Hoofdstuk 1: De geschiedenis van de microbiologie
Historische basis:
1. Anton van Leeuwenhoek (18de eeuw)
= Een Nederlandse textielspecialist
- hij maakte een soort lens met een naald in, hierna kon hij met schroeven aanpassingen
maken om te focusseren → één van de eerste microscopen
vb. mondepitheel nemen,...
Verschillende bacteriën werden al ontdekt:
A. Bacil
B. Streptococ
C. Staphylococ
D. Dubbele Coc
Micro-organismen dus een bacterie is een paar
micrometer groot
Opm. jaartallen niet kennen, gewoon de eeuw
Het probleem in de microbiologie is dat je de kleine cellen niet kan zien
Germ theory of disease:
1. Aristoteles (4de eeuw v.C)
⇒ het leven kan op drie manieren ontstaan
- sexuele reproductie
- asexuele reproductie
- spontane regeneratie van de abiogenese (spontane generatie)
= nu onderzoeken of de abiogenese bestaat → experimenten
2. Francesco Redi (17de eeuw)
- eerste experiment tegen de abiogenese
De maden komen uit de vliegeneieren, hieruit werden soorten
reproductie afgeleid
⇒ er komen geen maden in de tweede en de derde pot, de maden
ontstaan hier niet door spontane generatie maar door de vlieg
3. Lazzaro Spallanzani (18de eeuw)
→ eerste experiment tegen
- Hij kookte een soort aftreksel van vlees/bouillon (dit bezit veel eiwitten, nodig voor
bacteriën om te kunnen groeien) en stak het in een kolf
- geen groei enkel wanneer het buisje werd geopend ⇒ geen spontane groei
→ vanaf bacteriën beginnen te groeien gaan ze heel snel groeien (bacteriële suspensie)
- nuance: koken zorgt voor verwijdering van zuurstof, dan kan er dus spontaan niks komen
nuance: afdekken zorgt ervoor dat deze niet terugkeert
,4. Louis Pasteur (19de eeuw)
- bewijs tegen de theorie van de spontane regeneratie
=== start van de wetenschappelijke periode
Het design van de fles is erg belangrijk om aan te tonen dat spontane generatie niet bestaat
⇒ de vloeistof staat in rechtstreeks contact met de buitenlucht
⇒ Zwanennek fles
Proef A) Proef B) nieuw experiment, kan er dan wel
1) hij gebruikte ook een bouillon over het algemeen groei komen?
2) hij kookte dit, de stoom ging eruit 1) Het stof dat in het dalletje ligt werd zacht
3) alles werd steriel, hij liet de fles anderhalf gekanteld en komt in het bruine medium
jaar staan (na het koken) 2) nu werd de fles geïncubeerd, nu is er wel
4) hij zag dat er veel stof bijkwam in het een groei van bacteriën dus zo werd spontane
dalletje, stof kon niet naar boven kruipen, er generatie getackeld
lagen dus daaronder ook micro-organismen ⇒ (dus als de micro organismen uit het dalletje
5) gedurende anderhalf jaar bleef dit helder en in het medium komen is er wel groei)
is er geen bacteriegroei, dus wel contact met
zuurstof maar toch geen groei
Andere ontdekkingen van Louis Pasteur:
- fermentatie, pasteurisatie, vaccin tegen rabiës/hondsdolheid
⇒ zeer veel verschillende theorieën === vader van de microbiologie
In de microscoop zag Pasteur grote en kleine micro organismen
- vb. hebben we micro organismen dan iets te maken met de kwaliteit van de wijn
experiment:
1) ontstaat de slechte wijn door spontane regeneratie (abiogenese)
2) gaat lucht verantwoordelijk zijn om de wijn te maken
3) zijn de kleine organismen verantwoordelijk voor de slechte of goede kwaliteit van de wijn
4) zijn de grote organismen verantwoordelijk voor de slechte of goede kwaliteit van de wijn
⇒ 4 mogelijke hypothesen:
, ⇒ grote organismen zorgen voor de
wijnsmaak, de kleine organismen
zorgen voor de zure smaak
Extra toepassing: Rabies virus/
Hondsdolheid
Verschil tussen een virus en een bacterie
Virus: een virus kan zichzelf niet voortplanten (obligaat intracellulair), een virus heeft een cel nodig
om zich te kunnen vermenigvuldigen
2 soorten → een virus kan geen DNA en RNA vormen (dus geen replicatie)
- DNA virus (Onderverdeling: enkelstrengig en dubbelstrengig DNA)
- RNA virus (Onderverdeling: enkelstrengig en dubbelstrengig RNA)
Bacterie: een bacterie kan wel op zichzelf voortplanten
Rabies virus: hoe kan je dit krijgen, gebeten worden door een hond die besmet is met Rabiës
(schuimende mond, één of 2 maanden later, virus zit dan in het CNS, dan heb je 99% kans op
overlijden)
- het eerste vaccin is uitgevonden door Pasteur
5. Robert Koch (19de eeuw) = een Duitse dokter:
- Hij ontdekte het eerste medium om bacteriën op te laten groeien (Agarplaten)
→ eerste Agar platen op basis van aardappelschijfjes
vb. Bacillus Anthracis → Antrax Opm. Bacillus is het genus en Anthracis is het species
⇒ simpel om te ontdekken want dit is een grote bacterie met een dikwandige endospore
Wat veroorzaakt Antrax?
