Uitgebreide samenvatting over het vak Finishen.
Samengevat t.e.m. Hoofdstuk 4: Het verven.
Hoofdstuk 5: Het bedrukken en Hoofdstuk 6: Het nabehandelen zijn werden niet in deze samenvatting behandeld. Toch zal deze samenvatting je alvast een pak vooruit helpen.
Veel succes!
1. Water
• Belangrijkste chemisch product – gebruikt in ≠ veredelingsbewerkingen
• Oplosmiddel vr ≠ stoffen
• Textielbedrijven → voorbehandeld grondwater
• Zuiveren + lozen na textielproces → waterverbruik - -
• Water = watermoleculen + Fe + Mg + Ca
1.1. Waterhardheid
• (Leiding)water → kalk → werkt isolerend → n goed vr de warmteoverdracht
• Hardheid w bepaald door aanwezigheid Ca & Mg i/h water
• Zacht water = onthard = ontdaan v/ Ca & Mg ➔ gedemineraliseerd
• Praktische gevolgen v/ waterhardheid:
HARD WATER ZACHT WATER
++ Q detergent bij reiniging Gedemineraliseerd
Geen schuim Schuimt snel
++ Energieverbruik = ++ €€ - - Energieverbruik = - - €€
Tast levensduur elektr. toestellen aan
• Gedemineraliseerd water? → waterverzachter!
o Ionenwisseling: natuurlijk proces gebaseerd op de aantrekkingskracht tss pos.
en neg. Ionen
o Ionenwisselaars zetten ionen om in NaCl & KCl → maakt water zout
o Ionenuitwisseling d.m.v. harsfilter: houdt Mg & Ca vast → bevat neg. geladen
kunstharsdeeltjes die zich verbindt met de pos. geladen kalkdeeltjes i/h water
o Onthardingszout spoelt harsfilter uit ➔ regeneratie
• Gedestilleerd water = zeer zuiver water, bekomen door koken + condenseren →
energie nodig → €€
• Uitdrukking waterhardheid in hardheidsniveaus:
Duitse hardheid Beschrijving hardheid
0–4 Zeer zacht
4–8 Zacht
8 – 12 Gemiddeld
> 12 Hard
• Bepaling waterhardheid: titraties (correct beeld) of indicatorpapiertjes (- - precies)
1.2. IJzercontaminatie van water
• Max. toegelaten Fe-Q in water vr textielbehandelingen = 0,1 mg/l
• Praktische gevolgen Fe-contaminatie > 0,1 mg/l
o Roestvorming op het textielmateriaal na een bleekproces
o Vergeling ecruweefsels (=zijden en linnen stoffen in ongebleekte staat)
• Complexeermiddelen (=sequestrant) houdt Fe vast zodat metaalionen niet met
andere stoffen reageren → toepasselijk vr witte textielsubstraten
,2. Ionen
• Chemicaliën splitsen in elektrisch geladen deeltjes in water = dissociatie
o Zowel zuren, alkaliën en zouten splitsen
o Waterstofbruggen trekken ionen uit elkaar
• Bv.: NaCl (=keukenzout) + H2O Na+ + Cl-
3. Zuren
• Dissociatie in water
• H+ = typisch kation bij zuren
• Sterke zuren splitsen volledig op in ionen in water
o Bv.: HCL + H2O H+ + Cl-
• Zwakke zuren splitsen slechts gedeeltelijk in ionen in water
o Bv.: CH3COOH + H2O H+ + CH3COO-
4. Alkaliën
• Dissociatie in water
• OH- = typisch anion bij alkaliën
• Sterke alkaliën splitsen volledig op in ionen in water
o Bv.: NaOH + H2O Na+ + OH-
• Zwakke alkaliën splitsen gedeeltelijk op in ionen in water
o Bv.: NH4OH + H2O NH4+ + OH-
5. PH
• pH-waarde belangrijk in alle chemische veredelingsprocessen:
o Extractie, bleken, verven, inwerking v/ enzymes (=eiwit dat als katalysator
fungeert bij een chemische reactie
• pH/zuurtegraad → Q H+-ionen in een oplossing
o 1 tot 14: pH<7 = zuur, pH=7 = neutraal, pH>7 = alkalisch
o Water zonder hardheid = neutraal (pH=7)
o Gewoon water = pH 6-9
• pH meten:
