PB 1902 INLEIDING IN DE ANTROZOOLOGIE: MENS- DIER (PB1902)
Alle documenten voor dit vak (1)
4
beoordelingen
Door: markdekock • 1 maand geleden
Door: lonnekeebus • 8 maanden geleden
Door: emma2murray • 2 jaar geleden
Een 7 gehaald!
Door: yvonnevankersen • 2 jaar geleden
top... en fijn te horen..
Door: yvonnevankersen • 1 jaar geleden
super fijn te horen
Door: marcske • 2 jaar geleden
prachtige samenvatting
Door: yvonnevankersen • 2 jaar geleden
super fijn te horen..
Verkoper
Volgen
yvonnevankersen
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
PB 1902 INLEIDING IN DE ANTROZOOLOGIE: MENS- DIER
RELATIES VANUIT EEN PSCHOLOGISCH PERSPECTIEF
Thema 1 De Basis
1.1 Mens-dierrelaties vanuit een evolutionair perspectief
Antrozoölogie is het Wetenschapsgebied dat zich bezighoudt met de interactie tussen mens en
dier.
Opdracht 1.1.1 Evolutie en het Dat individuele organismen (bijvoorbeeld konijnen) verschillen in
domesticatiesyndroom eigenschappen en dat de varianten van die eigenschappen (bijvoorbeeld bruin
haar versus rood haar) genetisch kunnen worden overgedragen van de ene op
Genetische variatie wil zeggen de andere generatie.
Natuurlijke selectie wil zeggen Dat in de natuur die eigenschappen geselecteerd worden die bijdragen aan het
voortbestaan en de voortplanting van organismen. Doordat sommige varianten
daarbij handiger zijn dan andere, bieden zij betere overlevings- en
voortplantingskansen (bruine konijnen vallen minder op en worden dus minder
snel gepakt door roofdieren). Hierdoor zullen deze varianten in volgende
generaties steeds vaker voorkomen (bruin haar treedt steeds meer op, rood
haar steeds minder).
Selectiedruk is In dit proces het selectieve effect dat de natuurlijke selectie uitoefent op de
genetische variatie. Voor de bruine konijnen vormen roofdieren een
dergelijke selectiedruk, omdat die in de natuurlijke situatie medebepalend zijn
voor de haarkleur van de volgende generatie konijnen.
Co-evolutie is is een specifieke vorm van evolutie waarbij diersoorten elkaars evolutie
beïnvloeden en een stabiele symbiose bereiken. In het voorbeeld hierboven is
daar al een beetje sprake van: de prooi is voedsel voor het roofdier en
bekrachtigt daarmee het jaaggedrag van het roofdier, terwijl het roofdier de
schutkleur van de prooi versterkt. Beide soorten vormen dus een selectiedruk
voor elkaar, en vinden daarin een stabiel evenwicht.
De term co-evolutie wordt echter meestal pas gebruikt als sprake is van
wederzijdse samenwerking, zoals tussen bijen en bloemen: de bloem voedt de
bij terwijl de bij de bloem bevrucht.
Kunstmatige selectie is Gaat een stap verder. Bij co-evolutie beïnvloeden diersoorten elkaars evolutie
onbewust. Bij kunstmatige selectie gebeurt dat intentioneel en beïnvloedt de
ene soort dus bewust de selectieve voortplanting van de andere soort. Voor
zover bekend doen alleen mensen dat.
Domesticatie is Een specifieke vorm van kunstmatige selectie, waarbij de mens erdoor
zorgvuldig ingrijpen in de voortplanting van dieren voor zorgt dat diersoorten
steeds beter aangepast raken aan het leven in de nabijheid en in dienst van de
mens.
Larson en Fuller (2014) Het domesticatiesyndroom is een set eigenschappen die in alle
benoemen in hun artikel het gedomesticeerde diersoorten lijkt voor te komen. Het gaat daarbij vaak om
domesticatiesyndroom. Leg uit eigenschappen die de dieren in onze ogen schattiger of kinderlijker doen
wat ze daarmee bedoelen, en voorkomen, zoals een grotere variatie in kleur en textuur van de vacht,
,hoe dat tot uitdrukking komt bij hangende oren, volgzaamheid, verschuivingen in de ontwikkelingscyclus,
dieren. variaties in schedelvorming en plaatsing van tanden en het optreden van
dwerg- en reuzenvarianten van de soort
Het enige wat de kenmerken Die mensen tijdens het domesticatieproces uitoefenen. Daarom ligt het voor
van het domesticatiesyndroom de hand om dit syndroom te verklaren als een verzameling eigenschappen
met elkaar verbindt, is de waarvoor mensen een voorkeur hebben die hun keuze bij het fokken – al dan
selectie die niet bewust – beïnvloedt.
