Heuristiek
Doelstellingen van Heuristiek
Heuristiek of rechtsmethodologie is een wijze om juridische vraagstukken op te lossen.
Drie kernzaken in Heuristiek:
Hoe moet ik rechtsbronnen zoeken?
Hoe moet ik rechtsbronnen lezen, begrijpen en interpreteren?
Hoe kan ik rechtsbronnen gebruiken?
Positief recht is het recht dat op een bepaald ogenblik daadwerkelijk bestaat in onze
samenleving.
Terug te vinden in de formele rechtsbronnen
Zowel Belgisch, Europees als internationaal
Welke formele rechtsbronnen bestaan er?
Welke kenmerken hebben deze formele rechtsbronnen?
Onderscheid formele van materiële (rechts)bronnen:
1
, Geschreven versus niet-geschreven
Gepubliceerd versus niet-gepubliceerd
Officiële versus officieuze publicatie (of geen publicatie)
Bindend versus gezaghebbend
Hoe analyseer ik een juridische casus? Vijf cruciale stappen:
Begrijpen van de opdracht (‘wat’)
Juridische vertaling, selectie en afbakening van de opdracht (‘onderzoeksvraag’)
Feitelijke zoeken naar bronnenmateriaal (‘hoe’ en ‘waar’)
Analyse en beoordeling van het gevonden bronnenmateriaal (PAV)
Verwerking en functioneel reproduceren van de gevonden informatie
Iedere formele rechtsbron moet worden beoordeeld aan de hand van het PAV-principe.
P Pertinent
A Actueel
V Volledig
Opzoeken, analyse en verwijzen van/naar wetgeving
2
, Ø Nemo censetur ignorare legem = juridische fictie, zelfs illusie
Ø Formele, gepubliceerde, bindende en evoluerende rechtsbron
Ø Wetgeving sensu stricto versus wetgeving sensu lato
Ø Hiërarchie der normen is van groot belang
Ø Wetgevingstechniek is het geheel van regels om regelgeving op te stellen en de
rechtsregels zo goed mogelijk te formuleren.
Structuur van wetgeving:
Opschrift: rechtsregel volledig vermelden (geen titel en steeds uniek, uitgezonderd
wijzigende rechtsregels).
Aanhef: juridische grondslag en totstandkoming belsuit (legitimatie + eerste toetsting
door de rechter).
Dispositief: inleidend artikel, definities, algemene bepalingen, toezicht en boetes,
wijzigingsbepalingen, opheffing, overgangregeling, inwerkingstreding en
uitvoeringsbepalingen (voor minister die besluit regering moet uitvoeren).
Artikelen kunnen gebundeld worden onder een (sub)titel.
Algemene principes:
Lex posterior degrogat priori
Dura lex, sed lex
Lex specialis derogat generalis
Principieel verbod op retroactieve wijzigingen + tijdelijke handhaven vernietigde
regelgeving.
Ø Sommige regelgeving is statisch, andere dynamisch
Ø Sommige regelgeving is eenvormig, andere gediversifieerd
Ø Basis-, uitvoerings- en wijzigingsregelgeving
Ø Nut van zowel interne als externe rechtsvergelijking
Ø Meerwaarde van een grondig onderzoek naar regelgeving
Ø Normaliter bindend vanaf de 10de dag na publicatie BS
Waar en hoe vind ik wetgeving (in ruime zin)?
A. Officiële publicatie
3
, 1. Belgsisch Staatsblad:
Analoog of digitaal. Voor 01/06/1997 enkel analoog.
Vanaf 01/01/2003 enkel digitaal.
B. Officieuze publicatie
1. Geconsolideerde Wetboeken:
Dit is een systematisch geactualiseerde gebundelde uitgave van bepaalde
wetgevingen (in ruime zin) OF
Officiële bundeling van wetgeving door de wetgever in wetboeken
Geannoteerde of niet-geannoteerd
Voordelen van Wetboeken:
o Geconsolideerd
o Actueel
o Verwijzingen naar de officiële publicatie
o Er wordt weergegeven of een wet werd gewijzigd of werd opgeheven
dan wel wat de toekomstige tekst zal zijn
Nadelen van Wetboeken:
o Slechts een selectie van wetgeving
o Wetgeving wijzigt permanent
o Vaak geen verwijzing naar de parlementaire voorbereidingen
o Om de oude of opgeheven wetteksr te kennen moet he de oude wet
raadplegen
2. Chronologische wettencollecties
Lijsten van wetgeving die werden gepubliceerd in het jaar voor publicatie
Weergave van titels en de verwijzing naar de publicatiedatum en naar de
officiële vindplaats
Chronologisch op datum van afkondeging
Eventueel chronologische of analytische registers
De geselecteerde wetgeving is volledig, echter GEEN consolidatie
Enigszins verouderd, maar wel relevant voor historische opzoekingen
3. Andere hulpmiddelen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ellamestdagh19. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,19. Je zit daarna nergens aan vast.