Samenvatting Psychologie

PSYCHOLOGIE
Keuze
1 Inleiding
1.1 Jouw keuzes
 Welke keuze heb je vandaag gemaakt?
 Hoeveel opties had je?
 Hoe heb je jouw keuze gemaakt?
 Vond je het moeilijk/makkelijk te kiezen?
 Ben je tevreden met je keuze?
 Ben je tevreden met de keuzes die je maakte in je leven?

1.2 Keuze alomtegenwoordig
 Kleine keuzes
 Grote keuzes

1.3 Keuze
Keuze aanbieden is belangrijk
 Individuele welzijn
“ Freedom is the right to choose: the right to create for oneself the alternatives of choice. Without the possibility of
choice, and the excercise of choice, a man is not a man but a member, and instrument, a thing. “
- Thomas Jefferson
 Welzijn van de maatschappij
 Maar kunnen we wel kiezen en worden we er echt beter van?

2 Hoe kiezen we?
2.1 Rationele keuze theorie
Klassieke economische visie gaat uit van:
 Home economicus
o Stappen
1. Wat zijn je doelen?
2. Evaluatie van het belang van je doelen
3. Opties rangschikken
4. Beste kiezen
5. Evaluatie in functie van toekomstige doelen
o Assumpties:
• Complete informatie over elk van de opties in functie van de doelen
• Perfect logische keuze
• Kosten/baten analyse
• Keuze: daar worden we beter van!
2.2 Maar…
 Geen rationeel keuzeproces
o We zijn niet zo rationeel, maar maken voorspelbare fouten
o Behavioral economics
o Dan Ariely
 Negatieve gevolgen
o Niet kunnen kiezen/ verlamming
o Onvrede met keuze
o Paradox of choice
o Barry Schwartz

1

,3 Behaviorol economics
 Behavioral economics
o We zijn niet zo rationeel, maar maken (voorspelbare) fouten
• http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=VDNrxJlY44M
o Mogelijke fouten
• Relativiteit
• Anker vastleggen
• Emoties kleuren denken
• Diversificatie bias
• …
3.1 Relativiteit
3.1.1 Inleiding

Welk van de middelste Ze zijn even groot
cirkels is het grootst?




3.1.2 Idee
 Rationele keuzetheorie
o Wat zijn je doelen?
o Evaluatie van het belang van je doelen
o Opties rangschikken
o Beste kiezen
o Evaluatie in functie van toekomstige doelen
 Behavioral economics Hoe kan je de redenering
o We weten maar wat onze doelen zijn ivm relativiteit hierop
toepassen?
• in context
• relatief tegenover andere dingen
3.1.3 Voorbeeldonderzoek
 Experimenten
1. Uitstap naar Rome
2. Keuzegedrag tussen opties
3. Dating
4. Geld maakt niet gelukkig omdat …
Hoewel we er financieel op vooruit gegaan zijn, beter leven permitteren ook voor
mensen rondom ons. Relatief gezien niet veel op vooruit gegaan. (geluksniveau niet
mee gestegen)

3.1.4 Nuancering
Sommige producten meer dan anderen
Absoluut
(http://www.youtube.com/watch?v=mAc2VdnK78c)
Relatief  Gez
 Auto ond
 Huis heid
 Mode  Veili Welke producten uit
het dagelijks leven?
 Beroep
 Inkomen
 Materialistisch

2

, 3.2 Ankers
3.2.1 Inleiding
3.2.2 Idee
 Rationele keuzetheorie
o Wat zijn je doelen?
o Evaluatie van het belang van je doelen
o Opties rangschikken
o Beste kiezen
o Evaluatie in functie van toekomstige doelen
o Kosten – baten analyse
 Behavioral economics
 Voorgaande ankers bepalen de waarde van een product

3.2.3 Onderzoek
 Participanten
o Business studenten
 Situatie:
o Taak 1: identiteitsnummer opschrijven
o Taak 2: bieden op 5 verschillende producten
 Onafhankelijke variabele:
o Hoogte nummer
 Afhankelijke variabele:
o Hoogte bod
 Resultaten
o Hoe hoger het nummer, hoe hoger de biedingen

3.2.4 Ankers en waarde: voorbeeld
“in order to make a man or a boy covet a thing, it is only necessary to make the thing difficult to attain”
- Mark Twain’s novel Tom Sawyer
 Participanten
o studenten
 Onafhankelijke situatie:
o Situatie1a:
• Moeten betalen om te kijken naar het optreden
o Situatie1b:
• Betaald worden om te kijken naar het optreden
o Situatie 2: het is gratis
 Afhankelijke variabele:
o Deelname?




Degene die er eerst moesten voor betalen, zullen nu meer komen dan degene voor wie het gratis was.




3