Dmitry Belyaev onderzocht deze Belyaev zette een fokprogramma op waarbij hij zilvervossen
hypothese door een fokprogramma met op slechts één eigenschap selecteerde: tolerantie voor
zilvervossen op te zetten. menselijke aanwezigheid. Hiervoor stelde hij de reactie van
Wat was zijn aanpak, wat waren zijn de zilvervossen vast wanneer een hand in hun hok werd
bevindingen, en wat kunnen we daaruit gestoken. De dieren die hier het minst agressief op
concluderen over de oorsprong van het reageerden, werden geselecteerd voor voortplanting. Verder
domesticatiesyndroom? selecteerde hij de zilvervossen niet op specifieke kenmerken
die hij wilde terugzien in de volgende generatie.
Ondanks dit verdere gebrek aan selectiedrukken, trad het
domesticatiesyndroom binnen enkele generaties op.
Opvolgende generaties vertoonden steeds meer een gevlekte
vacht, hangende oren, staande en kwispelende staarten,
korte snuiten en verschuivingen in hun ontwikkelingscyclus.
Hieruit kunnen we concluderen dat het
domesticatiesyndroom niet hoeft te ontstaan door
kunstmatige selectie door mensen, maar simpelweg een
bijproduct kan zijn van een natuurlijke selectie op tolerantie
van de dieren voor menselijke aanwezigheid. In die zin lijkt
het syndroom dus het gevolg van een authentiek evolutionair
proces, en niet van intentioneel ingrijpen door de mens.
Verderop in hun artikel leggen Waarschijnlijk neemt in eerste instantie, door het vreedzame samenleven met
de auteurs overigens uit dat het mensen de natuurlijke selectiedruk af, waardoor meer variatie ontstaat in de
wellicht gaat om een populatie. Daarna krijgt een meer bewuste selectie op basis van menselijke
combinatie van beide. Want … voorkeuren de kans om te selecteren op varianten die het in de natuur nooit
zouden redden.
Artikel Larson and Fuller (2014) Overdracht van genetische informatie van de ene soort op de andere als gevolg
Introgressie is van hybridisatie (kruising) tussen hen en herhaalde terug kruisingen
Synantropen zijn Leden van een soort wilde dieren en planten die leven in de nabijheid van en
profiteren van een associatie met de mens en de enigszins kunstmatige
gewoonten die mensen om hen creëren
Wat zei Darwin over 1e erkenning dat gedomesticeerde dieren een grote verscheidenheid aan
gedomesticeerde dieren (1868) gelijksoortige morfologische kenmerken bezitten ondanks het ontbreken van
nauwe evolutionaire verwantschap tussen hun wilde voorouders.
Fenotypische convergentie, dierlijk equivalent van het domesticatiesyndroom
erkend bij planten (Harlan 1975).
Wat zei Galton (1907) over Galton (1907):
gedomesticeerde dieren Suggereerde dat honden gedomesticeerd werden na het vangen en verzorgen
van wolven puppies in mensenkampen.
Domesticatie was een gevolg van doelgerichte menselijke intentie.
Belyaev (1950's) zei over Geloofde dat hij niet alleen het verschijnen van het domesticatiesyndroom kon
,gedomesticeerde dieren verklaren, maar ook hoe dit het gevolg kon zijn van een gebrek aan zowel
menselijke opzettelijkheid als selectiedruk gericht op individuele
eigenschappen.
Werkte met een populatie zilvervossen in gevangenschap selecteerde de minst
agressieve individuen om mee te fokken. Resulteerde in de verwerving van tal
van andere fenotypische kenmerken.
Belyaev recreëerde het domesticatie syndroom door vossen te produceren
met eigenschappen die niet alleen nooit gezien waren bij wilde vossen, maar
ook nooit direct geselecteerd.
Hoe kunnen we beter begrijpen Vanuit het inzicht dat eigenschappen van gedomesticeerde dieren niet enkel
hoe de relatie tussen mens en door bewust menselijk ingrijpen zijn ontstaan, maar ook doordat deze dieren
dier en dus domesticatie heeft simpelweg mensen in hun omgeving tolereerden,
kunnen ontstaan.
Opdracht 1.1.2 Geschiedenis Vigne suggereert een model van zeven opvolgende fasen waarin de relatie
van de domesticatie tussen mens en dier gradueel intensiveert.
Larson en Fuller bespreken kort 1. Antropofilie: het aangetrokken worden van het dier tot de mens
de opvattingen van Vigne (2011) 2. Commensalisme: vredige samenleving van mens en dier
over de herkomst van 3. Controle in het wild: beheersing van het dier door de mens in de natuur
domesticatie. Geef daarvan een 4. Controle in gevangenschap: beheersing van het dier in gevangenschap
beknopt overzicht, en probeer door de mens
daarbij van elke fase die Vigne 5. Extensieve veeteelt: beperkte beïnvloeding van de voortplanting van
benoemt goed te begrijpen wat het dier
deze betekent. 6. Intensieve veeteelt: intensieve beïnvloeding van de voortplanting van
het dier
7. Huisdieren: volledige opname van het dier in het huishouden
Larson en Fuller bespreken 1. Commensale pad
vervolgens uitgebreider het model 2. Prooidierenpad
van Zeder (2012). 3. Gerichte pad
Geef dat model op hoofdlijnen weer,
en maak daarbij goed duidelijk wat
het verschil is tussen de
verschillende domesticatiepaden
die Zeder benoemt.
