VOLLEDIG. Deze samenvatting omvat alle te kennen leerstof voor het examen van juni 2022. Dit vak wordt gegeven in het tweede semester van het 3de jaar orthopedagogie te HoGent. De samenvatting bevat dus de volledige lessenreeks, de cursus/boek, de PowerPoints, notities uit de les en de extra cursus...
Theoretische orthopedagogiek
Bachelor in de orthopedagogie: MT3
Inleiding
1. Inhoudelijke situering
Orthopedagogiek als handelingswetenschap
- Wisselwerking tussen theorie en praktijk staat centraal
Ons handelen vertrekt vanuit de theorie en wordt ook getoetst hieraan.
- Is voortdurend in beweging
Verwacht van ons dat we permanent op de hoogte blijven van de nieuwe tendensen
-> Moeten competentie bezitten om nieuwe theorieën te verwerven en kritisch te bekijken
+ Dit in ons handelen integreren
Elke richting op onze werkvloer heeft een eigen specificiteit met eigen uitgangspunten
- Humanist; benadrukt menselijk aspect en geen labels meer
- Gedragstherapeut; beïnvloeding gedrag door bekrachtigingsprincipes
- Analist; hechtingsproblematieken en defensieve mechanismen
- Systeemtheoreticus; gericht op relaties en loyaliteiten
->> We werken op een interprofessionele manier; een verschillende focus en uitlopende inzichten
brengen verschillende theoretische denkkaders.
2. Orthopedagogische denkkaders
Orthopedagogiek = handelingswetenschap en richt zich op wetenschappelijk verantwoorde praktijk
-> Werken vanuit een bepaalde theorie/meerdere theorieën
- Analyseren van ondersteuningssituaties
- Formuleren van wenselijke en gerechtvaardigde doelen om verbetering te brengen
-> Verantwoord handelen; wisselwerking tussen theorie en praktijk (permanent in evolutie)
- De dagdagelijkse reflectieve actie staat centraal
- Een attitude van open-mindedness is cruciaal
Hoge eis die deze wetenschap stelt botst vaak op de rationalisatie der onkunde
- Veralgemenen praktisch karakter in de hoop gebrek aan wetenschappelijke kennis te verdoezelen
- Verdedigen dat integratieve kennis leidt tot tekort aan doen aan de specialistische: oppervlakkig
2.1 Mens als kennis; empirisch-analytisch paradigma
- Klemtoon op het nomologisch aspect, kwantitatieve gegevens, statisch onderzoek;
- Nadruk op kennis, klaarheid en verklaren;
- Professional wort beschouwd als expert
- Men ontwikkelt schalen om de ontwikkeling te meten en men vergelijkt met wat 'normaal " is.
- Het model is duidelijk en discrepantiemodel;
- Toetsen van causale verklaringen tussen variabelen;
- Men stelt objectieve en toetsbare conclusies als doelstelling;
- Kennis beschouwt men als een proces van reductionisme;
- Men ontwikkelt interventieprogramma's die los staan van het kind en de professional;
- De klemtoon ligt op remediering en cognitieve ontwikkeling, spier- en sensoriele programma's,
Trainingsprogramma s voor leerstoornissen;
- Gebruik make van token economy-systemen
,Theoretische orthopedagogiek
Bachelor in de orthopedagogie: MT3
2.2 Mens als verhaal: existentieel-fenomenologisch paradigma
- Klemtoon op het ideografische aspect; het unieke van elk mens
- Model focust minder op verklaren, maar wel begrijpen van levensverhaal van de mens
- Interpreteren van fenomenen
- Accent op zinvolle actie/handelen
- Geen universele verklaringen maar begrijpen vanuit het subjectieve verhaal
- Belang van aanraken, zorgen voor, praten, spelen, leren Vb Ter Horst
- Ontmoeten van de ander staat centraal
2.3 Mens als gerechtigheid; postmodern-kritisch paradigma
- Klemtoon op de mensenrechten
- QoL
- Benadrukken van emancipatie en empowerment
- Belang van sociale rechtvaardigheid en structurele interventies
- Klemtoon op loslaten van sociale structuren en instituten die nefast zijn voor ontwikkeling
- Pleidooi om niet het kwetsbare, maar de sterktes en mogelijkheden te benadrukken
- Benadrukt belang van deïnstitutionalisering
- Streeft naar inclusie
- Stimuleert een kritische analyse van omgevingsfactoren die beperkingen opleveren
- Van rehabilitatie en zorg naar support en ondersteuning
- De professional als consultant en vooral als coach
2.4 Mens als totaliteit; holistisch-integratief paradigma
De realiteit is vaak complexer; niet evident om vanuit 1 kader te handelen en denken
-> Is een integratief model haalbaar of een illusie?
