‘drugs’ = Engels synoniem voor ‘geneeskundig kruid’ / ‘bedwelmend middel’
> komt van ‘dry’, omdat gedroogde planten de eerste bron van geneesmiddelen waren
Vandaag: meeste farmaca gedeeltelijk of volledig gesynthetiseerd
Onderzoek naar nieuwe geneesmiddelen met de recombinant-DNA-techniek
= technologie waarbij we bacteriën een menselijk gen geven, en dat DNA bevat de code voor de
aanmaak van een bepaald eiwit
2. BEGINSELEN VAN DE FARMACOLOGIE
Farmacologie/geneesmiddelenleer = studie van de wisselwerking tussen chemische stoffen (vb. paracetamol)
en biologische systemen (vb. menselijk lichaam).
Medische farmacologie = hierbij wordt de rol van chemische stoffen bij de preventie, diagnose en genezing van
ziekten bestudeerd.
In België zijn ± 50% - 60% van de therapeutische behandelingen medicamenteus van aard ‘a pill for every ill’
Toxicologie = hierbij worden de ongewenste effecten van chemische stoffen op biologische systemen
bestudeerd (vb. alcohol, nicotine, heroïne,…)
Farmacon = een biologische actieve stof (vb. paracetamol (merknaam: dafalgan), iboprufen (nurofen),…)
Farmaproducent zal nooit puur paracetamol op de markt brengen maar die gaat de actieve stof met
hulpstoffen (mooie/gladde pil, bewaarmiddelen, stabilisatoren…) samenbrengen endan kom je tot je
geneesmiddel. DUS geneesmiddel: farmacon + hulpstoffen!
Farmacotherapie = taak van de arts, kiest het correcte farmacon bij de ziekte/aandoening
DE TWEE GROTE DEELGEBIEDEN VD FARMACOLOGIE
Farmacokinetiek = bestudeert het effect van het lichaam op het farmacon, zoals absorptie en excretie.
Belangrijk voor juiste dosis en toedieningswijze vh farmacon.
‘what the body does to the drug’, reis/route van farmacon doorheen lichaam bestuderen
Farmacodynamiek = bestudeert de effecten vh farmacon op het lichaam
‘what the drug does to the body’
Van voorschrift tot genezing:
,Michèle Vergote
3. BEGINSELEN VAN DE FARMACOKINETIEK
= beschrijft de processen waaraan een werkzame stof in het lichaam wordt onderworpen.
Deze processen noemen we ADME:
Absorptie
Distributie
Metabolisatie (= de biotransformatie door metabole
enzymen van de lever (of andere weefsels) van het farmacon
tot zijn metabolieten
Excretie (= farmacon en metabolieten verlaten het lichaam
via urine, gal of feces)
Plasmaconcentratiecurve toont deze 4 fases:
Absorptie = farmacon komt geleidelijk aan in bloedplasma
stijgend deel vd curve
Distributie = geneesmiddel gaat vanuit bloedbaan naar interstitieel
vocht (weefselvocht) en/of intracellulair vocht (cytosol) 1ste deel vd daling
Eliminatie (metabolisatie + excretie) = afbraak van
uw geneesmiddel
(Curve is handig om bv. te bepalen wanneer je een
2de dosis van een geneesmiddel moet nemen)
Kunnen adhv de curve beter voorspellen wat het
effect van het farmacon zal zijn na het toedienen
van een bepaalde dosis in een bepaalde
toedieningsvorm en bij een bepaalde
doseerfrequentie.
Cmax = maximale concentratie die ooit in je bloed bereikt wordt
Tmax = tijd waarop Cmax gebeurt
Hoe kleiner de Tmax hoe sneller je geneesmiddel werkt.
MTC = minimaal toxische concentratie
Roze lijn ongewenste effecten, die wil je niet bereiken!
MEC = minimaal effectieve concentratie
Therapeutic range / effectief gebied (= afstand tussen MTC en MEC): hierin krijg je een effect van je
geneesmiddel, hierin wil je dat de patiënt het langst mogelijk zit. Hoe groter dit gebied met een kleine dosis
krijg je veel effect en dus weinig kans op overdosis.
Blauwe lijn subtherapeutisch gebied = geen neveneffecten of effecten, je mist hier het doel vd behandeling.
Bij sommige curves GEEN absorptie bij intraveneuze injecties, bij inspuiten op t = 0 zit je meteen op 100%.
, Michèle Vergote
Links: lineair
Rechts: semi logaritmisch = x-as is lineair, y-as is logaritmisch veelvouden van 10
Halfwaardetijd (kan je makkelijker aflezen op de semi logaritmische) = tijd die nodig is om de
plasmaconcentratie van je farmacon te halveren (vaak constante)
Lange halfwaardetijd = lange werking, trage afbraak
Korte halfwaardetijd = korte werking, snelle afbraak (goede dopingartsen zoeken doping met korte
halfwaardetijd zodat het snel afgebroken wordt)
4. ABSORPTIE
4.1 BIOLOGISCHE BESCHIKBAARHEID
= biodisponibiliteit
Fractie van de toegediende dosis die onveranderd de algemene
circulatie bereikt, en de snelheid waarmee dit gebeurt
Wordt vaak uitgedrukt met de letter F
Voor IV toediening F = 100%, voor orale toediening F tussen 0 en
100%, afhankelijk van hoe goed de absorptie verloopt
Oorzaken van een lage BB:
Onvolledig in oplossing gaan (bruistablet sneller dan
sliktablet want is al in oplossing)
Slechte membraanpermeatie
Chemische instabiliteit
Metabolisatie (darmflora, darmwand, lever)
Interacties
Stelling: ‘Voor stoffen met een klein therapeutische index is een reproduceerbare BB vereist’.
JUIST, de toxische grens zal snel bereikt worden aangezien het een klein therapeutisch venster heeft dus we
willen het geneesmiddel zo goed mogelijk kennen.
4.2 LOKAAL VS SYSTEMISCH
Lokaal: F zo laag mogelijk (resorptie is niet mogelijk bij lokaal)
Systemisch: F zo hoog mogelijk (resorptie is hierbij wel gewenst)
Waarom wordt hier epiferine gecombineerd met lidocaïne in één preparaat?
Zodat iets plaatselijk verdoofd wordt niet verder verspreid via bloedbaan
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anouckduerinck. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,09. Je zit daarna nergens aan vast.