Samenvatting Grondslagen en Methoden van Belastingheffing (Systeem) - Public Finance
Samenvatting Public finance (alle tentamenstof)
Volledige samenvatting Economie van de Publieke Sector (boek & hoorcolleges) - bestuurskunde jaar 2
Alles voor dit studieboek (29)
Geschreven voor
Universiteit Leiden (UL)
Bestuurskunde
Economie Van De Publieke Sector (29041016)
Alle documenten voor dit vak (10)
1
beoordeling
Door: tijmengroen1 • 2 maanden geleden
Verkoper
Volgen
uni20233
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Economie van de Publieke Sector
Universiteit Leiden
Bestuurskunde/ minor Economics & Governance
2021/2022
Hoorcollege 1: Public Sector in an open economy and economic arguments for public
intervention
Economie gaat over het hebben van beperkte middelen, maar onbeperkte behoeften; je moet
dus altijd kiezen.
- Hoe kun je meer bereiken, met minder middelen?
Banken bieden studenten geen lening aan; want zij vinden dat er niet voldoende onderpand is.
Kans is volgens hen te groot dat er iets gebeurt er komt geen marktwerking tot stand.
Economie van de Publieke Sector = Public finance = Public Sector Economics = Public
Economics
Interactie tussen economie & overheidsfinanciën: drie hoofdelementen/functies:
1. Overheid brengt goederen en diensten als de samenlevingen die wil, en die niet via de
markt tot stand komen. Of als de markt het wel kan, maar de samenleving liever heeft dat
de overheid het doet.
2. Macro-economische doelstellingen; zoals niet te veel inflatie & volledige werkgelegenheid.
3. Herverdeling; belastingen heffen & (sociale) uitkeringen.
Gaat dus over de uitgaven- en inkomstenkant van de overheid. Vaak 50% van de totale
economie.
Europese Unie heeft bijna geen ‘power to tax’. Nationale overheid wel. De nationale overheid kan
via richtlijnen ook veel invloed uitoefenen.
Lokale overheden: mogen wat belasting heffen (maar zeer beperkt), en mogen het geld van het
Rijk besteden.
Hoe groot is de overheid? Te meten door:
1. Aantal werknemers.
2. Uitgaven (meestal zo berekend).
a. Inkomen.
b. Interestbetalingen.
c. Kosten van goederen en diensten.
3. Budgetdocumenten
Institutionele verschillen bij het vergelijken van landen:
Je hebt publieke en sociale uitgaven. Zo lijken de publieke uitgaven in Amerika heel laag,
maar dit komt voornamelijk doordat de sociale uitgaven daar via de private sfeer
verlopen. In de praktijk zijn de sociale uitgaven dus hoger dan de publieke uitgaven
(Amerika/pensioenfonds ANP).
Belastingen: bruto vs. netto Als de overheid bruto uitkeert; lijken de uitgaven veel
hoger dan wanneer zij deze direct netto uitkeert.
Dus geen appels met peren vergelijken!
Frankrijk heeft de grootste collectieve sector, gevolgd door Amerika!, België en Nederland.
Landen worden meestal economisch vergeleken doormiddel van het GDP, anders per inwoner.
- Gross Domestic Product (GDP) geeft niet altijd een goed beeld; in ieder geval geen volledig
beeld.
, In bijna alle landen zijn de overheidsuitgaven hoger dan de inkomsten een tekort
staatsschuld. Overheid mag die schuld doorschuiven.
Overheid is zich door de jaren steeds meer gaan bezigheden met sociale zekerheid. Belastingen
voor bedrijven zijn juist lager geworden; concurrentie tussen landen om bedrijven = tax race.
Europese afspraken omtrent de staatsschuld:
1. Overheidsuitgaven nooit meer dan 3% tekort; liever nog 0 of iets in de +.
1. Staatsschuld mag nooit meer zijn dan 60% van de economie. Veel landen zitten
hierboven! Nederland zit hier wel onder. Maar nu een negatieve rente Nederland wil
geld halen en in een fonds doen; ‘levert’ nu geld op.
