Een gedetailleerde samenvatting van het luik personen-en familierecht (met tijdlijnen) bij het deel intern recht van het vak Europese en Belgische privaatrechtsgeschiedenis.
Inleiding ............................................................................................................................................................ 24
Romeinen .......................................................................................................................................................... 24
Germanen ......................................................................................................................................................... 24
Kerkelijk huwelijksrecht..................................................................................................................................... 25
Opkomst en doorbraak ................................................................................................................................. 25
Het contract .................................................................................................................................................. 25
Het verzet van de familie .............................................................................................................................. 27
Burgerlijk huwelijk............................................................................................................................................. 27
Voor de Verlichting ....................................................................................................................................... 27
Verlichting en Jozef II .................................................................................................................................... 27
1
, Franse Revolutie ........................................................................................................................................... 28
Burgerlijk Wetboek van 1804........................................................................................................................ 28
Na 1804 ......................................................................................................................................................... 28
Echtscheiding ............................................................................................................................................... 30
Romeinen .......................................................................................................................................................... 30
Germanen ......................................................................................................................................................... 30
Kerk ................................................................................................................................................................... 30
De onontbindbaarheid van het huwelijk ...................................................................................................... 30
Omzeilen van het echtscheidingsverbod ...................................................................................................... 31
Subsituten voor de echtscheiding ................................................................................................................. 31
Franse Revolutie ................................................................................................................................................ 31
Burgerlijk Wetboek van 1804 ............................................................................................................................ 31
Evolutie na 1804................................................................................................................................................ 32
Nood aan verdere hervormingen ...................................................................................................................... 32
Conclusie ........................................................................................................................................................... 32
Mogelijke oplossing ...................................................................................................................................... 33
2
,INLEIDING
Personen- en familierecht
• Enge zin: het geheel van rechtsregels die de rechtspositie van de persoon als zodanig en in relatie met
de echtgenoot en verwanten regelt
• Ruime zin: definitie in enge zin + het patrimoniaal familierecht (huwelijksvermogens- en erfrecht)
o Patrimoniaal familierecht = tussencategorie van pf-recht en vermogensrecht
• Niet vervreemdbaar
• Weinig invloed van Romeins recht, eerder middeleeuwse oorsprong
Vermogensrecht
= Het geheel van rechtsregels die overdraagbare en in geld waardeerbare rechten regelt
• Vervreemdbaar
• Grote invloed van Romeins recht
Rechtssubjecten
= Het onderwerp van recht
• Mensen hebben rechten en plichten
Rechtsobjecten
= Het voorwerp van recht
• Dingen, hebben zelf geen rechten of verplichtingen
Rechtspersonen
= Een afgezonderd vermogen of groep personen die het recht als rechtssubject ziet
• Beschouwd als ‘persoon’, die rechten en plichten heeft
Dierenrechten
• Art. 3.39 BW
Juridische persoonlijkheid
= het geheel van rechten en verplichtingen
• Rechtsbekwaamheid = het hebben van rechten
• Handelingsbekwaamheid = het uitoefenen van rechten via rechtshandelingen
Feiten
= Bepaalde gebeurtenissen
• Gewone feiten (geen belang voor het recht)
• Rechtsfeiten (feiten waaraan het recht gevolgen koppelt)
o Rechtsgevolgen komen niet-gewild tot stand
o Rechtshandeling
3
, RECHTSBEKWAAMHEID
Rechtsbekwaamheid
= De bekwaamheid om rechten en plichten te bezitten
• Wordt bepaald door de staat van personen (= het rechtsverstand van personen)
• Voor 1795
o Geen vrijheid, geen gelijkheid
o Verschil in rechtsbekwaamheid
§ Geen of minder rechten
• Vrij 1 onvrij
• Burger 1 vreemdeling
§ Voorrechten
• Nu
o Geen juridische verschillen meer
o Sociale verschillen zijn mogelijk
o Iedereen is rechtsbekwaam
VRIJ/ONVRIJ
Romeinen Middeleeuwen Vandaag
Slavernij Horigheid
ROMEINEN: SLAVERNIJ
Juridische betekenis: Slaven zijn rechtsobjecten
Juridische betekenis is niet houdbaar:
• Opkomst beschermingsmaatregelen
• Peculium = deel vermogen van meester afsplitsen zodat slaaf kan deelnemen aan economische
maatregelen
• Vrijlating: overgang rechtsobject naar rechtssubject, maar nog steeds andere status dan vrije
MIDDELEEUWEN: HORIGHEID
Ontstaan horigheid: verbeteren van het statuut als slaaf
Horige = een halfvrije, met rechten (niet zoveel als vrije)
Inperking vrijheid:
• Formariage: taks voor huwen buiten horigheid
• Chevage: jaarlijkse taks voor horige
• Mortemain: taks bij overlijden horige
Statuut horige wordt doorgegeven via moeder
Verdwijnen horigheid:
• In steden: vrij
• Nieuw ontgonnen gebieden: weinig beperkende lasten
• Gevolg: Heren moeten de situaties van horigen verbeteren, als ze willen vermijden dat hun horigen
wegvluchten
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper KLBG. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
