uitgebreide samenvatting van het vak psychopathologie en psychiatrie van het deel Volwassenen. Samenvatting omvat de lessen, de powerpoint en het boek!!
H1: Diagnostiek en classificatie
1. Van zot naar ziek
• Madness/insanity
• Demonologie
• Thomas Sydenham (17e eeuw)
• Medisch model
2. Morele behandeling
• Philippe Pinel (18e -19e)
• Jozef Guislain (vlaamse evenknie v Pinel)
• statistical classification of institutionalized mental patients
• Emil Kraeplin (19-20ste e)
• DSM-1
• DSM-II (1968)
• US-UK Diagnostic Project
• DSM-III (1980)
• DSM-III-Revised 1987
• DSM-IV & DSM-IV-Tekst Revision
• DSM-V 2013
3. Diagnostiek
• Diagnostiek vanuit medisch model
• Doel psychiatrische diagnose
• Kernsymptomen (hoofdsymptomen, basissymptomen of sleutelsymptomen)
• Facultatieve symptomen (bijsymptomen)
• 2 typen diagnosen
4. Classificatie
• Categoriale classificatie
• Monothetisch classificatiesysteem
• Polythetisch systeem
• Prototypische classificatie
• Dimensionale classificatie
5. Het medisch model bekritiseerd
• Vanuit antipsychiatriehoek
• Vanuit sociaal-psychologische hoek (jaren 70)
• Nederlandse hoogleraren Delespaul en Van Os - DSM is niet a-theoretisch:
• Vanuit multivariate statistiek
• Consensus DSM
• Lage betrouwbaarheid
6. Diagnostiek verbeteren
6.1. Subtypering?
6.2. Precisiediagnostiek?
7. DSM-5 goed gebruiken
Psychopathologie 1
, H1: Diagnostiek en classificatie
1. Van zot naar ziek
• Madness/insanity
o Veel gebruikt om afwijkend gedrag te bestempelen als ‘gek’ wnnr het onvoorspelbaar,
irrationeel of gevaarlijk is => afweek vd norm
o = Beschrijvend
▪ Impliceren geen oorzaak
▪ Beschrijven gedrag dat ‘anders’ is
✓ Verandering id persoonlijkheid
✓ Ze niet langer zichzelf zijn
✓ Ze bezeten zijn (door externe boze geesten)
=> kleine stap nr overtuiging dat iemand bezeten is
• Demonologie
o Bezeten door externe boze geesten
o Heersende verklaring bij verschillende oude beschavingen vr afwijkend gedrag (bleef
een vd dominante verklaringsmodellen tot 18e eeuw)
o Naarmate men meer kennis vergaarde over ontstaan v lichamelijke ziekten
• Moderne westerse ziekteconcept is nog niet zo oud
o Grieken (bv Hippocrates) beschreven al afzonderlijke ziekten MAAR meest duidelijk
geïntroduceerd dr Sydenham
• Thomas Sydenham (17e eeuw)
o = Vader moderne medische nosologie
▪ = wetenschappelijke classificatie van ziekten/classificatieleer
o Beschreef vr het 1ste duidelijk het concept afzonderlijke ziekten met eigen
▪ Symptomen
▪ Verloop
▪ Prognose
o Vb Chorea v Sydenham => vb ve welomlijnd ziektebeeld met specifieke sympomen, een specifiek verloop en prognose
Psychopathologie 2
, • Medisch model
o Ziektebegrip verder sterk beïnvloedt dr 2 ontdekkingen
1 Verband dat werd gezien tss bepaalde klinische ziektebeelden en
postmortemafwijkingen (correlatie klinisch syndroom met post-mortem afwijkingen)
✓ Bv verlamming aan 1 lichaamshelft dr hersenbloeding of bloedklonter id contralaterale
hersenhelft
2 Ontdekking v ziektekiemen/micro-organismen als ziekteverwekkers dr Louis
Pasteur (microbe-theorie) (1862)
✓ Bv syphilis = SOA
→ Evolueert ook nr psychiatrische symptomen bv apathie & dementie
→ Ontdekking dat ziekte w veroorzaakt dr spirocheet Treponema
Pallidum
→ Belangrijke bijdrage aan overtuiging dat psychiatrische
toestandsbeelden biologische oorzaken knn hebben
(somatogenese hypothese)
2. Morele behandeling
• Tot ih midden vd 19de E: mensen met afwijkend gedrag => opgesloten in grote ‘gekkenhuizen’
o werden er geketend en weggestopt vd MS
o gedetailleerde diagnostische beschrijving was niet aan de orde
• Philippe Pinel (18e -19e)
o = Franse psychiater => w arts in Salpëtière-ziekenhuis in Parijs
o verloste ‘de krankzinnigen’ van hun ketens
o Installeerde morele behandeling
▪ Maakte einde aan praktijken zoals aderlaten (= het onttrekken v bloed uit een ader => ‘middel
om ziekte te verhelpen’)
▪ Stelde contact met en observatie v patiënten centraal
✓ Bezocht dagelijks zijn patiënten en praatte met hen => maakte aantekeningen om
hun aandoening en ziekteverloop beter te begrijpen
o Kwam op die manier tot eigen classificatie v psychiatrische ziekten
▪ Nosographie philosophique ou la méthode de l'analyse appliquée à la médecine (1798)
=> onderscheidde 5 categorieën:
Psychopathologie 3
, ✓ melancholie, manie met delier, manie zonder delier, dementie, idiotie
• Jozef Guislain (vlaamse evenknie v Pinel)
o Ijvert voor humane behandeling van geesteszieken
o bouwde het 1e ‘gesticht’-> het Guislainziekenhuis = vandaag de dag nog steeds actief
• ‘gekkenhuizen’ (insane asylum) schoten als paddenstoelen uit de grond id 18e en 19e E
o weinig differentiatie -> iedereen zelfde beschrijvende diagnose nl insanity
▪ => behoefte aan ordening, classificatie
✓ Men wou weten wat voor soort mensen in deze gestichten verbleven
• statistical classification of institutionalized mental patients
o = 1ste classificatie in 1844 id VS van de mensen die id asielen verbleven
o Categorieën wel nog beperkt
▪ Nl mania, dementia, melancholia, partial insanity, moral insanity.
o Deze interesse voor ziektebeelden leidde tot een voorloper van de DSM
• Emil Kraeplin (19-20ste e)
o 1ste meer omvattende classificatiesysteem vr psychopathologie
o Geloofde in exclusief biologisch etiopathogenese
o suggereert dat psychiatrische aandoeningen afzonderlijke ziekte-entiteiten zijn (net
zoals lichamelijke aandoeningen); elk met:
▪ eigen oorzaak
▪ set symptomen (=syndroom)
▪ karakteristiek verloop
o groepeert ziektebeelden obv gemeenschappelijke patronen v symptomen (syndroom)
o grote invloed v Kraepeliniaanse denken op hedendaagse psychiatrie
• In de 20e eeuw nam de behoefte aan classificeren verder toe
o Behandeling steeds meer in ambulante praktijken (niet enkel in ziekenhuis)
o Ook minder ernstige, niet-psychische problemen w behandeld en dienen in kaart
gebracht te w
Psychopathologie 4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jolsch. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €16,99. Je zit daarna nergens aan vast.
