Samenvatting van het vak Religie en Zingeving, gegeven in de derde bachelor Criminologische Wetenschappen in KU Leuven. Het betreft een samenvatting van de notities tijdens de lessen en de belangrijkste teksten.
H1 – Wetenschap, technologie en de zingevende interesse..............................................................4
1.1 Wetenschap, betekenis, leefwereld.............................................................................................4
1.2 De ‘zingevende’, ‘cognitieve’ en ‘manipulatieve’ interesses van de mens...................................5
1.2.1 Zingevend en cognitief...........................................................................................................7
1.2.2 Zingevend en manipulatief....................................................................................................7
1.3 Conclusie: zingeving en de andere interesses...............................................................................8
H2 – Religie, wetenschap en zingeving............................................................................................10
2.1 Religie en secularisatie: waarom nog spreken over religie?.......................................................10
2.1.1 Secularisatie en institutionele religie in het Westen............................................................10
2.2 Religie en wetenschap: is er eigenlijk een conflict?....................................................................11
2.2.1 Drie bedenkingen.................................................................................................................12
2.3 Religie en redelijkheid: zijn religieuze overtuigingen onredelijk omdat ze onwetenschappelijk
zijn?..................................................................................................................................................16
2.3.1 James’ argument..................................................................................................................17
2.3.2 Wetenschap en genuine options.........................................................................................19
2.4 Besluit.........................................................................................................................................19
H3 – Woede en straf........................................................................................................................21
3.1 Inleiding......................................................................................................................................21
3.2 Definities van woede..................................................................................................................21
3.3 Woede en straf in antiek Athene................................................................................................22
3.3.1 Aristoteles’ definitie van woede..........................................................................................22
3.3.2 Elementen van Aristoteles’ definitie....................................................................................23
3.4 Rede en emotie in de woede......................................................................................................24
3.5 De dynamiek van de woede........................................................................................................24
3.6 Woede en haat...........................................................................................................................25
3.7 Emotie en misdaad.....................................................................................................................26
3.8 De waarde van woede in de filosofie..........................................................................................29
3.9 Martha Nussbaum......................................................................................................................29
3.9.1 Woede volgens Martha Nussbaum......................................................................................29
3.9.1 Kritiek op Nussbaum............................................................................................................30
3.10 Tot slot......................................................................................................................................32
H4 – Rehabilitatie, risico en zingeving (risicotaxatie).......................................................................33
4.1 Algemeen kader..........................................................................................................................33
, 4.1.1 Strafdoelen..........................................................................................................................33
4.1.2 Rehabilitatie.........................................................................................................................33
4.2 Modellen en mensbeelden.........................................................................................................34
4.2.1 Risk-Need-Reponsivity model..............................................................................................34
4.2.2 Good Lives Model................................................................................................................36
4.2.3 RNR vs. GLM........................................................................................................................36
4.3 Risicotaxatieinstrumenten..........................................................................................................38
4.3.1 Algemeen.............................................................................................................................38
4.3.2 Voorspellende waarde.........................................................................................................38
4.3.3 Bedenkingen........................................................................................................................41
4.3.4 Situatie in België..................................................................................................................41
4.3.5 Risicotaxatie en de leefwereld van de gedetineerde...........................................................42
H5 – Politiek, waarde en waarheid..................................................................................................44
5.1 Politiek en zingeving...................................................................................................................44
5.2 Politiek handelen in tijden van Covid..........................................................................................45
5.2.1 Hannah Arendt (1906-1975)................................................................................................45
5.2.2 Handelen: onnodig en nutteloos – Hannah Arendt.............................................................45
5.2.2 Politiek als handelen............................................................................................................47
5.2.3 Waardoor wordt politiek bedreigd?....................................................................................49
5.3 Politiek, waarheid en goedheid..................................................................................................49
5.3.1 Homeros..............................................................................................................................50
5.3.2 Socrates...............................................................................................................................50
5.3.3 Samenvattend......................................................................................................................51
H6 – Euthanasie: Zingeving, levensbeschouwing, recht en politiek..................................................52
6.1 Inleiding......................................................................................................................................52
6.2 What the hell is ‘liberalisme”?....................................................................................................54
6.3 Het traject van de euthanasiewetgeving....................................................................................56
6.4 Politiek liberalisme over euthanasie...........................................................................................57
6.4.1 Kritiek op gedachten politiek liberalisme.............................................................................57
6.4.2 Conclusie..............................................................................................................................58
6.5 Politiek, tragiek en incommensurabele waarden........................................................................58
, H1 – Wetenschap, technologie en de zingevende interesse
1.1 Wetenschap, betekenis, leefwereld
Husserl (1859-1938): wetenschap heeft altijd te maken / vertrekt altijd van de leefwereld.
Leefwereld = wereld waarin wij leven. Is iets speciaals mee dingen en mensen in onze
leefwereld hebben een betekenis. Zijn niet zomaar objecten, maar zijn betekenisvol.
o Intersubjectief: heeft iets te maken met relaties met anderen.
o Persoonlijk: dingen hebben een persoonlijke betekenis in onze leefwereld. Een
zekere existentiële betekenis.
o Betekenisvol: praktisch / emotioneel.
Wetenschap: vertrekt vanuit deze leefwereld. Alle takken vertrekken van betekenisvolle
elementen uit onze leefwereld.
o Wetenschap objectiveert: maakt abstractie van de leefwereld. Gaat werkelijkheid
abstract benaderen bastractie maken van die betekenisvolle dingen
(objectiverende houding).
Subject-object: gaat de dingen / mensen tot objecten maken.
Afstandelijkheid
Onpersoonlijk: zoomt uit naar een onpersoonlijk perspectief.
o Tijdelijke opschorting van de normale omgang met de leefwereld: wetenschap keert
ook altijd terug naar de leefwereld. In de wetenschap gebeurt iets wat er buiten niet
mag gebeuren, enkel binnen die enge context / tijdelijke opschorting mag dat
gebeuren.
o Na de abstractie wordt er teruggekeerd naar de leefwereld.
Deze objectieve houding is succesvol. Grote vooruitgang in wetenschap.
Filmpje als voorbeeld van vertrek uit en terugkeer naar de leefwereld
Relatie van wetenschap tot leefwereld? Een meer wetenschappelijke leefwereld? Een autonome
leefwereld?
Bv. stel u voor ge begint te studeren in Leuven en gaat allemaal nieuwe mensen leren kennen in het
1ste jaar. Stel dat ge zou zeggen “ik ga dat wetenschappelijk aanpakken”, survey verspreiden en o.b.v.
hun karaktereigenschappen, zien wie waarschijnlijk goede vrienden van u zouden worden. Meeste
mensen zullen zo iemand vooral een creep vinden.
Wetenschap wil dat mensen weten dat we enkel materie zijn
Leefwereld wordt meer en meer verwetenschappelijkt: bv. voeding, relaties…
Zelfs als alle wetenschappelijke problemen opgelost zijn, blijven er problematieken: weer
wetenschap weinig over te zeggen heeft.
Redelijkheid en rationaliteit: er is misschien iets in de leefwereld die wij redelijk vinden die volgens
de wetenschap helemaal niet rationeel is. Er zijn zaken die de wetenschap ons zou willen aanpraten
die eigenlijk helemaal niet redelijk zijn.
Redelijkheid = moeten op redelijke manier met elkaar verhouden
Rationaliteit = consistent handelen o.b.v. rede (bv. berekenbaarheid, meetbaarheid…)
Soms contrast: wat redelijk is in de leefwereld is niet altijd redelijk in de wetenschap.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper TS27. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,99. Je zit daarna nergens aan vast.
