Deel 1: op verkenning in de
bijbel
1. De bijbel … een ‘boek’ met een ‘verleden’
1.1. het ontstaan
ten tijde van het O.T.
belangrijke verhalen mondeling doorvertellen
bij belangrijke momenten in het leven verhalen opgediept en verhaald.
Zo circuleerden verschillende verhaalfragmenten en stukken uit de Bijbel. Ze werden
mondeling doorgegeven van generatie op generatie.
Geleidelijk aan kregen verschillende verhalen een schriftelijke neerslag
(schriftelijke of geschreven traditie)
(dit neerschrijven van ervaringen gebeurde al op het moment dat het volk Israel een soort
vaste vorm van samenleving kreeg)
Deze losse verhalen werden verzameld in een
Bijbelboek.
1.2. Ervaring wordt een
bibliotheek
Bijbel is werk van mondelinge overleving en van verzameling door redacteurs bijbel als bib
1.3. Wat is nu belangrijk? de canon
Meestal had het opnemen van een bepaald boek in de ordening van boeken te maken met het gezag
dat zo’n boek had in een groep mensen. Het werd al of niet veelvuldig gebruikt en daarom belangrijk
of minder belangrijk gevonden. De belangrijkste boeken werden ervaren als bijzonder en gingel al
vlug door voor heilige boeken.
door hun belang opgenomen in de canon.
CANON VAN DE BIJBEL = LIJST VAN BIJBELBOEKEN DIE ALS HEILIG BESCHOUWD WORDEN!!
1.4. Hoe ziet de Bijbel er nu uit?
Verschil Joodse en Christelijke Bijbel
Indeling Joodse Bijbel en Christelijke Bijbel
, TENACH (Herbreeuwse / Joodse Bijbel) CHRISTELIJKE BIJBEL
Tenach = verzamelnaam van de verschillende In onze bijbel meerdere boeken in O.T.
boeken en de volgorde v.d. grote onderdelen. opgenomen => deutero-canonieke boeken:
Judit, Wijsheid, Jezus Sirach, Baruch, Makkabeeën 1
en 2.
N.T. 4 evangeliën, handelingen van de
apostelen, Brieven, Apocalyps/openbaring
Volgorde boeken in hebreeuwse bijbel: Volgorde oudtestamentische boeken in onze
Torah (wet), Nebiim of (profeten) vroege bijbel: wet, historische boeken, dichterlijke
profeten en late profeten, chetubim of boeken, profeten (grote en kleine).
geschriften.
TORA (soms Pentateuch genoemd) WET
Pentateuch komt van 5 boeken (Pentascoop : 5 Genesis (scheppingsverhaal)
zalen) Exodus (1250 V.C. joden verlaten Egypte (mozes)
Leviticus
Voorspelling van een ideaal van hoe zou moetenNumeri
- Onze schepping zijn Deuteroniomium
- Ons samenleven
- Onze relatie met God
- Onze relatie met mensen
Tora kan verwijzen naar het scheppingsverhaal in de
Genesis (christelijke bijbel)
NEBIIM (profetische boeken) HISTORISCHE BOEKEN
Profeten bekijken WLH klopt niet met Jozua (intocht in beloofde land Kanaän)
ideaalbeeld schepping. Richteren
Profeten willen de mensen wijzen dat we niet Ruth
leven volgens ideaalbeeld Thora. Samuël (1-2)
Koningen (1-2)
Kronieken (1-2)
Ezra
Volgorde vroege en late profeten op p. 13 Nehemia
Ester
CHETUBIM (geschriften) DICHTERLIJKE BOEKEN
Tonen hoe mensen reageren op de Thora, hoe Job
ze de Thora in het leven proberen waar te Psalmen
maken. Spreuken
Prediker
Hooglied
PROFETEN
Grote profeten
Jesaja, Jeremia, Klaagliederen, Ezechiël, Daniël
Kleine profeten
Hosea, Joël, Amos, Obadja, Jona, Micha,
Nahum, Habakuk, Sefanja, Haggai, Zacharia,
Maleachi
,1.5. taal van de Bijbel
- Taal van toen - verschillende schrijfmanieren
- 3 talen O.T Hebreeuws
N.T. Grieks
sommige delen Bijbel: Aramees
1.6. doel Bijbel (vroeger – toekomst)
Doel = neerschrijven van geloofservaringen van mensen van toen
- Elk verhaal uit de Bijbel wil met ons communiceren over de manier waarop de mens achter
het verhaal God ervaren heeft in zijn leven/volk waarin hij leefde.