ad 1 het commensale pad Dit pad was in eerste instantie niet intentioneel. Toen onze voorouders zich
houdt in vestigden in kampen trok dit de aandacht van dieren die daar hun voordeel
mee deden, bijvoorbeeld door zich te voeden met het afval dat mensen
achterlieten. Naarmate mens en dier aan elkaar gewend raakten en vreedzaam
gingen samenleven, kwam co-evolutie op gang. Dat leidde tot een min of meer
wederkerige relatie, en uiteindelijk tot domesticatie.
Wilde dieren die worden aangetrokken door elementen van de
menselijke niche. Meest in staat om voordeel te halen: tammer, minder
agressief, kortere vlucht- of gevechtsafstanden.
Wordt aangeduid als synantropen.
Meestal voorbehouden aan plaagdiersoorten en niet aan huisdieren.
In Zeder's model kon de sprong van een synantropische naar een
gedomesticeerde populatie enkel plaats hebben gevonden nadat de
dieren zich hadden ontwikkeld van antropofilie tot gewenning, tot
, commensalisme en partnerschap, op welk punt de vestiging van een
wederkerige relatie tussen dier en mens de basis zou hebben gelegd
voor domesticatie, met inbegrip van gevangenschap en door mensen
gecontroleerde fokken.
Reageren op selectieve druk terwijl men zich aanpast aan een nieuwe
niche die een andere soort omvat.
Door de mens gestuurde selectie in verband met moderne populaties
zou alleen mogelijk zijn geweest nadat dieren zich hadden aangepast
om te profiteren van de menselijke omgeving. Afwezigheid van actieve
menselijke aansturing.
Genetische gegevens suggereren dat een langdurige bidirectionele
genenstroom tussen wilde en gedomesticeerde bestanden gebruikelijk
was (Marshall et al, 2014).
De stopzetting van de genenstroom is een recent fenomeen.
De vestiging van a) Mechanisme dat de ontluikende gedomesticeerde populatie genetisch
gedomesticeerde populaties onderscheidt van haar wilde progenitor (= stamvader/voorvader)
volgens een commensale route
vereist 2 criteria b) Bewijs dat genenstroom tussen 2 populaties de verschillen niet zou afbreken
essentieel voor het behoud van een gedomesticeerde status
Soortvorming in een Een vermindering van de genenstroom door een andere methode dan
allopatrische (geografisch geografie. De verschillende selectieregimes ervaren door een soort die leeft in
gescheiden) context is 2 habitats (1 antropogeen) zouden verschillende constellaties van
gemakkelijk te begrijpen. aanpassingen bevorderen door destabiliserende (of verstorende) selectie.
Sympatrische (evolutie van een Habitatverschuivingen kunnen het ontstaan verklaren van gedomesticeerde
nieuwe soort uit een dieren volgens het commensale pad.
overlevende voorouderlijke
soort terwijl beide in dezelfde Voorbeeld: honden stammen uitsluitend af van grijze wolven.
geografische regio) vereist Eerste gedomesticeerde dier, enige domesticatie voor de landbouw.
Gedomesticeerd door mobiele jager-verzamelaars. Recente grijze
wolven studies: aanwezigheid van significante genetische en
morfologische verschillen in sympatrische populaties. Vergelijkbaar met
poolvossen. Als de 2 populaties zich blijven concentreren op
verschillende hulpbron strategieën gedurende een voldoende lange
periode tijd, zouden de 2 ecotypes voldoende genetische en/of
gedragsmatige verschillen kunnen ontwikkelen en worden ingedeeld als
een afzonderlijke soort.
Verschillen significant genoeg → opwaardering van ecotypen tot
volledige soorten. Verschillende ecotypes kunnen hun integriteit
behouden ondanks aanzienlijke genenstroom. Zo kunnen antropofiele
dieren een synantropisch ecotype geëvolueerd hebben
Gekenmerkt door aanpassingen aan de menselijke niche. Na het initiëren en in
stand houden van de divergentie, kunnen ze dan gedomesticeerd zijn
geworden door intensievere menselijke selectie.
ad 2 het prooidierenpad is Dit pad is meer intentioneel door de mens ingezet, al was domesticatie niet
het doel. Het betreft hier prooidieren die niet de aantrekkingskracht van het
menselijk kamp gevoeld zullen hebben, maar door de mens in het wild werden
beheerd. Archeologische vondsten wijzen erop dat dieren door efficiënte
overbejaging dreigden te verdwijnen, waardoor mensen zich gedwongen zagen
wildpopulaties strategisch te gaan beheren. Naarmate men dieren meer in
gevangenschap ging houden, leidde dit tot het beheer van kuddes, en
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yvonnevankersen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,39. Je zit daarna nergens aan vast.
