Examenvragen Immunologie
1. Bespreek survival of the fittest
✓ Concept van Darwin
✓ Fitness als reproductief succes
✓ Evolutietheorie
✓ Survival van de vorm van DNA die meeste kopijen kan overdragen.
✓ Geinfecteerde dieren die zich niet kunnen verdedigen hiertegen zullen sterven, zo
evolueren verschillende polymorfismen van DNA.
✓ Vb: evolutie van bac die kunnen ontsnappen aan immuunsysteem.
2. Het IS bevat mechanismen om 2 grote types pathogenen te bestrijden. Welke + leg kort
de mechanismen uit
Types pathogenen:
➢ EC bv EC bac, EC protozoa, parasitische wormen, fungi
➢ IC die leven in dier zelf bv virussen, IC bac, IC protozoa
Voor deze types zijn verschillende verdedigingsmechanismen nodig.
Adaptief immuunsysteem werkt tegen:
EC pathogenen
✓ Oplosbare prot= Ig geprod door B cellen die zorgen voor
vernietiging vd pathogenen
✓ Humorale immuunrespons omdat Ig zich bevinden in
lich.vloeistoffen, Ig werken niet IC
IC pathogenen
✓ Gespecialiseerde T cellen vernietigen geinfecteerde of
abnormale cellen
✓ Cel gemedieerde immuunrespons want werkt IC
De twee grote types van pathogenen zijn extracellulaire pathogenen (bacteriën, fungi en
protozoa) en intracellulaire pathogenen (virussen, intracellulaire bacteriën en protozoa). De
extracellulaire pathogenen zullen worden opgeruimd door middel van humorale IR en de
intracellulaire pathogenen worden opgeruimd door middel van celgemedieerd IR (beide IR
vallen onder de adaptieve immuniteit).
Humorale IR gebeurt door B-cellen welke
antilichamen/immunoglobulines gaan
produceren.
Celgemedieerde IR gebeurt door T-
cellen, deze breken geïnfecteerde of
abnormale cellen af waar antistoffen niet
tegen werken. Voor iedere pathogeen
(antigen) is er 1 T/B-cel.
1
,3. Wat zijn PRR en welke 4 grote types zijn er? + geef vb
PRR’s zijn patroon herkenningsreceptoren en herkennen
bepaalde patronen van pathogenen (PAMP’s) maar ook van
beschadigde cellen (intra- en extracellulaire DAMP’s ). PRR’s zijn
redundant, dit wil zeggen dat er verschillende receptoren
hetzelfde kunnen herkennen → sterker signaal. PRR’s komen
vooral voor op sentinelcellen (gelokaliseerd op/in de buurt van
lichaamsoppervlakken) zoals macrofagen, dendritische cellen,
mastcellen en epitheliale cellen. De 4 grote types zijn:
- Soluble → collectine, ficoline, complement, pentraxine
- Vesikels → TLR 3 (dsRNA), 7, 8 en 9 (CpG DNA van
bacteriën)
- Cytoplasmatische → RIG-1 (viraal dsRNA), NOD-like
(werkt hetzelfde als TLR maar herkent intracellulaire
bacteriën)
- Membraan gebonden → TLR 4 (LPS), lectine, mannose receptor
Alle TLR’s (behalve TLR 3) werkt
via een adapter-eiwit genaamd
MyD88. Na binden van een
PAMP/DAMP aan een TLR zal
MyD88 drie grote
transcriptiefactoren activeren:
NF-kB, MAPK en IRF3. MAPK en
NF-kB activeren genen voor drie
grote eiwitten: IL-1, IL-6 en TNF-
α (pro-inflammatoire cytokines).
IRF3 activeert de genen voor IFN-
β.
4. De producten van sentinel cellen zijn mediator molecules. Bespreek 4 types van deze
mediatoren en leg kort uit.
Cytokines
✓ TNF alfa w al vroeg bij inflammatie geprod
✓ Hierna komen IL1 en 6 golven
Chemokines
✓ Kleine chemotactische prot die defensieve cellen aantrekken naar plekken van
microbiele invasie
Inflammatoire mol – vaso-actieve mol
✓ Vaso-actieve oxidanten zoals NO: Nitraat oxide synthase 2 (NOS2)
✓ Vaso-actieve lipiden: Enzyme cyclo-oxygenase 2 (COX2), prostaglandines,
leukotrienen
2
,Antimicrobiele mol
✓ Antivirale type 1 Interferonen, IFN alfa- beta -> wanneer beschadigd of vreemd
DNA/RNA van bv een virus herkend w
Sentinel cellen zijn macrofagen, dendritische cellen, mastcellen en epitheliale cellen.
- Cytokines → moleculen (interleukines/ interferonen) die communicatie tussen
verschillende delen van het IS mogelijk maken. Ze signaleren dat er meer cellen
moeten komen naar de plaats van infectie en trainen het adaptief IS (bepaalt welk
type T-cel je krijgt). Voorbeelden zijn IL-1,IL- 6 en TNF-alfa (dit zijn de pro-
inflammatoire cytokines).