-> Op zoek naar globaliteit, dat gepaard gaat met onzekerheid en relativiteit
,Theoretische orthopedagogiek
Bachelor in de orthopedagogie: MT3
Empirisch-analytisch paradigma
1. De empirisch-analytische benadering onder de loep
Mensbeeld ‘Mens als kennis staat centraal
Wensen en noden, expertise, effectiviteit = 3 belangrijkste zaken/ sleutelwoorden
= ‘logisch positivisme’
Nadruk op belang van kennisverwerving
-> Door grondige studie over observatie gedrag en het denken hierover hoopt men kennis te
verwerven en daar zijn handelen naar te richten
-> Gekenmerkt door grote maakbaarheid en positivisme
1.1. Case: opvoeden onderzocht
Wat is het effect van positief ouderschap op jonge kinderen, bekeken op lange termijn (longitudinaal
onderzoek, effect op gedrag en schoolse aanpassing van het kind na 5,5 jaar, nl. op 7,5 jaar)
-> Clue van het verhaal; er was een verband
Waarom onderzoekt men dit en wat is verband met paradigma;
- Men wil handelingsalternatieven creëren
- Toetsen van theorie in de praktijk (het positief ouderschap)
- Heel hard richten op gedrag van de mensen en eventuele oorzaak-gevolgen
- Op een objectieve manier (systhematiek) zodat je kan herhalen/navolgen
- Verandering staat centraal; gedrag kan je veranderen ->> positivisme; groot geloof in maakbaarheid van de mens
1.2. Empirisch analytisch kader
Men probeert op een systematische wijze verschillende pedagogische handelingen, methoden en
ingrepen uit en kijkt dan of er sprake is van een verschillend pedagogisch effect.
-> Adhv veldexperiment, survey, observatie,..
Elk pedagogisch onderzoeksprogramma zal uitmonden in een systematische verandering om daarmee
kennis te verwerven over haar veranderbaarheid in de gewenste richting.
Deze empirisch analytici zetten zich af tegen het abstracte speculatieve karakter van opvoedkundige
verhandelingen en de allesomvattende uiteenzetting over ‘de opvoeding’ en ‘het wezen’.
Þ Van objectieve kennis (mens als kennis) naar wenselijke verandering gaan!
§ Empirisch
De belangrijke plaats die concrete opvoedingswerkelijkheid in een pedagogische wetenschap inneemt.
-> Dwingen van hun ideeën voortdurend aan de realiteit te toetsen
-> Iets bestaand toetsen in de praktijk (Kwalitatief en/of kwantitatief)
§ Analytisch
De bescheiden pretentie
De opvoedingswerkelijkheid telkens beschrijven en interpreteren in kleine stukjes
-> Wat zijn de verbanden, wat hangt samen
-> Vooruitgang moet stapsgewijs gebeuren
-> Nog steeds hoop dat kennis van brokstukken leidt tot een integrale theorie
-> Verschillende perspectieven integreren
, Theoretische orthopedagogiek
Bachelor in de orthopedagogie: MT3
Pedagogiek verschilt van psychologie
- Empirisch-analytische pedagogiek is een integratieve theorie; een onderzoeksvraag opsplitsen in
deelvragen mbt verschillende organisatieniveaus
Vb vraag over school: ook bekijken politiek/schoolsysteem/leeftijden/..
- Psychologie gaat over directe ontwikkeling van en interacties met het kind
- Pedagogiek integreert pedagogische relevante kennis uit andere disciplines
- Psychologie legt nadruk op beschrijven verklaring van ontwikkeling. Pedagogiek kent een lange
traditie van reflectie over waarden/normen ivm opvoedingsdoelen en middelen
De empirisch-analytische pedagogiek neemt afstand van de normatieve pedagogiek: zij dachten dat
waarden en normen kunnen opgelegd worden aan de praktijk.
-> Er blijft een kloof tussen waarden en werkelijkheid, tussen zijn en behoren
-> Pedagogiek kan dit overbruggen; ethische alternatieven
1.3. De empirische cyclus (AD De Groot)
Toont hoe onderzoek is gestructureerd en welke stappen er moeten gezet worden bij verzamelen en
analyseren van empirische gegevens.
= De methodologie van gedragswetenschappelijk onderzoek
-> Gaat niet echt over een empirische cirkel maar een spiraal: ieder onderzoek levert materiaal op ten
behoeve van een aanscherping of hernieuwde formulering van de onderzoeksvraag/hypothese.
-> Het blijft een modelmatige weergave van het feitelijke onderzoeksproces: loopt chaotischer
-> Biedt houvast bij opzetten onderzoek en verslaggeving resultaten
-> Het is uitgewerkt om het onderzoeksproces doorzichtig en navolgbaar te maken
= Intersubjectieve navolgbaarheid
§ Stap 1: Observatie
De onderzoeker heeft op grond van persoonlijke observaties een voorlopig antwoord gegeven op de
vraag = een afgeleide hypothese
§ Stap 2: Inductie
De hypothese moet worden getoetst
-> Er worden concrete voorspellingen afgeleid = gededuceerd
§ Stap 3: Deductie
Er wordt duidelijk uit de hypothese gehaald wat verder onderzocht moet worden. Er wordt een
toetsbare voorspelling opgesteld
§ Stap 4: Toetsen
§ Stap 5: Evaluatie
De uitkomsten worden naar de aanvankelijke hypothese teruggekoppeld
-> Moet deze bijgesteld worden/is hij goed/ moet ik een nieuwe formuleren
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Cassey. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,19. Je zit daarna nergens aan vast.
