Inleiding
• Waarneming
o Een vd belangrijkste thema’s die bestudeerd worden in de psychologie:
▪ Hoe mensen waarnemen?
o Hoe goed kun jij waarnemen?
▪ Selective attention Test Daniel Simons (aap)
• Je aandacht kan gestuurd en/of getrokken worden: selectieve aandacht
o We kunnen niet overal aandacht voor hebben: onze aandactsspanne
is beperkt
• Selective attention
▪ Test your awareness: whodunnit
• Voorwerpen worden gedurende de video gewisseld
• Change blindness
o We hebben soms een blinde vlek
▪ Omgeving kan complex zijn en wij zijn beperkt in onze waarneming
• Mensen zijn niet zo’n goede waarnemers, ook al denken ze van wel
▪ Gevolg: kunnen ook niet alles opslagen
• Als we later info willen terughalen uit ons geheugen zit hier ook een
beperking op: zullen ons niet alles herrineren
▪ Fragmenten zijn twee perceptuele vertekeningen die aantonen dat het geheugen
niet feilloos is
• Vak psychologie en rechtspsychologie
o Hoe mensen waarnemen en herinneringen construeren is het voorwerp vd psychologie
o Rechtspsychologie: voortbouwen hierop wanneer onderzocht wordt hoe betrouwbaar
getuigen zijn
o Doel
▪ Verwerven van inzicht in basisbegrippen met als doel ons vertrouwd te maken met
psychologische concepten en inzichten:
• Vooral de inzichten die relevant zijn voor het begrijpen van menselijk gedrag
in een juridische context
1
,1. Wat is psychologie
• Combinatie psych en logos
o Psych: de geest, de ziel
o Logos: woord, gedacht, de rede
• Psychologie als wetenschap: De studie van de geest en van het waarneembare gedrag
o De wetenschap die de de aard en mogelijke oorzaken bestudeert van gevoelens,
opvattingen, wensen en gedragingen van mensen
▪ Gaat over een wetenschap: objectieve inzichten, kennis die verifieerbaar is
• Verschil psychatrie
o Verschil
▪ Psychiatrie is een medische wetenschap, discipline: daar waar de psychologie gaat
over gedragskunde
o Overeenkomst
▪ Binnen de psychologie heb je klinische psychologen die bepaalde psychische
problemen diagnonisteren en behandelen
• Dit is ook wat een psychiater doet
• Verschil: psychiater mag als arts zijnde ook medicatie voorschrijven
• Geschiedenis
o Lange verleden: huis-tuin en keuken psychologie = pseudo-psychologie
▪ Psychologie als “waarom gedragen mensen zich als bepaalde manier”
• Geen wetenschappelijke psychologie: intuïtieve kennis = pseudopsychologie
o Inzichten die wij hebben en al eeuwenlang bestaan
o Korte geschiedenis: psychologie als wetenschap
▪ 1879: eerste laboratorium voor psychologisch onderzoek opgericht
▪ Onderscheid met lang verleden via vaardigheden van kritisch denken: Aantal vragen
die we ons hierbij moeten stellen:
• Wat is de bron van waaruit die informatie komt?
• Nieuwe inzicht dat vernoemd wordt: is dit redelijkerwijs te verwachten of is
dit een nieuw inzicht?
• Heb je enkel psychologie nodig of heeft dit inzicht kennis uit andere
disciplines nodig?
• Nieuwe inzicht gekomen door gezond verstand te gebruiken?
o Niet voldoende om te spreken van wetenschappelijk inzicht
• Fouten vaak te maken met Bias
o Wat is er gedaan om die Bias te vermijden?
▪ Belangrijke vragen om onderscheid te maken tussen pseudo-psychologie en de
psychologie als wetenschap
• Ook belangrijk om te kijken naar bewijsmateriaal dat het inzicht ondersteunt:
o Is bewijs gekomen op basis van gezond verstand of via
wetenschappelijke methodes?
• Eerste indruk
o Beschrijving van studenten die enkel fragment van prof hadden gezien van 30sec was geluik
met die van de studenten die effectief les kregen van de prof
o Eerste indruk al binnen de 2s gemaakt
▪ Zeer snel en niet perse gebasseerd op verwachtingen en vooroordelen
▪ Ook stuk intuïtieve kennis
▪ Werkt in 2 richtingen
o Eerste indruk gaat niet zomaar weg
▪ Te maken met het feit dat wij cognitief conservatief zijn: geneigd om aan ons eerste
idee te blijven vasthouden
2
, • Verschillende manieren om aan psychologie te doen
o Experimentele psychologen
▪ Verwijst naar die onderzoeken die zorgen voor kennis over menselijk gedrag
▪ Kleinste groep
o Docerende psychologen
▪ Docenten zullen andere mensen dit onderwijzen
o Toegepaste psychologen
▪ Aan hun om de verworven kennis in de praktijk te brengen
▪ Meeste psychologen zijn hier werkzaam
o Vaak combinaties
▪ BV psychologen die ook doceren of in het veld werkzaam zijn…
• Impact van psychologie op dagelijks leven
o Supermarkt
▪ Bv iets verkopen aan 0,99 ipv aan 1,00
▪ Bepaalde kleuren die het aantrekkelijker maken om iets te verkopen
▪ Muziek die afgespeeld worden heeft ook effect op koopgedrag
o Datingbureaus
▪ Vragenlijsten: wat eten of doen mensen graag… = reward theory of attraction
• Wanneer mensen meer op elkaar lijken heeft een relatie meer kans op slagen
o Déja vu
▪ Hetgeen dat we waarnemen op dat moment slagen we op als een herrinering nog
voor het beeld in ons bewustzijn komt (normaal gezien is het omgekeerd)
o Goede voornemens met nieuwjaar
▪ Cognitief conservatief: het is moeilijk die goede voornemens waar te maken omdat
we ons vaak blijven vasthouden aan ons oud gedrag en ons niet willen aanpassen
o Vrije wil
▪ Je steekt random je rechterhand op: waarom? Waarom de drang om specifiek die
arm op te steken?
