Een zeer gedetailleerde samenvatting van het boek 'Palet van de psychologie' van Jakob Rigter. Uitgeverij Coutinho, vierde herziene druk. Ik maak duidelijke, heldere en volledige samenvattingen waarbij ik vaak tekst omzet in eigen woorden en voorzie van veel voorbeelden om het goed te kunnen begrij...
1. Psychologie: een palet vol theorieën
Wat is psychologie?
Er is zowel intern als extern geen eenduidigheid over het object. Een wetenschap waarbij zowel het
gedrag van mensen wordt bestudeerd als de gevoelens en gedachten die mensen hebben bij het
ervaren van hun gedrag en de omstandigheden waarin dat plaatsvindt.
Wat is prevalentie?
De mate waarin een stoornis of ziekte voorkomt.
Wat is lifetime prevalentie?
Hoe groot het deel van een groep mensen is dat ooit in hun leven een bepaalde stoornis gehad heeft
of op het moment van onderzoek nog steeds heeft.
Waar kan wetenschap aan getypeerd worden?
- Soorten vragen en problemen (a).
- Methoden en theorieën (b).
Waardoor worden de grenzen en legitimiteit van een wetenschap beïnvloed?
Het maatschappelijke draagvlak van een wetenschap (c).
Wanneer spreken we van een gepsychologiseerde wereld?
Als de manier waarop de doorsneeburger maatschappelijke verschijnselen ervaart die mede bepaald
worden door psychologische theorieën.
Hoe wordt de inhoud van een stroming bepaald?
Door de tijd en cultuur waarin ze bestond.
Welke 3 functies vervullen wetenschappelijke theorieën?
- Systematiserende/ordende functie: systematische weergave van wat er waargenomen wordt.
- Verklarende en voorspellende functie: de resultaten kunnen verklaard worden door aan te
geven dat ze in specifieke omstandigheden bereikt worden.
- Heuristische functie: op grond van het inzicht dat de theorie heeft opgeleverd kunnen nieuwe
voorspellingen worden gedaan.
Hoe is het mensbeeld bepaald?
Hierin komt tot uitdrukking hoe de mens opgevat wordt. Mensbeelden bestaan niet alleen binnen
(mens)wetenschappen. We weten allemaal wat typisch menselijk is. Deze opvattingen zijn historisch,
cultureel en religieus bepaald.
Welke 2 aspecten kent het mensbeeld?
- Een beschrijving van de kenmerkende eigenschappen (de bodem van het menselijk bestaan).
- Een verwijzing hoe mensen behoren te zijn (het doelbeeld).
Welke 3 mensbeelden onderscheiden wij in de psychologie?
- Het mechanische mensbeeld.
- Het organische mensbeeld.
- Het personalistische mensbeeld.
1
, Het mechanistische mensbeeld
De mens is samengesteld uit afzonderlijke delen. Delen van de mensen kunnen zelfstandig
bestudeerd worden (worden gereduceerd tot radertjes of spiraaltjes).
Implicaties voor het mechanische mensbeeld
1. Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen mensen en dieren. Ze worden opgevat als
machines.
2. Er wordt een oorzaak voor gedrag gezocht en het verband tussen oorzaak en gedrag is
rechtlijnig (lineair causaal). A veroorzaakt B.
3. Als alle onderdelen bekend zijn, kennen we het geheel.
4. Mensen en onderdelen van mensen kunnen bestudeert worden zonder rekening te houden
met hun omgeving.
Het organistische mensbeeld
De mens wordt opgevat als een groeiend organisme; als 1 geheel. De onderdelen beïnvloeden elkaar
en zijn niet los van elkaar te zien.
Implicaties voor het organistische mensbeeld
1. Er worden ook vergelijkingen getrokken tussen mensen en dieren.
2. Er is sprake van een wisselwerking (circulair causaal). A veroorzaakt mede B en B
veroorzaakt mede A.
3. Een organisme is meer dan een optelsom van zijn spieren, organen enz. (het geheel is meer
dan de som der delen).
4. Mensen zijn niet los van hun omgeving te bestuderen en delen van mensen zijn niet los van
het geheel te bestuderen.
Het personalistische mensbeeld
Het unieke karakter van mensen binnen de levende natuur wordt benadrukt.
Implicaties voor het personalistische mensbeeld
1. Mensen moeten als mensen bestudeerd worden.
2. Mensen moeten als 1 geheel bestudeerd worden.
3. De zingeving moet bestudeerd worden.
Welke 3 benaderingen in de kenniswerving bestaan er?
1. Objectiviteit en controleerbaarheid: kennis moet verkregen worden door objectieve verbanden
aan te tonen en door algemeen geldende wetten te formuleren (past bij het mechanische en
organistische mensbeeld). Deze benadering past bij observeerbaar gedrag. De methode van
vragenlijsten is hier ook mee verbonden. Met begrippen als objectiviteit, reductionisme en
verklaren is dit te typeren.
2. De retorische vraag of de verklarende benadering die de hele mens omvat. De verstehende
methode past hierin (een methodische benadering waarin wordt uitgegaan van mensen als
complexe gehelen). Belangrijke begrippen zijn: subjectiviteit, complexiteit (de mens als 1 groot
geheel) en verstehen. Iemand die deze methode hanteert kruipt in de huid van een unieke
persoon om te begrijpen wat hem motiveert of emotioneert (zachte kant van de psychologie).
3. Hermeneutische kennisverwerving: De methode die uitgaat van theorie geladen waarneming
in de hulpverlening. Niet zozeer het waarnemen, maar het interpreteren wordt centraal
gesteld.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Beerello. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
