Samenvatting van het vak systeemfysiologie (huidige naam: fysiologie van de orgaanstelsels), onderdeel renaal systeem. Gemaakt aan de hand van de slides. Score: 18/20
Bronnen:
Samenvatting gemaakt a.d.h.v. de lessen en PowerPoint’s van Prof. Dr. Dirk Snyders
Afbeeldingen afkomstig van de PowerPoint’s van Prof. Dr. Dirk Snyders & afkomstig uit Boron, W. &
Boulpaep E. L. (2017). Medical Physiology. Philadelphia: Elsevier
,RENALE FYSIOLOGIE
1. Inleiding: functies & anatomie
1.1 Belang van het renaal systeem: functies
Regulatie osmolariteit en volume van lichaamsvochten
o Hoeveelheid:
¼ van het hartdebiet passeert continu de nieren -> filteren dus een groot volume bloed
Slechts 1,5 liter/dag uitgescheiden
Conclusie: de perfusie v/d nieren > dan hoeveelheid vocht dat lichaam verlaat
o Wat zal er gebeuren t.h.v. de nier?
We zien een combinatie van filtratie, reabsorptie en secretie
We krijgen een balans => stabiel houden v/d NaCl conc. & volume extracellulair compartiment
Gevolg = stabiel houden v/d ionaire huishouding
Regulatie elektrolieten evenwicht:
o (1) Door eliminatie/bewaren van NaCl + vocht wordt de ionaire huishouding stabiel gehouden
o (2) Output controleren
Organismen hebben weinig controle over inname dus er moet wel controle zijn over de output!
Extra input
Nier moet zorgen voor extra eliminatie van NaCl
Verhoging van excretie ter compensatie van verhoogde inname!
Verlaagde input
Nier moet zorgen dat NaCl wordt bijgehouden
Verlaging van excretie ter compensatie van verlaagde inname
Op niveau v/d nier begeurt het balanceren van een aantal stoffen
De output wordt in balans gebracht met de gestegen/gedaalde input voor dezelfde stof
Regulatie pH (zuur-base evenwicht)
o pH v/h bloed = 7,4
o Gebeurt door 2 systemen:
De longen (zie respiratoir stelsel)
De nieren
Excretie metabolieten & ‘vreemde bestanddelen:
o Nier kan enkele metabolieten excreteren:
Ureum
Urinezuur
Creatinine
Bilirubine (afbraakproduct Hgb van rode BC, geeft gele kleur)
Metabolieten van hormonen
o Evolutie:
De adaptatie v/de nieren voor allerlei stoffen (farmaca) gebeurde in de laatste 100 jaar (erg snel)
Hoe?
Sommige farmaca worden meer wateroplosbaar gemaakt in de lever
Transportsysteem voor endogene metabolieten transporteert vaak kleine organische moleculen
farmaca volgen datzelfde transportsysteem (bijv. zelfde route als creatine)
Geeft problemen bij nierinsufficiëntie:
Als nieren nog maar 50% activiteit vertonen => ook maar 50% van de farmaca geëlimineerd
Kan leiden tot toxische waarden
Hormonale functie:
o Productie EPO (zie hoofdstuk hematologie)
o Aanmaak actieve metaboliet van Vit D3 -> gebruikt voor calcium- en fosfaathuishouding
o Productie renine -> maakt renine-angiotensine-aldosteron systeem (belangrijk in Na/K-balans + heeft effect op BD)
1
,1.2 Anatomie
1.2.1 Macroscopisch (afb. 1)
Verbinding buitenwereld:
o Nier is via de ureter verbonden met de blaas
o Urine in de blaas verlaat het lichaam via de urethra
Nier:
o We zien enkele ‘piramiden’
o We onderscheiden:
Cortex (schors)
Medulla (merg)
o Bevloeiing:
Arterieel bloed -> a. renalis ontspringt uit aorta, brengt arterieel bloed naar nier
Veneus bloed -> weggevoerd via de v. renalis die naar de v. cava loopt
=> Vocht aangevoerd via a. renalis -> langs filtersysteem -> afgevoerd via ureter
o In/output:
Input via aorta
Output vooral via v. cava & deels via ureter
Afb. 1
1.2.2 Het nefron (afb. 2)
Het nefron = het functionele unit van de nier
Opbouw v/h nefron:
o Glomerulus
= begin v/h nefron
Bevat het glomerulaire capillair
Hier wordt het vocht gefilterd & filtraat gevormd
o Proximale tubulus
o Lus van Henle
Dun dalend gedeelte
Dun stijgend gedeelte
Dik stijgend gedeelte
o Distale tubulus
Overgang lus van Henle naar distale tubulus => macula densa
Macula densa maakt nauw contact met eigen glomerulus
o Vezamelbuizen
Indeling v/d nefronen:
o Gebeurt o.b.v. hun ligging
o We hebben:
Corticale nefronen -> glomerulus dicht bij oppervlakte
Juxta-medullaire nefronen -> glomerulus dichter bij overgang cortex/medulla
o Opmerking:
Juxta-medullaire nefronen hebben langere lussen van Henle (dringen diep in medulla door)
De lengte v/d lus van Henle heeft te maken met hoe sterk de urine geconcentreerd kan worden
Afb. 2
2
, 1.2.3 Vasculair (afb. 3)
Aan-/afvoer
o Bloed wordt via a. renalis aangevoerd
o Bloed wordt via v. renalis afgevoerd
We krijgen eigenlijk 2 capillaire netwerken:
o Een capillair netwerk vormen in de glomerulus
Deze is gelegen tussen een afferente& efferente arteriole
Hier gebeurt de filtratie
o Een set capillairen rond de tubuli
Komt uit de efferente arteriole
Zijn belangrijk voor de resorptie
=> Deze 2 capillaire bedden liggen in serie
1.2.4 Histologie (afb. 4)
Tubulair gedeelte v/h nefron -> onderscheid o.b.v. de epitheelcellen
Ieder segment:
o Heeft zijn eigen typische cellen
o Heeft zijn eigen transporteigenschappen
Welke ionen getransporteerd worden
Op welke manier het transport gebeurd
o Dus: niet enkel histologisch maar ook functioneel verschillend
Epitheel:
o We zien tight junctions
o We onderscheiden een apicale & basolaterale kant
Apicaal = naar lumen gericht
Basolateraal = naar interstitium gericht
Afb. 4
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper biomed2017. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
