Ethiek van seksualiteit, relaties en gezin
Deel 1: Ethisch zinmodel
Afhankelijk van hoe in de maatschappij/sociale omgeving relaties vorm worden gegeven
In alle tijden en culturen geven mensen vorm aan liefdesrelaties
Verschillende soorten relaties, gezinnen en liefde
- Bv. Polygamie islam: max 4, elk rechtvaardig behandelen, alles voorzien waar ze recht/behoefte
- Bv. polygamie mormonen: illegaal, maar wel wettelijke erkenning van hun religieuze overtuiging
o obv bepaalde interpretatie bijbel, man heeft religieus recht om meerdere vrouwen te
huwen, geen limiet, zoveel als hij aankan vanuit rechtvaardigheid.
- Bv. Klassiek: man-vrouw en kids.
- Bv. Nieuw samengesteld gezin (enkel oude kinderen)
o Mikado-gezin (oude kinderen oude relaties + nieuwe kinderen uit nieuwe relatie = mikado-
kindje)
- Bv. Holebikoppels, homohuwelijk, kinderen via adoptie ivf…
Inschatting vd Westerse maatschappij:
- Brede waaier relatievorming, seksualiteitsbeleving... = Pluralisering
o Qua waarde allemaal hetzelfde = Egalisering
- Criterium:
o Sentimentalisering: hoe je je erbij voelt
Westerse maatsch hecht belang aan emoties, welbevinden en wat het met je doet
Stel emoties (voelt minder goed) bij situatie/persoon/seksualiteit, dan is
het oke om uit elkaar te gaan ( grootouders generatie)
o Individualisering: je bent een individu
Potentieel moet kans krijgen en zoveel mogelijk!
Ervaring ontbreekt of ondermaats (maatstaf omgeving)
In relatiebeleving, gezinsconstellatie en seksualiteit
Reden om relatie/seksualiteit te herzien (‘to move on’)
Blijvend verlangen naar duurzame liefde hoewel pluralisering/zelfrealistatie etc.
o Liefde scoort bij Europese waarden
Meesten linken duurzaamheid aan liefde
o Niet per se haalbaar, maar verlangen er wel naar (bv. verdrietig, ontgoocheld, verbitterd)
Willen dat het anders was…
Cynische opmerkingen en rouw vertolken verlangen naar duurzaamheid.
Ethiek gaat niet zeggen wat ‘juist’ is
- Ethiek is als een camera, een perspectief, invalshoek ( kookboek).
o Je zoomt in en uit, je bekijkt andere zaken… kijken naar de camera
- Vanuit welk frame kijken we?: ‘Kijken hoe we kijken’
o Frames zijn altijd beperkt!
- Iets ethisch inschatten=verschillende camerastanden (theorieën).
1
, Verschillende ethische frames:
- Plichtsethiek Focus op de handeling
o Ethiek als een geheel van geboden en verboden
Wat voorgeschreven is moet w uitgevoerd, ongeacht context, intentie en gevolgen
Mag … Ja OF nee Wrm ja/nee: ander mensbeeld aan de grondslag
o Verschillende grondslagen mogelijk
Rede (Immanuel Kant; emoties zijn labiel)
Natuur
Heilige Schrift (Maar kan ook bv. Brief van grootmoeder)
Menselijke waardigheid (cf. Mensenrechten)
o Voordeel vd duidelijkheid?
Interpretatie blijft noodzakelijk (Bv. Vanaf wnr ontrouw?)
Wat bij conflicten tussen verschillende regels?
Illusie vd ideale wereld
o Bv. Officiële leer van katholieke kerk omschreven
‘Plichten’
Huwelijk: geen voorbehoedsmiddelen
Maagdelijkheid (in verschillende godsdiensten en culturen)
‘Verboden’: seksueel geweld, verkrachting, pedoseksualiteit, overspel, …
Grote overeenstemming tss christelijke en humanistische ethiek over wat je (niet)
moet doen
o Grootste verschillen in waarom je iets doet
Eigenbelang
Straf in het hiernamaals
Redelijkheid
Vredevol samenleven
…
o Levensbeschouwing geeft daden betekenis door ze binnen samenhangend geheel te kaderen
Wat doet men (niet)?
Waarom doet men het (niet)? = interpretatie van feiten
Geheel van cellen, mens-in-wording of volwaardig persoon?
Hiërarchie van waarden: wat als vrijheid, gelijkheid, welzijn, ecologie, rechtvaardigheid
of barmhartigheid conflicteren? Welke waarde dan de bovenhand?
Je hebt ook nog de vrouw?
o Welke balans met het groeiende leven?
Keuze woord (klein kindje, zwangerschap,…) is teken van worsteling met
verschillende waarden
Hiërarchie wordt duidelijk in de uiteindelijke beslissing
Naargelang mensbeeld/interpretatie ga je leven anders benoemen
Geeft ander kader/gewicht (Bv. Lief Man)
Keuze woord is niet neutraal: al een bepaalde visie achter (Uitnodiging: hier bewuster van w)
Later mss mensen moeten helpen in de afweging van hun eigen unieke afweging
Mijn zijn, haar, … mensbeeld en visie op wat plicht is en wat mag en niet mag, maar moet
samenhangen met levensbeschouwing die de daden betekenis geeft
2
