijke opbrengsten (= dividenden,
schaalvoordelen…)
o Variëren als gevolg van de prestaties van de deelneming
o Houders van belangen zonder zeggenschap delen in de winsten of uitkeringen van een
deelneming
3. Indien investeerder over de mogelijkheid beschikt zijn macht te gebruiken om opbrengsten
uit hoofde van zijn betrokkenheid bij de deelneming te beïnvloeden
o Is vooral van toepassing voor fondsbeheerders
BGAAP
Controle in rechte (de jure) Controle in feite (de facto)
art. 1:14 §2 WVV art. 1:14 §3 WVV
•Bij meerderheid van de stemrechten •Indien meerderheid van de stemrechten op
•Bij recht om meerderheid van de de voorlaatste en laatste algemene
bestuurders of zaakvoerders te benoemen vergadering van deze vennootschap
of te ontslaan stemrechten heeft uitgeoefend die de
•Krachtens de statuten of gesloten meerderheid vertegenwoordigen van de
overeenkomsten stemrechten verbonden aan de op deze AV
vertegenwoordigde aandelen
•Op grond van een overeenkomst met
andere vennoten van de betrokken
vennootschap
•In geval van gezamenlijke controle
1.2.1.1. Controlepercentage
Controlepercentage = graad van zeggenschap =
bevoegdheid om financiële en operationele beleid
van een onderneming te sturen om voordeel te
halen uit activiteiten van de onderneming
➔ Samenvoeging rechtstreekse
bevoegdheid met onrechtstreekse
bevoegdheid via dochter
4
, ➔ Totale stemrechten worden verminderd met stemrechten van aandelen aangehouden door
de dochteronderneming (eigen aandelen)
Bv. A bezit 80% van de aandelen in B, waarbij B 5% eigen aandelen heeft, dan is het
controlepercentage gelijk aan = 80%/95% = 84,21%
1.2.1.2. Belangenpercentage
Belangenpercentage = financieel aandeel in
het eigen vermogen en resultaat van een
andere vennootschap waarin aandelen
worden aangehouden. Bij een
onrechtstreekse deelneming wordt het
belangenpercentage berekend door
vermenigvuldiging van opeenvolgende
deelnemingspercentages
Gezamenlijk zeggenschap = contractueel afgesproken delen van de zeggenschap over een
overeenkomst wanneer besluiten over de relevante activiteiten unanieme instemming vereisen van
de partijen die zeggenschap delen (IFRS 11.7)
Geassocieerde ondernemingen = entiteit waarin de investeerder een invloed van betekenis uitoefent
en die geen dochteronderneming of belang in joint venture is (IAS 28.2)
➔ Invloed van betekenis = macht om deel te nemen aan de financiële en operationele
beleidsbeslissingen van de deelneming (maar geen zeggenschap) . Dit gebeurt bij:
o ≥ 20% stemrechten
o < 20% stemrechten waarbij:
▪ Vertegenwoordiging RvB
▪ Deelname aan beleid
▪ Materiële transacties tussen beide ondernemingen
▪ Tewerkstelling gemeenschappelijke managers
▪ Verschaffen essentiële technische informatie (IAS 28.6 en IAS 28.7)
5
,1.3.1. Voorbeelden
Voorbeeld 1:
Voorbeeld 2:
1.4. Consolidatieverplichting
Een moedermaatschappij moet een geconsolideerde jaarrekening presenteren (IFRS 10.4)
➔ Vrijstelling van subconsolidatie (IFRS 10.4) = het niet opstellen van een geconsolideerde JR
indien:
o 100% dochter van een andere entiteit of <100% dochter van andere entiteit waarbij
andere aandeelhouders geïnformeerd zijn dat er geen geconsolideerde JR wordt
opgesteld (en geen bezwaar maken)
o Geen publieke verhandeling van schuldbewijzen of eigen vermogeninstrumenten
o Geen initiatieven heeft ondernomen bij beurstoezichthouder voor uitgifte van
categorieën van instrumenten op een publiek toegankelijke markt
o IFRS jaarrekening door hoofdmoedermaatschappij of tussenhoudstermaatschappij
van de moedermaatschappij
➔ In BGAAP bijkomende vrijstelling voor groepen van beperkte omvang → indien niet meer dan
1 van volgende criteria overschreden wordt:
o Jaaromzet: €34 mio
o Balanstotaal: €17 mio
o Jaargemiddelde personeelsbestand: 250
1.5. Consolidatiekring
De geconsolideerde jaarrekening dient alle dochterondernemingen te bevatten → geen vrijstellingen!