- Vorm 1: Bacillus Anthracis is één van de basis organismen voor biologische oorlogsvoering
⇒ 90% kans op overlijden na inhalering
- Vorm 2: Cutane antrax: 10% op overlijden, aantasting van de huid (zwarte korst)
⇒ 10% kans want als je de cutane vorm niet behandelt komt deze in het CNS en is sterfte
bijna onvermijdelijk
, - De 4 Postulaten van Koch
Postulaat 1: Koch had een aantal ratten met antrax die
stierven, hierbij zag hij een rode kolonie op de Agarplaat,
bij gezonde ratten was er geen rode kolonie
Postulaat 2: de rode kolonie moeten we ook kunnen
opgroeien anders hebben we geen bewijs voor de groei,
in dit experiment werd enkel de rode kolonie uitgegroeid
Postulaat 3: is de rode kolonie dan wel zeker
verantwoordelijk voor de ziekte?
→ we injecteren en verwachten dezelfde symptomen, als
de rat doodvalt kan het kloppen
Postulaat 4: nu moeten we aantonen of de rode kolonie
wel gegroeid is in de rat (bij de dode dieren moeten we
terug de rode kolonie terugvinden en bij de levende niet)
⇒ Dit zijn de 4 postulaten die dienen om aan te tonen of
een virus werkzaam is
=== de start van de medische microbiologie
6. Edward Jenner (18de eeuw)
= Medische dokter in het Verenigd Koninkrijk
- Smallpox (humane pokken), veroorzaakt door een Variola virus → 10% sterfte
- Vaccinatie met een koepokken (op de uier), een ander virus, Vaccinia virus
⇒ de mens kreeg deze pokken mogelijks wel maar de mens stierf er niet aan
⇒ mensen die deze pokken kregen leken beschermd te zijn tegen humane pokken
⇒ iemand met koepokken werd besmet met humane pokken (dit leek dan een vaccinatie, je
immuunsysteem reageert en je bent dan beschermd tegen het humaan pokkenvirus)
=== start van de vaccinatie
7. Ignaz Semmelweis (19de eeuw) = een dokter in oostenrijk
- bevallen was een risico door kraamvrouwenkoorts (25% kans op sterfte)
→ dit kwam doordat er in de ene kamer een bevalling plaatsvond en de dokter in de kamer
ernaast lijken onderzocht, dit was een gewoonte
⇒ Semmelweis zag dit probleem in, hij kreeg dezelfde symptomen als de bevallende vrouw
- Streptococcus bacterie veroorzaakt de kraamvrouwenkoorts
- De handen moesten dus ontsmet worden na een dissectie
→ ontsmetting met hypochloorzuur HOCl (=Javel)
Gevolg: de mortaliteit daalde heel hard door de ontsmetting
Probleem: de directeur van het ziekenhuis geloofde dit niet
Gevolg: Joseph Lister ging phenolen (vb. dettol) gebruiken om te ontsmetten bij aseptische
technieken
=== start van de antiseptische technieken (desinfectie)
Opm. antibiotica valt niet te vergelijken met ontsmettingsmiddelen
vb. penniciline kan je lokaal en oraal gebruiken, dettol kan je enkel op de huid gebruiken
