Mijlpalen in de kunst en materiële cultuur van de prehistorie tot
het heden: Renaissance (15de en 16de eeuw)
Renaissance in Italië
1. Inleiding: Italiaanse renaissance
De ‘renaissance’ verwijst naar een culturele wedergeboorte van een maatschappij of
beschaving.
Postuum portret van Petrarca: Het hoofd van de dichter is bekroond met een
lauwerkrans, een verwijzing naar de krans die hij mocht ontvangen uit handen van
senator Orso dell’Anguillara. Het was een blijk van grote waardering voor zijn
dichtkunst. Petrarca zelf scheen dit eerbetoon te relativeren.
Petrarca beschouwde de middeleeuwen als een ‘donkere tijd’; in zijn gedicht ‘Africa’
lanceert hij het idee van een periode van duisterheid die volgt op de ondergang van
het Romeinse Rijk, tegelijkertijd spreekt hij de hoop uit van een culturele heropleving.
Hij ijverde voor ene nieuwe, bloeiende beschaving die gebaseerd zou zijn op de
verworvenheden van de Klassieke Oudheid dat verlangen werd in de renaissance
meermaals uitgedrukt. Het beeld van de duistere middeleeuwen moet zeker
gerelativeerd worden: ondanks de politiek turbulente eeuwen die volgden op de val,
bleef een deel van de ‘erfenis’ van de Oudheid bewaard.
De humanisten die de tekstbronnen uit de Oudheid analyseerden, hanteerden een
kritische methode met aandacht voor de ontstaanscontext en het linguïstische. In
Italiaanse adellijke middens begreep men als snel het voordeel van humanisten als
opvoeders van vorstelijke kroost of als vorstelijke raadgevers en secretarissen.
Vanuit allerlei West-Europese landen trokken jonge mannen naar Italië voor het
aanvatten van humanistische studies zij namen deze kennis terug mee en
verspreidden deze; samen met de smaak voor Italiaans renaissancekunst. De
humanisten stonden ook verschillende kunstenaars bij.
Dynastieke huwelijken droegen bij tot de interesse in en de verspreiding van de
renaissancecultuur.
Andere belangrijke kanalen waarlangs het gedachtengoed van de Italiaans
renaissance werd verspreid, zijn: de internationale handelsrelaties, de Katholieke
Kerk, de drukkunst en de mobiliteit van kunstenaars.
Tijdens de 19de eeuw verscheen een standaardwerk over de renaissance door Jacob
Burckhardt. Hij beklemtoonde dat de maatschappij tijdens de renaissance gericht
was op het individu (antropocentrisme) in tegenstelling tot de middeleeuwen waar het
collectief belangrijk was.
Hoewel de belangstellig voor de kunst uit de Klassieke Oudheid aanzienlijk toenam
tijdens het Quattrocento, mogen we niet vergeten dat toch nog een groot deel van de
1
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper raks8452. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.