o (Universeel) indicatorpapier verkleurt i.f.v. zuurtegraad, gn precieze methode
o Elektrische pH-meter → bevat glaselektrode die i/d opl. w gebracht; precies
6. Concentratie
• Uitdrukkingen v/ concentratie:
o g/l (poeders, korrels, …)
o ml/l (vloeistoffen)
o % (op het weefselgewicht)
o kg/kg (op het weefselgewicht)
7. Vlotverhouding
• Bv.: vlot v/ 1/5 → vr 1kg textielgrondstof → bad v/ 5l
o 120 kg textielgrondstof → bad v/ 600l
8. Oppervlaktespanning
• Tensiden/tensio-actieven/oppervlakte-actieve stoffen/surfactanten = stoffen die de
oppervlaktespanning i/e grensvlak wijzigen
o Bv.: detergenten, natmakers, …
• Oppervlaktespanning v/e vloeistof afh. v/ T°C: T°C = O.S. ➔ water dringt beter in
textiel (→ reden wrm we bij voorkeur warm wassen)
, 9. Detergenten
• Oppervlakte-actieve stof (=tenside/surfactant)
o Verlaagt de O.S. tss een waterige en een niet-waterige fase → verhoogt de
oplosbaarheid v/ vet in water, want O.S. vet ≠ O.S. water
• In wasmiddelen: zeep = detergent met polaire kop (hydrofiel/wateraantrekkend) en
apolaire staart (hydrofoob/waterafstotend)
1. Hydrofobe staart dringt vuildeeltje binnen → bolletje v/ vuil w gevormd = micel
2. Vet w volledig omringd dr polaire kopjes en w opgenomen i/h water
3. Er ontstaat een emulsie (=mengsel bestaande uit niet-mengbare vloeistoffen)
• Bouw v/e detergent: hydrofiel O— hydrofoob
• Deeltjesmodel:
o Apolair lost op in apolair
o Polair lost op in polair
• Door toev. v/ detergent a/ water neemt het bevochtigend vermogen v/ water toe,
waardoor de synthetische zeep i/d textielvezel dringt
• Bevordering wasproces in alkalisch milieu → vezel laadt zich neg. op → afstoting tss
vezel & bevuiling (evenees neg.) indien anionische tensides w gebruikt
• Mechanische actie bevordert verwijdering v/ vuil → draaien v/ wastrommel →
vetdeeltjes komen los v/h textiel → micel w weggespoeld, vet lost op in water ➔
reiniging kledij
10. Natmakers
• A/ een oplossing toegevoegd om textielsubstraat toegankelijk te maken vr water
• Vormt brug tss textielsubstraat en water; laat toe dat:
o Water in weefsel k dringen
o Chemicaliën die i/h water aanwezig z, i/h textielsubstraat k dringen
▪ Bv.: Bij het ontsterken w een natmaker toegevoegd om katoenvezels
te bevochtigen + zetmeelenzymes (amylase) te laten indringen i/d
vezels om sterkmiddel te verwijderen
11. Dispergeermiddelen
• Olie, was, vuil = dispersie in water ➔ geen oplossing/menging
• Aangepast dispergeermiddel → deeltjes w gedispergeerd i/h water, verdelen zich fijn
• Hydrofobe, vrije deeltjes z omgeven dr dispergeermiddelen om afzetting op het
textielmateriaal te beletten
12. Optische witmakers
• Synoniem: azureermiddelen
• Toegepast op:
o Wit textielmateriaal → feller wit maken
o Blauwe indigo jeansstoffen → feller blauw maken
• Lage/slechte lichtechtheden → mog. oorzaak v/ vergeling
• Kleurloze kleurstoffen met affiniteit vr textielvezels die fluoresceren: absorberen v/
UV-licht + terugkaatsen i/h zichtbare lichtspectrum ➔ vrzkt. blauwachtige schijn
• Detectie optische witmakers met UV-lamp → geeft een felle lichtreflectie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ChenHao. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €16,89. Je zit daarna nergens aan vast.
