Een heel uitgebreide samenvatting van alles wat je moet kennen voor het examen + oefeningen gelijkaardig examen + tips examen
Mijn resultaat = 17/20
Succes :)
STRAFPROCESRECHT
Strafrecht in ruime zin kan onderverdeeld worden in 2 ruime subtakken:
1. Materieel strafrecht (strafrecht in de strikte zin van het woord)
- Wat is een mijsdrijf?
- Welke misdrijven?
- Welke straf?
2. Strafprocesrecht (formeel strafrecht)
- Hoe misdrijven opsporen, vervolgen en berechten?
1) Doelstellingen van het strafprocesrecht
◦ Het strafprocesrecht regelt het verloop van een strafprocedure met een dubbele
bedoeling:
1. Waarheidsvinding: om te achterhalen wat er precies gebeurt is, wie is de dader?
2. Bescherming van grondrechten: garantie bieden dat niemand zomaar onterecht
wordt beoordeeld, dat het bewijs op een eerlijke manier wordt gevoerd, dat de
zaak binnen een redelijk termijn wordt behandeld
Deze 2 doelstellingen durven mekaar wel eens in de weg staan: om de 1 ste doelstelling te
verwezenlijken is er tijd nodig, maar de 2de doelstelling houdt op dat vlak beperkingen in,
want iedereen heeft het recht dat een zaak binnen een redelijke termijn wordt behandeld
Moeilijk om deze 2 doelstellingen in evenwicht te houden
2) De 2 fasen van een strafproces
1. De fase van het vooronderzoek
2. De fase van de terechtzitting of de fase van het onderzoek ten gronde
Vooronderzoek Terechtzitting
Bij Openbaar Ministerie of Bij vonnisrechter (politierechtbank,
onderzoeksrechter correctionele rechtbank, Hof van Assisen)
Doelstellingen - Verdachte identiteiten Uitspraak over 2 vragen:
1. Heeft de verdachte inderdaad het
- Nagaan of er voldoende bezwaren misdrijf gepleegd?
bestaan om hem voor de
vonnisrechter te brengen 2. Zo ja, welke straf?
Kenmerken Vooral INQUISITOIR Vooral ACCUSATOIR
- Geheim (gebeurt zonder publiek) - Openbaar (publiek toegelaten)
- Niet-tegensprekelijk (verdachte niet - Tegensprekelijk (de verdachte mag,
toegestaan om de tegen hem wat men tegen hem aanvoert,
verzamelde bezwaren te weerleggen trachten te weerleggen)
en verweermiddelen aan te voeren)
Voorlopige hechtenis:
- Uitgesproken door onderzoeksrechter
- Tijdens fase van het vooronderzoek
,Gevangenisstraf:
- Uitgesproken door een vonnisrechter
- Op het einde van de fase van de terechtzitting
3) De hoofdrolspelers in het strafprocesrecht
3.1) De verdachte
◦ De term verdachte (in de ruime zin van het woord) wordt gebruikt als een verzamelnaam
voor alle personen tegen wie een strafzaak in de brede betekenis van het woord loopt
◦ Verschillende statuten van verdachte (welk statuut men heeft hangt onder meer af van de
fase van het strafproces waarin men zich bevindt):
- Tijdens de fase van het vooronderzoek:
Verdachte in de ruime zin van het woord: Alle personen tegen wie een
strafzaak loopt
Verdachte in de strikte zin van het woord: Alle personen tegen wie een
vooronderzoek loopt
Inverdenkinggestelde: Persoon tegen wie een gerechtelijk onderzoek loopt,
en aan wie de onderzoeksrechter officieel heeft meegedeeld dat hij verdacht
wordt van een misdrijf enkel mogelijk binnen een gerechtelijk onderzoek
- Tijdens de fase van de terechtzitting
Beklaagde: Verdachten die doorverwezen zijn naar een vonnisrechter, meer
bepaald naar de politierechtbank of naar de correctionele rechtbank
Beschuldigde: Verdachten die doorverwezen zijn naar een vonnisrechter,
meer bepaald naar het Hof van Assisen
Veroordeelde: Persoon die door het vonnisgerecht schuldig werd bevonden
,◦ Verdachte ≠ veroordeelde
- Verdachte is iemand waarvan nog niet zeker is dat hij de feiten heeft gepleegd
- Veroordeelde is iemand waarvan wel zeker is dat hij de feiten heeft gepleegd
◦ Een beschuldigde ≠ schuldigde/veroordeelde
- Een beschuldigde moet immers nog het eindoordeel van de rechter afwachten, een
soort verdachte, zolang je verdacht bent is de procedure nog lopende en zolang de
procedure nog bezig is, rust op jou het vermoeden van onschuld
- Een veroordeelde heeft dat oordeel al gekregen, wanneer de rechter helemaal op
het einde oordeeld dat jou schuld voldoende bewezen is
◦ Inverdenkingstelling ≠ inbeschuldigingstelling!