o Hechting en relaties
▪ Verlatingsangst, angst voor intimiteit…
▪ Hechting ontstaat heel vroeg: al met moederfiguur
• Bepaald hoe goed we ons later gaan kunnen hechten
• 2de kans in puberteit
• Voorbeeld van tekst met eerste en laatste letter op correcte plaats en de rest niet
o Onze hersenen zijn sterk genoeg om dit te doen
• Recent onderzoek
o Veelvuldig gebruik marihuana op jonge leeftijd: effect op hersenen: effect op gedrag
o Mannen zijn meer ruimtelijk georiënteerd en vrouwen meer tijdelijk
o Mensen kunnen reisziekte krijgen bij 3D films:
▪ Bekijken 3D films vergt meer inspanning: kan leiden tot vermoeidheid en dus tot
misselijkheid
o Relatie slaappatroon en resultaten: voldoende nachtrust = gemiddeld betere cijfers
2. Perspectieven en stromingen
• 6 belangrijke perspectieven binnen de psychologie
o Biologisch, cognitief, behavioristisch, hele persoon, ontwikkeling, sociocultureel
o Elk perspectief heeft eigen idee/benaderingswijze van geestelijke processen en/of
gedragingen
o Video
3
, Psychologie
College 2: 21 februari 2022
2. Perspectieven en stromingen
• 6 belangrijke perspectieven binnen psychologie: binnen elk perspectief verschillende stromingen
o Biologisch, Cognitief, Behavioristisch, Hele persoon , Ontwikkeling, Sociocultureel
o Sommige perspectieven focusen op mentale processen: studie vd geest
▪ Andere focust dan weer op waarneembaar gedrag
▪ Sommige focusen beide in combinatie met elkaar
• 1) Biologisch perspectief
o Dit is het vroege biologisch perspectief in eerste instantie
▪ Kern: scheiding tussen lichaam & geest
• Hoe kwam men aan objectieve/wetenschappelijke inzichten: nadenken
• Men doet aan wetenschap dmv te rationaliseren, na te denken
o Als je nadenkt: ‘de methode’ om aan wetenschap te doen = je komt aan
inzichten door na te denken
• Empiristen kritiek: je kan alleen maar tot inzicht komen als je gaat kijken naar
waarneembaar gedrag en niet enkel door louter na te denken
▪ Heel mechanische benadering: lichaam als deel van een machine
▪ Komt hierna beetje stil te liggen
o Hierna opleving: modern biologisch perspectief
▪ Scheiding tussen lichaam & geest niet meer gemaakt: gedrag komt voor uit lichamelijke
processen
• Lichaam vormt de achtergrond voor psychologische procesen
• Bv serotonine en dopamine en wat hoeveelheid hiervan met mensen doet
o Serotonine: dempende werking
o Dopamine: oppeppende werking
• 2) Cognitief perspectief
o Vroeg cognitief perspectief
▪ Grondlegger: Wilhelm Wundt
• Eerste die labo voor psychologie opstarte: startschot psychologie als wetenschap
• Niet pioneer van structuralisme: maar wel basis voor gelegd
o Door te focusen op de menselijke geest: gaan kijken hoe we menselijke geest
kunnen structureren
▪ ‘als mensen denken: moet toch bepaalde sturctuur inzitten’
o Gebruikt andere wetenschappelijke methode dan louter nadenken:
▪ = introspectie
• Dat mensen bij zichzelf gaan kijken wat er precies gebeurd en
dit te benoemen
• Subjectief gegeven: bij ieder individu nagaan
• Kritiek: onvoldoende wetenschappelijk
• Hele theorie van structureren van menselijke geest: basis voor structuralisme
o Edwart Titchener: leerling die dit verder gaat uitwerken
▪ Vind zijn oorsprong in de chemie: bv tabel Mendeljev waar je
bepaalde structureren hebt, dat elementen in bepaalde kolommen
worden gezet:
• Die manier van structureren gebeurd hier: men probeert de
menselijke geest in kaart te brengen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper margothorowitz. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
