Volledige samenvatting van ontwikkelingspsychologie deel 1 gedoceerd door Luc Goossens aan KUL. Bevat alle informatie van de slides en het boek. Alle te kennen leerstof staat erin. Ik behaalde hiermee zelf een 15/20.
● Ontwikkelingspsychologie
= bestuderen stabiliteit en verandering over levensloop
● Kenmerken domein:
1. wetenschappelijk: onderzoek over gedaan
2. toegepast: concrete vragen in maatschappij
3. interdisciplinair: tussen verschillende takken van wetenschap
● Theorie
= geordend en samenhangend geheel van uitspraken dat gedrag beschrijft, verklaart en
voorspelt
→ bv.: gehechtheidstheorie:
hechte band tussen kind en verzorgingsfiguur tot stand brengen en houden
● Belang theorieën:
1. begrijpen: richting en betekenis geven aan wat we zien
2. basis voor praktijk: weten wat te doen om welzijn kinderen te verbeteren
● Behoefte aan wetenschappelijk bevestiging
→ breed aanvaarde procedures en replicatie over tijd
● Geen algemeen aanvaarde theorie over ontwikkeling
→ ingewikkeld door vele aspecten
→ tegensprekende visies proberen integreren
● Basisvragen in ontwikkeling:
1. continu of discontinu?
→ altijd doorlopen (meer van hetzelfde) of breukmomenten (kwalitatieve verschillen)?
2. 1 verloop of meerdere verlopen?
→ op 1 manier of verschillende manieren
3. relatieve invloed van erfelijkheid en omgeving?
→ samenspel en geen scherpe tweedeling maar klemtoon kan verschillen
→ nature-nurture debat
● Continue ontwikkeling
= geleidelijk uitbreiden van zelfde soort vaardigheden die er in begin al waren
● Discontinue ontwikkeling
= nieuwe manieren van reageren in specifieke periodes
●
● Stadia binnen discontinue ontwikkeling
= kwalitatieve veranderingen in denken en doen kenmerkend voor bepaalde perioden
● Meerdere vormen ontwikkeling mogelijk door contexten (nu)
● Contexten van ontwikkeling
= unieke combinaties van persoonskenmerken en omgevingskenmerken
→ kunnen leiden tot verschillende trajecten
● Erfelijkheid
= erfelijke info / genetisch materiaal dat bij bevruchting wordt meegegeven
● Omgeving
= fysische en sociale factoren die biologische en psychologische ontwikkeling beïnvloeden
● Stabiliteit
= behouden van relatieve positie (rangorde kenmerken)
→ door erfelijkheid en levenslange patronen door vroegere ervaringen
● Plasticiteit
= verandering is mogelijk
→ ontwikkeling open voor levenslange verandering gebaseerd op belangrijke ervaringen
2. Levensloopperspectief
● Dynamische systeembenadering (compromis tussen tegenstellingen)
= ontwikkeling gezien als dynamisch systeem
→ belangrijke vertegenwoordiger: levensloopperspectief
● Levensloopperspectief
= ontwikkeling is proces dat altijd verder gaat
→ levenslang: van bevruchting tot overlijden
→ invloed op biologische, psychologische en sociale ontwikkeling
→ multidimensioneel en veelvormig
→ heel plastisch
→ beïnvloed door vele krachten in interactie met elkaar
→
● Fasen in ontwikkeling:
2
, ● Domeinen in ontwikkeling:
1. fysiek:
lichaamslengte, onderlinge verhoudingen, uitzicht, functioneren lichaamssystemen,
perceptuele en motorische capaciteiten en gezondheid
2. cognitief:
intellectuele capaciteiten
3. emotioneel en sociaal:
emotionele communicatie, zelf-inzicht, kennis over anderen, interpersoonlijke
vaardigheden, relaties, moreel redeneren en moreel gedrag
● Multidimensioneel
= bepaald door complex samenspel van biologische, psychologische en sociale factoren
● Veelvormigheid
= niet altijd vooruitgang in alle domeinen
= vooruitgang en achteruitgang binnen hetzelfde domein
● Invloeden op ontwikkeling:
1. leeftijdsgebonden krachten
= gebeurtenissen sterk gebonden aan leeftijd en daardoor voorspelbaar
→ biologische invloeden of sociaal opgelegd
2. krachten gebonden aan geschiedenis
= ervaren door mensen geboren rond hetzelfde tijdstip (cohort)
3. niet-normatieve krachten
→ bij slechts 1 persoon
3. Vroege wetenschappelijke theorieën
● Evolutietheorie (Darwin)
→ natuurlijke selectie
= soorten hebben kenmerken die aangepast zijn aan hun omgeving
→ overleven van sterkste
= individuen die best aangepast zijn aan omgeving overleven en planten zich voort
● Normatieve benadering (Hall en Gesell)
= ontwikkeling als rijpingsproces
→ leeftijdsgebonden gemiddelden uit studies bij kinderen
→ typische ontwikkeling
● Test beweging (Binet en Simon)
= eerste intelligentietest die leidde tot belangstelling voor individuele verschillen in
ontwikkeling door invoering schoolplicht
3.1 Psychoanalytische benadering (Freud en Erikson)
● Stadiumtheorie
● Nadruk op unieke levensgeschiedenis van individu
3
, ● Conflicten tussen biologische driften en sociale verwachtingen
● Psychoanalytische visie
= kinderen gaan door reeks stadia met conflicten tussen biologische driften en sociale
verwachtingen
→ oplossing bepaalt psychisch functioneren
● Psychoseksuele theorie
= hoe ouders omgaan met impulsen van kinderen in eerste levensjaren bepaalt ontwikkeling
persoonlijkheid
● Delen van persoonlijkheid:
1. id: driften, biologische behoeften en verlangens
→ onbewust en aanwezig bij geboorte
2. ego: bewuste, rationele aspect
→ ontstaan in vroege kindertijd en stuurt impulsen in aanvaardbare richting
3. superego: geweten
→ ontwikkelt tussen 3 en 6 jaar door interacties met verzorgers
→ relatie hiertussen bepalen basispersoonlijkheid
● Psychoseksuele stadia:
1. geboorte - 1 jaar: oraal
→ zuigen via mond
2. 1 - 3 jaar: anaal
→ zindelijkheidstraining
3. 3 - 6 jaar: fallisch
→ aandacht voor geslachtsdelen
→ Oedipus en Elektra complex
4. 6 - 11 jaar: latentie
→ uitstel om basisvaardigheden te kunnen aanleren
5. adolescentie: genitaal
→ ontwikkeling geslachtsdelen en volwassen seksualiteit
→ aandacht voor erogene zones en correcte hoeveelheid bevrediging
→ fixatie in fase mogelijk en is vaak oorzaak van problemen bij volwassenen
● Kritiek op Freud:
1. te grote klemtoon op rol seksuele gevoelens
2. theorie is cultuurspecifiek (uit preutse periode)
3. geen onderzoek gedaan bij kinderen
● Erikson:
breidde theorie van Freud uit
→ voegde 3 stadia toe en gaf andere namen
→ psychosociale theorie
→ ego bemiddelt niet alleen en er is ook positieve kracht in ontwikkeling
→ basisconflict in elk stadia
→ nadruk op invloed van culturele context
● Eriksons psychosociale stadia:
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ifcdm. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