➔ 1 “uitzondering”: indien bij overname dochterondernemingen geclassificeerd worden als
aangehouden voor verkoop
o Verwerking volgens IFRS 5 “Activa aangehouden voor verkoop en beëindigde
bedrijfsactiviteiten”
o Enkel 2 posten op de balans, nl. activa aangehouden voor verkoop en verplichtingen
aangehouden voor verkoop
o Niet uitgesloten van consolidatie, maar andere verwerkingswijze
1.5.1. Uitsluitingen volgens BGAAP
1. Mogen uit de consolidatie gehouden worden → waardering tegen aanschaffingswaarde
o Te verwaarlozen betekenis
6
, o Ingrijpende en duurzame beperkingen die de effectieve uitoefening
controlebevoegdheid beperken
o Benodigde gegevens kunnen niet zonder onevenredige kosten of onverantwoorde
vertraging verkregen worden
o Aandelen worden uitsluitend voor latere vervreemding aangehouden
2. Moeten uit de consolidatie gehouden worden → waardering volgens vermogensmutatie
o Wanneer zij uiteenlopende werkzaamheden uitoefent waardoor de opname het
getrouw beeld zou aantasten
o Wanneer een dochtervennootschap in vereffening is
o Wanneer een dochtervennootschap besloten heeft om de bedrijfsactiviteiten stop te
zetten of wanneer de continuïteit in gedrang komt
Voorbeeld:
Berekening belangenpercentage (niet zoals hiervoor, want wederzijdse deelneming):
2. De geconsolideerde jaarrekening
IAS 1.8
Staat van
Geconsolideerde
Geconsolideerde wijzigingen van Kasstroom-
resultaten- Toelichting
balans het eigen overzicht
rekening
vermogen
Oefening:
• A heeft een contractuele overeenkomst waardoor zij tijdens de algemene vergadering van B
60% van de stemrechten vertegenwoordigt;
• De aandeelhouders van D hebben gezamenlijk controle;
• 3 van de 5 bestuurders van G zijn tevens bestuurder van A;
• Er is een bod van onderneming G om alle aandelen in H te verwerven;
• I is een beursgenoteerde onderneming. De andere AH bezitten minder dan 1% van de aandelen;
• J is een onderneming van verwaarloosbare betekenis
7
,Oplossing:
Belangenpercentage E en F
PE = 70% + 10% x PF
PF = 20% + 40% x PE
→ PE= 70% + 10% x (20% + 40% PE)
→ PE = 70% + 2% + 4%xPE
→ 96%xPE = 72% → PE = 75%
→ PF = 20% + 40% x 75% = 50%
2.1. Geconsolideerde balans
2.1.1. Procedure integrale consolidatie (IFRS)
• Voorbereiding:
o Jaarrekening groepsleden zelfde waarderingsgrondslagen (IFRS 10.B87)
o Jaarrekening groepsleden zelfde verslagdatum (IFRS 10.B92+B93)
• Opstellen geconsolideerde jaarrekening
o Gelijkaardige posten balans en resultatenrekening samenvoegen (IFRS 10.B86)
8
, o Boekwaarde investering wegboeken t.o.v. overeenkomstig aandeel eigen vermogen
dochtermaatschappij (IFRS 10.B86)
o Transacties tussen entiteiten elimineren (IFRS 10.B86)
• Overnamemethode
o Kostprijs van de bedrijfscombinatie bepalen
o Reële waarde van de investering bepalen
o Kostprijs vergelijken met reële waarde → (negatieve) goodwill
▪ Positieve goodwill → bijzondere waardevermindering; geen afschrijving
▪ Negatieve goodwill → in resultatenrekening
2.1.2. Voorbeelden
Voorbeeld 1:
De moederonderneming M heeft op 1/1/x1 een 80% deelneming in dochteronderneming D verworven
voor een aanschafprijs van 135. Een gebouw is voor 10 ondergewaardeerd.
IFRS BGAAP
Goodwill Minderheidsbelangen van Aanschaffingsprijs = 135
- Aanschafprijs: 135 20% Aandeel in boekhouding EV = 112
- Netto reële waarde netto- - BW EV = 20% x (120 + 20) =
actief 28 1ste consolidatieverschil = 23
BW EV = 80% x (120 + 20) = 112 - Gebouw = 20% x 10 = 2 Toewijzing gebouw = 8
Gebouw = 80% x 10 = 8
Totaal = 120 Positief consolidatieverschil = 15
→ Goodwill = 135 – 120 = 15 → Minderheidsbelangen = 30
Voorbeeld 2:
De moederonderneming M heeft op 1/1/x1 een 100% deelneming in dochteronderneming D verworven
voor een aanschafprijs van 100.
Goodwill:
- Aanschafprijs = 100
- Aandeel in netto-actief D = 100% x (120 + 20) = 140
→ Negatieve goodwill (badwill) = 100 – 140 = -40 (BGAAP: negatief consolidatieverschil als
component van het geconsolideerd eigen vermogen)
9
, 2.2. Geconsolideerde resultatenrekening
Schema resultatenrekening BGAAP
10
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper amberschuurmans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