Discussie bij de Zuid-Europese landen en hun economie lenen tegen een hogere rente. Maar
dit is gevaarlijk; bedrijven moeten dan ook lenen tegen een lagere rente minder investeringen.
Hoorcollege 2: Tools of positive analysis
Economische modellen:
Versimpeling van de werkelijkheid
Zitten altijd beperkingen in
Daarna ga je hem beoordelen
Economen maken veel gebruik van modellen; maar hier zitten ook beperkingen aan. Niet alles
wordt meegenomen in een model. Voorbeeld:
Belastingpercentage voor het topinkomen verhogen je kunt denken 1) meer gaan
werken voor evenveel geld (inkomenseffect) of 2) vrije tijd wordt aantrekkelijker
(substitutie-effect); deze gaan tegen elkaar in. Je moet dus gaan meten welk effect
overheerst.
o Voor kostwinners niet gevoelig voor belastingverhoging/-verlaging.
Voor partners juist wel gevoelig (parttimers).
o In Nederland blijkt dat het substitutie-effect gemiddeld wordt; er gebeurt
uiteindelijk dus ook niet heel veel met de belastingopbrengsten.
,Statistisch verband is niet gelijk aan correlatie! correlation does not impy causality.
Denk aan corona – studieresultaten geen causaal verband, maar correlatie (bijv. veel
uren aan studie besteed).
Voorwaarden aan overheidsinterventie X om maatschappelijk doel Y te bereiken:
X moet Y voortbrengen.
X en Y moeten correlatie hebben.
Andere verklaringen voor correlatie moeten geëlimineerd worden.
In de economie is het lastig dat er geen controlegroep is; de economie loopt gewoon door. Er
kan wel zo veel mogelijk vergeleken worden met andere landen.
Kanttekeningen aan experimentele studies:
Ethische kwesties; of in de portemonnee van mensen of belastinggeld.
Je kunt niet zomaar experimenteren met uitkeringen bijvoorbeeld (technische
problemen).
Response bias; bij enquêtes etc. antwoorden mensen toch altijd anders dan de realiteit.
Beperkte tijd/geldigheid van experiment.
Black box aspect.
Technieken bij quasi-experimentele onderzoeken:
Difference-in-Difference quasi-experimenten twee keer dezelfde regressie; kijken naar
het effect (vaak bij vergelijken landen/gemeenten). Beste techniek.
Instrumentele Variabele Quasi-Experimenten kijkend in de tijd; ontwikkelingen plot je in
de tijd.
Regressie-Disco
Edgeworth box:
Twee groepen/mensen die maximaal plezier halen uit twee combinaties (vijgen/appels)).
Je gaat kijken wat de optimale verdeling is.
V = G in boek! Is dus hetzelfde.
, Indifferentiecurve = hoeveel nut geeft het jou: grafiek die verschillende combinaties van
goederen laat zien die gemeten als een kwantiteit elk een gelijke mate van voldoening aan een
consument schenken (alle punten op zo’n lijn zijn indifferent; dus even optimaal!!).
Laat vrije marktwerking zien; door ruilhandel kunnen zij er namelijk beide beter van worden.
Punt G H = ruilhandel; Adam
meer appels, minder
vijgenbladeren. Adam gaat
hierop vooruit, Eva blijft
hetzelfde.
Dit kan ook zo van H P.
Verder kan niet, dan wordt Eve
er slechter van.
Punt P = pareto-efficiënt
Nu voor Eva:
Van P2 P1.
Maar er zijn dus meerdere
pareto-efficiënte punten! Welke
moet je nou kiezen?
Beide zijn mogelijk.
Alle P’s zijn pareto-efficiënte
punten!
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper uni20233. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,69. Je zit daarna nergens aan vast.
