Samenvatting van de powerpoints van professor Geusens en de dingen die ze erbij vertelde. Haar powerpoints zijn gebaseerd op het boek 'Gezondheidsvoorlichting en gedragsverandering', dus deze samenvatting vat de belangrijkste concepten van deel 1 uit dit boek ook samen.
SOCIALE MARKETING 1
H1: Planmatige bevordering van gezond gedrag
Sociale marketing
= gewone marketing, maar we willen ideeën verkopen ipv producten zodat ze zich gezonder
gedragen en maatschappij gezonder wordt
= strategische aanpak
!! commerciële organisaties kunnen hier ook aan doen
MAAR doel is eerder producten verkopen
Bv. durex wilt winst maken met verkoop van condooms, maar verbetert ook seksuele gezondheid van
kopers
Bv. Bodyshop wilt winst maken, maar zet ook in op duurzaamheid: niet testen op dieren
Bv. elektrische wagens willen winst maken, maar zijn ook beter voor milieu
DUS sociale marketing hoeft niet perse van de overheid te komen
INLEIDING
gezondheidsvoorlichting gezondheidsbevordering
= alle activiteiten die kunnen worden = combinatie van gezondheidsvoorlichting en
ondernomen om te zorgen dat mensen zich omgevingsverandering, die (samen) gezond
vrijwillig gezonder gedragen gedrag en gezonde leefcondities stimuleren
= focus op individu = breder: we willen dat individuen hun gedrag
Bv. actie om snel rijden te beperken aanpassen, maar we gaan proberen om de
Bv. foldertje om mensen aanmoedigen om zich grotere omgeving ook aan te passen
te laten vaccineren Bv. ook flitspalen zetten
Bv. lesmateriaal: anticonceptiedoos die wordt
meegegeven naar scholen opdat jongeren er zo
over kunnen leren
Bv. bedrijfsprogramma’s waar mensen mee
leren zich aan de veiligheidsvoorschriften te
houden
Bv. sleutelhangers als je negatief geblazen hebt
Planmatige gezondheidsbevordering = multidisciplinair
1. Begrijpen probleem
Bv. dmv epidemiologie, biomedische wetenschappen
2. Verklaren van gezond en ongezond gedrag
Bv. dmv sociale psychologie
3. Beïnvloeden van gedrag door voorlichting
Bv. dmv communicatiewetenschappen
1
,DOELEN GEZONDHEIDSBEVORDERING
1. Primaire
= voorkomen van gezondheidsproblemen, wegnemen van oorzaken of risicofactoren voor
andoeningen
Bv. vaccineren, stoppen met roken voordat ze lonkanker hebben
2. Secundaire
= vroege opsporing: ze hebben al beginnende klachten, we willen dat ze er stil bij staan en
iets gaan ondernemen om die aandoening te genezen
!! enkel zinvol wanneer vroegtijdige behandeling effectief is
Bv. opsturen van sample van stoelgang om darmkanker vast te stellen
3. Tertiaire
= leren beheersen van aandoening die niet meer te genezen valt (dus start na diagnose)
om erger te voorkomen
Bv. aids is heel lang stabiel te houden met de juiste medicatie MAAR ze moeten medicatie
natuurlijk wel leven
OEFENING
1) Lekker en gezond met diabetes
= tertiair
2) ‘Zonnebanken geven meer kans op huidkanker’ van stichting tegen kanker
= primair
3) Je huid beschermt jou, bescherm jij je huid? = slogan van huidkankerdag
= secundair
DOELGROEPEN EN PREVENTIE
Hoogrisicobenadering Populatiebenadering
= benaderen van mensen die hoog risico = benaderen van hele populatie
hebben Bv. grote borden naast de weg met campagnes
Bv. bij longkanker: rokers benaderen omdat ze laag voordeel voor individu, groot voordeel
een groot risico op longkanker hebben voor populatie/ volksgezondheid
groot voordeel voor individu in risicogroep,
klein voordeel voor populatie
2
,PREVENTIEPARADOX
Je denkt dat het altijd beter is om aan hoogrisicobenadering te doen
Bv. om comazuipen te vermijden je focussen op jongeren
!! populatiebenadering kan heel goed zijn om de hoogrisicogroep te benaderen
DOELGROEPEN EN INTERVENTIE
Universele preventie Selectieve preventie Geïndiceerde Zorggerelateerde
preventie preventie
= bij alle mensen = gericht op specifieke = gericht op individu = gericht op
gezondheid groep met beginnende individuen met de
verbeteren = hoogrisicobenadering klachten/ symptomen ziekte
om verdere ziekte
te vermijden
!! gelinkt aan !! gelinkt aan !! gelinkt aan tertiaire
secundaire preventie secundaire preventie preventie
MIDDELEN OM GEZONDHEIDSBEVORDERING TE BEREIKEN
1. Voorlichting stimuleren
2. Voorzieningen voorzien
bv. automaten waar je een condoom kan kopen
bv. spuitomruil bij druggebruikers: was groot probleem door verspreiding van aids dmv
besmette drugsnaalden niet gericht op het stoppen van de heroïneverslaving, wel op het
stoppen van spuitomruil
bv. aanbieden van fruit op school zodat kansarme kinderen ook kans hebben om dit te eten
3
, 3. Regelgeving
bv. je mag geen alcohol drinken onder 16 of je wordt gestraft
MAAR is niet altijd mogelijk
Bv. je kan mensen niet straffen als ze geen condoom dragen
DUS enorm contextspecifiek
!! werken in interactie met elkaar
Bv. opleggen fietshelm goed idee?
inzetten op voorlichting, voorzieningen of regelgeving?
grote slaagkans als ze gecombineerd worden
GEDRAG EN OMGEVING
Educatieve benadering Ecologische benadering
= verantwoordelijkheid bij individu leggen = niet alleen tegen individu zeggen hoe het
Bv. vaak gebruikt in VS omdat het heel moet, maar ook voorzieningen voorzien en
individualistische maatschappij is (zie eerste omgeving aanpassen om het makkelijker te
voorbeeldfilmpje) maken, sancties en boetes geven
Bv. dronken rijden tegengaan door peers:
zeggen dat hij niet meer in auto mag stappen,
cafébaas die niet meer mag schenken als klant
te dronken is, politie die controles voorziet
DUS we zorgen er allemaal samen voor dat
mensen niet dronken rijden
ETHIEK
Mogen we wel elk probleem aanpakken? Is dat wel aan ons? Hoe moeten we dit dan doen? Mogen
we mensen aanpakken met gezond gedrag als ze daar geen interesse in hebben?
= heel context gebonden, geen ja of nee antwoord op
Ja: we moeten mensen helpen, we willen dat iedereen gezond is
Nee: we moeten mensen een keuze blijven geven, ze moeten zelf de beslissing kunnen
maken
!! als we mensen te veel schrik aanjagen met campagnes bereiken we ook niet wat we willen, kan er
zelfs voor zorgen dat mensen het omgekeerde doen
= boomerang effect
Groot probleem = stigmatisering
Bv. anti-vaxxers: die mensen willen we niet in onze buurt, ze zijn gestigmatiseerd: ookal hadden ze
een keuze toch vinden we ze niet leuk
DUS stigmatisering helpt ook bij het bereiken van je doel niemand wilt zo aangekeken worden
!! grote gezondheidsverschillen tussen diverse groepen
Bv. mensen met hoge SES zijn makkelijker bereikbaar: in BSO roken veel meer mensen dan in de ASO
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Anneleenkeysers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
