2. Het zenuwstelsel
Onze hersenen zijn een belangrijk onderdeel van het zenuwstelsel. Als er een probleem
voordoet in de hersenen, kan dit een gevolg hebben voor het gedrag.
Voorbeelden:
- najaarsdepressie: door de afnemende hoeveelheid licht > meer productie van
melatonine > negatieve invloed op het gevoelsleven
- fantoomledenmaten: pijnlijk gevoel dat mensen hebben in een ledenmaat ondanks dat
deze er niet meer is > hersenen hebben dat nog niet door
Psychisch functioneren staat onder controle van de hersenen
MAAR ook andersom: gedrag een invloed uitoefenen op de structuur en de
werking van onze hersenen. (vb. door veel trainingen)
2.1 De bouwstenen van het zenuwstel
Zenuwstelsel cellen:
- Zenuwcellen of neuronen
> > Eigenlijke taak van het zenuwstelsel = het opvangen, integreren en
bewaren van informatie en het uitsturen van bevelen naar alle uithoeken van
het lichaam.
- Steun- of gliacellen: helpen de neuronen met hun informatie verwerkende
taak.
Structuur van neuronen:
Hoe ziet een
neuron eruit? Waauit is een neuron opgebouwd?
,Algemene eigenschappen:
- Buitenkant: celmembraan
- Binnenkant: cytoplasma met daarin organellen (=celorgaantjes) > moeten de
werking van de cel verzekeren.
- Celkern: bevat het erfelijk materiaal
Aparte eigenschappen ∞ informatieverwerkende taak:
- Cellichaam/ soma: bevat de celkern, meeste organellen, dendrieten (= vele
uitlopers) en een axon (= één langere uitloper) (verbinding tussen cellichaam
en axon = axonheuvel)
Taak:
- dendrieten: informatie vanuit andere cellen ontvangen
Duizende dendrietvertakkingen die elk tienduizenden synapsen bevat
enkele zenuwcellen ontvangen signalen van vele andere neuronen.
- axon: informatie uitsturen naar andere cellen
Bevat verschillende zijtakken/ collateralen > versturen info
Einde, waar synaps* gevormd wordt > eindknopje
vettige isolatielaag rond axon = myelineschede
Functie myelineschede = signaalbegeleiding > voortplanting van het
actiepotentiaal opdrijven
- zonder: 1 meter/ sec. (4km/h)
- met: (bij goed geïsoleerde axon) wel 100x sneller gaan (400km/h)
- *Synaps = contactpunten tussen neuronen > plaats informatie van ene cel
naar andere.
Neuronen zijn onzichtbaar voor het blote oog, terwijl ze wel tot 1 meter lang
kunnen worden en over het hele lichaam connecties vormt met anderen.
De signaalbegeleiding:
Voorbeeld: buigreflex
Wanneer hand warme plaat > bicepspier trekt samen om je hand op te tillen.
Relfex = automatische reactie op een prikkel
Drie aaneengeschakelde neuronen betrokken :
1. sensorische neuron = stuurt na prikkeling signaal naar ruggenmerg
2. Dat zenusignaal schakel- of interneuron = signaal afgeven aan (3)
3. Motorisch neuron = maakt via lange axon contact met spier
In die zenuwgeleiding: twee elkaar afwisselende mechanisme onderscheiden:
1. Actiepotentiaal = zorgt dat signaal over hele axon wordt geleid ≈ korte
elektrische spanningsverandering.
2. Synaptische overdracht = ter hoogte van eindknopje > chemische stoffen die
de dendrieten van aangrensende cel kunnen ontvangen.
-> Kan weer zorgen voor nieuw actiepotentiaal in de ontvangende neuron.
Verduidelijking:
1. Actiepotentiaal
Verschillende ‘standen’:
- rustpotentiaal:
, De cel niet geprikkeld
> binnenzijde negatieve lading van -70 mV in vergelijking met omgeving!,
door inonen in cytoplasma
> buitenzijde juist omgekeerde
die spanning tussen neg. Binnenkant en pos. Buitenkant =
rustpotentiaal
- actiepotentiaal
De cel wel geprikkeld
> interne spanning daalt tot -55mV > radicale ommekeer
> -55mV = drempelwaarden celmembraan laat grote hoeveelheid
positief geladen deeltjes binnen > intern nieuwe waarde: +30mV
plotselinge ommekeer van spanning = actiepotentiaal
‘alles- of – nietseffect’
Verloop van actiepotentiaal:
1. Rustfase
2. Depolarisatie
3. Stijging van het actiepotentiaal
4. Daling van het actiepotentiaal
5. Hyperpolarisatie
Rustpotentiaal = - - 70mV
Drempelwaarde = - - 55mV
-> actiepotentiaal = alle of niets effect
Die spanningsomslag = korte duur > opnieuw uitwisseling van ionen door
celmembraan waardoor rustpotentiaal herstelt wordt.
MAAR > domino-effect > signaal over hele lengte axon doordat er aanliggende
zone snelle ioonverschuivingen > daar ook actiepotentiaal ontstaan >
synaptische overdracht in gang.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper femkeaarts. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,92. Je zit daarna nergens aan vast.