- De instantie:
Inverdenkingstelling gebeurt door onderzoeksrechter
Inbeschuldigingstelling: ogenblik waarop iemand wordt verwezen naar het
Hof van Assisen, waarop hij beschuldigde wordt gebeurt door de kamer
van inbeschuldigingstelling
- Het gevolg
Inverdenkingstelling extra rechten voor de verdachte
Inbeschuldigingstelling doorverwijzing naar Hof van Assisen
, 3.2) Het Openbaar Ministerie
◦ Structuur van het Openbaar Ministerie
- Het Openbaar Ministerie of Parket is een hiërarchisch georganiseerd korps:
Per rechtsgebied is er een Parket-Generaal, met aan het hoofd een Procereur-
Generaal. Het Parket-Generaal is bevoegd voor assisenzaken en het beroep tegen
correctionele zaken
Op niveau van een gerechtelijk arrondissement fungeert het Parket als Openbaar
Ministerie, met aan het hoofd een Procereur des Konings, bijgestaan door
substituten. Binnen het gerechtelijk arrondissement is het Parket bevoegd voor
alle misdrijven die niet tot de bevoegdheid van het Parket-Generaal behoren
Een Federaal Parket, met aan het hoofd de zogenaamde Federale Procereur. Het
Federaal Parket is slechts bevoegd voor een beperkt aantal misdrijven, en dat
alleen als het gaat om dossiers die het grondgebied van een gewoon parket
overschrijden, of die internationale dimensie hebben. Bovendien is de
bevoegdheid van de Federale Procureur slecht subsidiair: enkel “indien de goede
rechtsbedeling het vereist” neemt het Federaal Parket de taak van het Openbaar
Ministerie over
◦ De rol van het Openbaar Ministerie in strafzaken
- Het Openbaar Ministerie is geen rechter, maar partij
Omdat het Openbaar Ministerie geen rechter is, kan ze ook geen straffen
uitspreken (die bevoegdheid is voorbehouden voor de strafrechter)
Wel kan en mag het Openbaar Ministerie bepaalde zaken buitengerechtelijk
afhandelen
- Het Openbaar Ministerie stelt (al dan niet) de strafvordering in
Het Openbaar Ministerie is immers de enige instantie die bevoegd is om een
strafzaak voor de rechter te brengen (= aanhanging maken), met het oog op
bestraffing (door de rechter)
We noemen deze bevoegdheid van het Openbaar Ministerie ook het instellen
van de strafvordering of ook kortweg strafvervolging
1 uitzondering: het slachtoffer kan ook een strafzaak voor de rechter brengen
- Het Openbaar Ministerie draagt de bewijslast
Een belangrijk principe in het Belgisch strafprocesrecht is het vermoeden van
onschuld. Dat betekent dat de verdachte in de loop van de strafprocedure geacht
wordt onschuldig te zijn, tot wanneer zijn schuld afdoende wordt bewezen
Dit vermoeden heeft belangrijke applicaties voor de bewijslast (= wie moet
bewijzen in een strafprocedure): De verdachte moet zijn onschuld niet bewijzen,
het is het Openbaar Ministerie die de schuld van de verdachte moet aantonen en
dus het vermoeden van onschuld moet trachten te weerleggen. Slaagt het
Openbaar Ministerie daar niet of onvoldoende in, dan moet de verdachte worden
vrijgesproken
- Het Openbaar Ministerie neemt het initiatief tot de uitvoering van een (door een
rechter) uitgesproken straf
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Լիզա. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