- Chemokines → chemotaxische cytokines. Coördineren de migratie van cellen naar
plek van inflammatie. Voorbeeld is CXCL8 (IL-8) wat voor chemotaxis zorgt waardoor
neutrofielen uit de bloedbaan migreren naar plaats van infectie. Er bestaan 4 types C,
CC, CXC en CX3C.
- Inflammatoire moleculen → vaso-actieve moleculen. Direct na letsel is er VC zodat
leukocyten beter kunnen binden aan het endotheel van de celwanden. Kort daarna is
er juist een VD (door de vasoactieve moleculen) in het beschadigde gebied zodat
bloedvloei toeneemt, dit zorgt voor roodheid en warmte. Hierbij verandert ook de
permeabiliteit zodat de bloedvaten gaan lekken → vocht en cellen uit bloedbaan
naar weefsel = oedeem/zwelling. Pijn is afkomstig van zenuw beschadigingen.
Vasoactieve amines = histamine (geproduceerd door mastcellen) en serotonine
Vasoactieve peptides = kinines, C3 en C5a
Vasoactieve lipiden = prostaglandinen, leukotriënen, thromboxanen
Antimicrobiële moleculen → altijd kationen wat ze amfipatisch maakt→ ze poriën maken in
bacteriën waardoor deze letterlijk gaan lekken. Ze hebben zowel hydrofobe (binnen de
lipide membraan van bacterie dringen) als hydrofiele regio’s (buitenkant van bacterie
membraan). Deze moleculen werken ook op schimmels maar niet op virussen. Ook niet op
eigen cellen omdat eigen membraan
een andere samenstelling heeft.
Defensines en cathelicidines zijn
voorbeelden van antimicrobiële
moleculen. Interferon type 1 (werkt
antiviraal): IFN-alfa en IFN-bèta vallen
ook onder de antimicrobiële
moleculen. Lysozymen zijn ook
antimicrobiële moleculen maar werkt
door de wand van bacteriën kapot te
knippen → binding kapot knippen
tussen N-acetyl muraminezuur en N-
acetyl glucosamine. Komt vooral voor
in traanvocht (behalve bij rund) en
andere lichaamsvochten (behalve
cerebrospinaal vocht en urine).
3
, 5. Wat zijn chemokines?
✓ Chemo-attractant/ chemotactische cytokines= prot (+50)
✓ Klein (8-10kDa)
✓ Andere chemo-attractanten: C5a, waterstofperoxide
✓ Creëert concentratiegradient om neutrofielen naar plaats van microbiële invasie te
leiden = chemotaxis om inflammatoire en immuunresponsen te reguleren.
✓ Activatie leukocyten, vooral bij inflammatie
✓ Neutrofielen hebben CD mol op hun opp oa om chemokines te herkennen
✓ Bv CXCL8
✓ Behoren tot de oplosbare factoren vd innate
immunity
✓ Kapotte cellen zetten DAMPs vrij en deze
triggeren release van chemokines vanuit
Sentinel cellen bv macrofagen en mestcellen
✓ TNF alfa triggert ook chemokine release uit
nabijgelegen cellen
✓ 4 families (alfa- beta- gamma – delta)
ingedeeld obv afstand van hun cysteine
residuen en andere AZ
Chemokines zijn chemotaxisch cytokines en worden geproduceerd door sentinelcellen (o.a.
macrofagen en mastcellen). Ze coördineren de migratie van cellen (chemotaxis) en dicteren
het verloop van veel inflammatoire en immuunreacties. Classificatie in 4 families, gebaseerd
op locatie en ruimte van hun cysteïne residuen (C) en hun scheiding door andere (X)
aminozuren. Zo heb je C, CC, CXC en CX3C chemokines.
6. Geef 3 verschillen vb van antimicrobiele moleculen + leg kort uit
Antivirale type 1 Interferonen, IFN alfa- beta -> wanneer beschadigd of vreemd DNA/RNA
van bv een virus herkend w.
- Defensines: peptiden van 28-42 AZ in een bèta-sheet
- Granulysines: geproduceerd door cytotoxische T cellen en NK cellen
- Lysozymes: enzymes die verbinding breken tussen N acetym muraminezuur (NAM)
en N-acetyl glucosamine (NAG) -> celwanden bac en peptidoglycanen ku vernietigd
w. lysozyme zit in bijna alle lich.vloeistoffen, maar vooral in inflammatoir vocht,
traanvocht bij zoogdieren en eiwit.
Defensine = typische antimicrobiële peptide van 28-42 AZ lang, georganiseerd in β-platen. Er
zijn >50 zoogdier defensines geïdentificeerd.
Cathelicidines = zijn peptides van 12-80 AZ lang en hebben een brede range van
antimicrobiële activiteit.
Antivirale type 1 interferonen = IFN-alfa en IFN-bèta.
4