- Verhalen zijn gekleurd door wat verteller meemaakte
o Rode draad in alle verhalen ervaring van de mens met God
o Deze geloofservaringen kunnen spiegel worden voor eigen ervaringen.
1.6.1 historiciteit van Bijbelteksten
Hangt af van literaire genre p. 16
De bijbel is de literaire neerslag van de zoektocht van joden en christenen naar bevredigende
antwoorden op levensvragen.
2. De bijbel … een boek voor kinderen?
2.1. Kinderen en bijbel (p. 19)
Redenen waarom verhalen vertellen belangrijk is:
- Stimuleren verbeeldingskracht
- Nodigen uit tot identificatie
- Nodigt uit tot meestappen, meebeleven
- Houden mensen een spiegel voor
- Nodigen uit tot creativiteit
- Nodigen uit om dieper te graven symboliek
Het gaat om de ervaring van mensen met God, met zin en zinvolheid van leven, met relaties tussen
mensen, …
- 1ste graad = verteelenderwijs
- 2e graad = lezenderwijs
- 3e graad = verklarenderwijs
2.2. Concrete aandachtspunten voor het gebruik van de Bijbel in
godsdienst
De 11 aandachtspunten staan op pagina 20 – 22
In bijbelverhalen schuilen ervaringen van mensen met:
- God
- Zin/onzin van het leven
- Medemens
- Dier en natuur
- Leven
In Bijbelverhalen zoeken we met kinderen hoe deze ervaring ook onze ervaring zin kan geven !
, 3. Een Bijbelverhaal uitwerken
P 23 tot 26
1. Verhaal in oorspronkelijke versie lezen
2. Achtergrondinfo zoeken
a. SITZ-IM-LEBEN
= ontstaansituatie van de tekst
Vraag naar plaats, tijd, auteur, functie
Welk soort verhaal is het?
(parabel, roepingsverhaal, mythe)
Begrijpen we alles?
Stel jezelf vragen over het verhaal
(wat gebeurt er?, welke eigenschappen heeft het personage?, ….)
3. Boodschap zoeken op eigen niveau kern van het verhaal
4. Kern van verhaal verwoorden op niveau van kinderen
5. Een vertelversie kiezen (kinderbijbel) (p 25)
4. Het Bijbelverhaal vertellen
4.4. gevaren bij het vertellen van Bijbelverhalen
Esthetiseren
o Gevaar mooier maken oorspronkelijke gegevens verdraaien
Moraliseren
o Geloofsboodschap herleiden tot verschil tussen goed en kwaad
Psychologiseren
o Houding en gevoelens van figuren zelf aanvullen
Mirakelgeloof
o Mirakels gebruiken als bewijzen van de goddelijke afkomst van Jezus
Historiseren
o Feiten weergeven als biografische / historische gebeurtenissen.
Verkondigingswaarde van de verhalen, geloofsboodschap gaat hierbij steeds verloren
5. Bijbelverhalen in de verschillende cycli
Pagina 34 en 35 !!!
7. Een Bijbelverhaal uitdiepen
7.1. Verkennen
7.1.1. assimileren
Zoveel mogelijk aanknopingspunten bij bijbelverhaal zoeken in leefwereld van kinderen.
7.1.2. eerste verdieping confrontatie met Bijbelverhaal
Verhaal wordt verteld zonder in een bepaalde richting te sturen
7.1.3. opnieuw assimileren
Op creatieve manier zoeken wat bijbelverhaal oproept bij kinderen. Dit kan op verschillende
manieren bv. spontane associatie/gerichte vraagstelling, brieven schrijven, bibliodrama,
dagboekaantekening, contrastverhaal, interview met hoofdpersoon, …
