Dit is een samenvatting van het vak Gerechtelijke geneeskunde en criminalistiek, dat ik heb gevolgd aan de Vrije Universiteit in Brussel. Het bestaat uit samenvatting van alle lessen. Gekregen van Prof. Van Varenbergh.
Zéér interessant vak en meerkeuze examen.
Gerechtelijke geneeskunde en
criminalistiek
1.Inleiding
1.Terminologie
- Sinds eind vorige eeuw: forensische geneeskunde, voordien: “gerechtelijke geneeskunde”
- Vele termen om forensische geneeskunde te duiden (vb. forensische pathologie, forensisch
onderzoek,…)
- “Forensisch” afgeleid van Forum Romanum: verwijst naar plaats en systeem van Romeinse recht
wat toegankelijk was voor iedereen (= Basilica Julia) nu nog steeds mogelijk om rechtszaken als
publiek mee te volgen (vb. Hof van Assisen)
2.Definitie
- Forensische geneeskunde = geneeskundige specialiteit die gebruik maakt van specifieke
geneeskundige kennis en vaardigheden om deskundig advies te geven aan bevoegde gerechtelijke
instanties op gerezen rechtsvragen, van medische aard, binnen toepassing van strafrecht.
o Beoefent door artsen die geneeskunde hebben gestudeerd
o In België erkende specialiteit
o Binnen toepassing van strafrecht: deskundige aangesteld door magistraat
- In België magistraat vrije keuze: welke deskundige hij zal vorderen/aanstellen om opdracht te
vervullen en hierover advies te geven
o Wel nationaal register van deskundigen (= mensen die als deskundigen wensen op te
treden voor justitie, zullen hierin worden opgenomen, mits voldaan aan aantal criteria)
- Specifieke geneeskundige kennis en vaardigheden :
o Wordt eigen gemaakt tijdens opleiding
o MB 27 februari 2002
o Arts moet extra opleiding van minstens 5j volgen (master-na-master) en erkenning van
commissie als forensisch deskundige in gerechtelijke geneeskunde
3.Complexiteit van medisch forensisch onderzoek
- Interdisciplinair = informatie wordt ingewonnen op diverse gebieden, zoals klinische en politionele
gegevens.
- Alle gegevens moeten worden samengebracht om tot gemotiveerd eindverslag te komen
Neemt tijd in beslag om alle informatie te verzamelen/verwerken om advies te formuleren
1
,1.Opdrachten forensische geneeskunde
1.Levende personen: slachtoffers
- Bedoeling: aard, oorzaak en gevolgen van verwondingen achterhalen (vb. vechtpartij, ongeval,…)
- Medische fout = iemand is behandeld geweest door een arts waarbij er schade werd ondervonden
en is van mening dat medische fout is gebeurd.
o Klacht mogelijk bij OR met burgerlijke partijstelling
o Meestal aanstelling van college van deskundigen met wetsdokter/specialist forensische
geneeskunde, aangevuld door specialisten van materie waarover het gaat (vb.
gynaecologisch probleem gynaecologen)
- Seksueel geweld:
o Vroeger vooral taak van wetsdokter
o Heden: Zorgcentrum na Seksueel Geweld ZSG met aanwezigheid van …
Medische zorg (vb. arts, meestal gynaecoloog)
Psychische zorg (vb. psycholoog)
Sporenonderzoek (vb. verpleegkundige)
Aangifte bij politie (vb. politieambtenaar)
Opvolging op medisch/psychologisch vlak
2.Geschiktheid tot aangeven wanneer persoon in staat is om…
- Verhoord te worden
- Opgesloten te worden
- Besturen van voertuig
- Deelname aan jury van Hof van Assisen (vb. mensen met ziektebriefje controleren)
- Getuigen in proces
3.Levende personen: verdachten
- Letselbilan = wat voor letsels zijn dit. (vb. dader van messteken: letsels dieper aan pinkzijde dan
duimzijde)
- Causaliteit = verband tussen letsels en feiten.
4.Overleden personen
- Identificatie
- Tijdstip van overlijden
- Aard en oorzaak van verwondingen
- Doodsoorzaak/doodsmechanisme
- Aard van overlijden
5.Onderzoek van lijkdelen, skelet(delen)
- Volledig lichaam niet altijd aanwezig
- Zelfde zaken als bij overleden persoon
6.Varia
- Aanwezigheid bij wedersamenstelling/reconstructie :
o Verdachte en levend slachtoffer zullen tonen wat er op moment van feiten heeft
voorgedaan
o Kijken of reconstructie overeenstemt met vaststellingen forensisch onderzoek
- Getuigenis in rechtbank:
o Er kunnen bijkomende vragen worden gesteld door magistraten, advocaten, juryleden,…
2
, o Inzake Hof van Assisen: volledig mondeling rapport meedelen over vaststellingen
2.Wettelijke bronnen forensische geneeskunde
- Forensische geneeskunde wordt beoefend door artsen
- KB 10 november 1967 betreffende uitoefening van geneeskunst, verpleegkunde, paramedische
beroepen en geneeskundige commissies
- Beschikken over medisch beroepsgeheim (Art. 458 Sw.):
o Artsen hebben medisch beroepsgeheim, gerechtsdeskundige niet gebonden aan medisch
beroepsgeheim binnen grenzen van opdracht:
Enkel rapporteren aan opdrachtgever, niet aan derden (vb. pers, magistraten die
opdracht niet gegeven hebben)
Hebben spreekrecht en geen spreekplicht : recht om te spreken en om te zwijgen
o Enkele uitzonderingen na zaak Dutroux (Art. 458 bis Sw.):
Vroeger mocht behandelde arts geen gegevens meedelen aan PdK
Nu mogelijk inzake minderjarigen of kwetsbare personen mits voldaan aan
voorwaarden
- Wetgevingen:
o Inzake specialiteit van gerechtelijke geneeskunde : MB 27 februari 2002
o Inzake gerechtskosten in strafzaken (= honorarium): KB 28 december 1950
3.Aanstelling van deskundige in strafzaken
- Deskundige wordt aangesteld tijdens vooronderzoek :
o Vaak opdracht van PdK of OR, minder vaak politie :
OR inzake gerechtelijk onderzoek GO
PdK inzake opsporingsonderzoek OO
o Na afronding zaak, doorverwijzing vonnisgerecht mogelijk (vb. HvA) waar onderzoek ter
terechtzitting plaatsvindt:
Mogelijk nood aan (bijkomende) aanstelling deskundige door middel van
tussenvonnis
- OO buiten heterdaad (Art. 22 Sv.): algemeen aangenomen dat PdK advies kan inwinnen van
deskundigen
- OO in geval van heterdaad (Art. 43, 44, 44bis, 44quinquies, 44 sexies, 44septies Sv.):
o (Art. 43 Sv.): aanstelling van één/twee personen die wegens kunde/beroep bekwaam
geacht worden juridische definitie deskundige
o (Art. 44 Sv.): aanstelling van één/twee geneesheren die verslag zullen uitbrengen over
oorzaken van dood en staat van lijk lijkschouwing
4.Strafzaken procedure
1.Opdracht
- Vaak eerst telefonisch, opdracht later schriftelijk bevestigd
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yenthemaes2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,99. Je zit daarna nergens aan vast.
