Deel 1: We leven in tijden van angst
Fear is the main source of superstition, and one of the main sources of cruelty. To conquer fear is
the beginning of wisdom . (Russell)
Angst is de tegenstander van het leven
We leven altijd in angst waardoor veel van ons gedrag het gevolg is van die angst
Sir Bertrand Russell
= een groot denker van de 20ste eeuw
‘Mensen denken steeds dat ze leven in tijden van angst’
Die angst wordt de hele mensheid lang gecultiveerd (onderhouden) en dit moeten we
vermijden
Thomas Hobbes
= een Engelse filosoof
‘De mens wordt gedreven door angst’
‘Angst is het product van een rationeel inschattingsvermogen van reële dreigingen
Elke mens staat onder permanente dreiging van een aanval van anderen
We moeten onszelf beschermen waardoor het beter is om als eerste toe te slaan
De mens is dus van nature slecht en leeft in een natuurstaat van oorlog van allen
tegen allen
Deze permanente angst wordt beperkt wanneer mensen een sociaal contract
afsluiten (= een staat oprichten met een leidersfiguur die alle autoriteit in handen
krijgt op voorwaarde dat de veiligheid van elke burger gewaarborgd blijft, hierdoor
heeft een burger geen angst meer voor anderen, wel voor de afstraffing door de
leider)
Resultaat = samenwerking door gemeenschappelijke angst waardoor
economie, bezit, cultuur, zorg en onderwijs kunnen ontstaan
MAAR: het negatieve beeld van Russell en Hobbes wordt gelinkt aan de tijd waarin ze leefden
Veel conflictsituaties die mensen inderdaad dichterbij de natuurstaat van Hobbes brengt en
dan wel een bedreiging vormen voor de persoonlijke veiligheid
Toch is deze natuurstaat niet de realiteit want er zijn ook momenten geweest in de
geschiedenis dat mensen samenwerkten met anderen omdat ze zich veilig voelden,
de samenwerking is dan niet gebaseerd op angst
Jean-Jacques Rousseau
= een Franse filosoof en schrijver
‘De mens wordt gedreven door het goede’
Het is de maatschappij die ons buiten de lijntjes laat kleuren door de regels die ze
oplegt
, Hoofdstuk 1: Angst voedt de verschillen…
Als we Hobbes gedachtegang volgen komen we terecht bij autoritaire regimes:
We denken dat autoritaire regimes eerder angst cultiveren (stimuleren) dan democratische
verkozen regeringen door:
1) Sterke leider hoeft zich niks aan te trekken van de publieke opinie wanneer hij een
onpopulaire maatregel oplegt
2) Onderdanen worden geacht om de strikte wetten blind op te volgen (vanuit nationale
inborst anders vanuit angst voor represailles)
3) Verering van de leider staat centraal
4) Alle informatie die kritiek uit op de leider wordt vakkundig gecontroleerd
Maar autoritaire regimes kunnen ook goed zijn want in tijden van angst hebben
mensen een duidelijke en begrijpbare houvast nodig (ook in democratische landen
ontstaan groeperingen die uit angst de eigen natie willen beschermen)
Door politieke en economische angst worden mensen gelokt naar populistische, radicale
burgerbewegingen en partijen die een heel zwart-wit boodschap geven
Creëren een zekerheid voor dualistische denkers (= uitgaan van het bestaan van twee
tegenover of naast elkaar bestaande, tot niets anders meer te herleiden grondbeginselen)
aangezien het heel duidelijk is wat juist of fout is en wie de rechten heeft en wie de plichten
Bij deze mensen heerst angst in de vorm van mixofobie
Mixofobie = mensen die zuiverheid nastreven, zowel in de geest als in de maatschappelijke orde,
hebben angst voor de vermenging van elementen die deze zuiverheid kunnen verstoren
Men hangt een politiek denken aan dat de belangen van de inheemse bevolking
boven die van migranten plaatst
Oplossing voor de angst is het wij-tegen-zij (tegen alles wat anders is)
Er is dus sprake van nativisme (= wij zijn een natie en hebben angst dat andere invloeden ons
vragen om hierover na te denken) in hun denken wat ze koppelen aan:
1) Een irrationele en obsessieve angst voor vreemdelingen (ze nemen woonplaats in, doen de
lonen dalen, spreken onze taal niet, nemen jobs af en willen onze inheemse cultuur
vervangen)
2) Nationalisme
Hoe werken deze xenofobe (= irrationele en/of obsessieve angst voor vreemden, buitenlanders of
buitenlandse voorwerpen/zaken) burgerbewegingen dan?
1) Beweren in naam van het eigen volk en de gewone man te spreken
2) Stellen sterke partijen en autoritaire leiders ter beschikking om te beschermen tegen
dreigingen die gevoed worden door angsten voor inmenging
3) Stellen vragen bij de liberale democratie (gaan wel niet in tegen de basisprincipes zoals
extremisten)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper saartjedewreede. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
