Volledige samenvatting van het fysiologie-gedeelte van de cursus van Nico Koedam (dit jaar is de prof veranderd, maar misschien blijft de theorie soortgelijk). Samengevat in . Werd in dat jaar door meerdere studenten gebruikt en verbeterd. Volledig uitgetypt met afbeeldingen die de leerstof verduid...
H1 – Wateropname en transport
Inleiding
• Planten hebben een sterke celwand
o Celwanddruk vs turgordruk (binnendruk tegen de celwand → positief)
o Turgescent: plant staat overeind doordat de turgordruk en wanddruk in balans zijn
o Levend plantweefsel kan ook slap hangen (dan niet turgescent)
• Planten bestaan vooral uit water
o 97% wordt afgegeven aan de atmosfeer (= transpiratie)
o 2% voor groei
o 1% voor het metabolisme
Transpiratie
• Transpiratie vs evaporatie
o Transpiratie: verlies van water dat in de plant zit
o Evaporatie: verlies van water dat op de oppervlakte zit
• Transpiratie kan niet vermeden worden (door droge atmosfeer), toch is transpiratie bij
planten veel sterker dan bij dieren door:
o Zoveel mogelijk oppervlakte nodig om zonlicht op te vangen → meer oppervlak voor
transpiratie
o 𝐶𝑂2 nodig voor fotosynthese → komt binnen via stomata → water kan ook naar
buiten
• Amnophila arenaria (helmgras): duinplant die een mechanisme heeft om transpiratie te
beperken:
o Bij droge omstandigheden: rolt zijn bladeren op → transpiratie wordt onderdrukt
(maar stomata blijven open zodat 𝐶𝑂2 binnen kan)
o Bij normale omstandigheden: blad is zoals bij normaal gras → kan extra licht
opvangen
Opbouw van een blad
Epidermis (buitenste laag)
• Cuticula: wasachtige niet-cellulaire laag → gaat gasuitwisseling tegen (stomata lossen dit op)
• Doet niet aan fotosynthese (witte cellen, geen bladgroenkorrels)
• Adaxiale zijde: bovenkant
• Abaxiale zijde: onderkant, hier zitten vooral stomata
Mesofyl
• Bevat vaatbundels: xyleem (transporteert water en mineralen) en floëem (transporteert de
producten van fotosynthese)
Palissade parenchyma
• Compacte, verticale, zuilvormige cellen
• 1 of 2 lagen
• Fotosynthetische functie (veel bladgroenkorrels)
• Vangt parallelle zonnestralen op en haalt hier lichtenergie uit
(slaagt hier maar beperkt in, de rest van de stralen worden
verstrooid en gereflecteerd)
1
,Sponsparenchym
• Losse stapeling van cellen
• Fotosynthetische functie
• Reflecteert het licht (spiegelpaleis-effect) → lichtweg is langer dan de dikte van het blad →
meer kans om licht op te vangen → veel effectiever dan palissade parenchyma
• Veel ruimte tussen de cellen → zit vocht in → helpt bij reflectie van licht + vangt 𝐶𝑂2 op om
door te geven aan
Variaties op bovenstaande figuur
• Waterplanten:
o Stomata aan de bovenkant (want gemakkelijker om 𝐶𝑂2 uit de lucht te halen dan uit
het water)
o Grote luchtkamers zodat de plant kan drijven
• Xerofyten (= planten aangepast op droge omstandigheden):
o Dikke cuticula
o Stomata zijn afgesloten door haarcellen/trichomen
2
, Gevolgen van transpiratie
• Sommige planten passen hun structuur aan om transpiratie tegen te gaan (bv: Amnophila
arenaria)
• Stomataal ritme: stomata openen overdag → enkel 𝐻2 𝑂-verlies wanneer ook 𝐶𝑂2 en licht
kunnen worden opgenomen
• Overdag kalium- en suikerconcentratie doen toenemen → osmotische kracht om water
binnen te houden
Vormen van fotosynthese
C3-fotosynthese
• Op hete dagen worden de stomata gesloten zodat er geen waterverlies is → ook geen 𝐶𝑂2
binnen → rubisco bindt met 𝑂2 → geen nuttige producten van de fotosynthese → probleem
in klimaten waar het altijd heet is
C4-fotosynthese
• Anatomische kenmerken: bundelschedes (= bundle-sheet cellen = ruimtelijke scheiding
tussen 𝑂2 en 𝐶𝑂2 = Kranz-anatomie)
• Mechanisme:
o 𝐶𝑂2 komt binnen in mesofylcellen (hier zit geen rubsico) → 𝐶𝑂2 wordt
geïncorporeerd in een C4-molecule
o C4-molecule wordt doorgegeven aan bundle-sheet cellen → 𝐶𝑂2 wordt er uit
gehaald → 𝐶𝑂2 bindt met rubisco (is hier wel mogelijk omdat er veel minder 𝑂2 in de
bundle-sheet cellen zit)
• Resultaat: concentratie van 𝐶𝑂2 mag lager zijn omdat het minder moet concurreren met 𝑂2
voor rubisco → meer stomata kunnen gesloten blijven → minder waterverlies
• Volstaat niet bij extreem droge klimaten
• C4-planten: voornamelijk bij grassen (Pocaceae: maïs, suikerriet), zoutminnende planten
(vaak in droge maar niet per se warme klimaten → geen Kranz-anatomie maar gewoon een
ruimtelijke scheiding in de fotosynthetische cellen zelf)
CAM-fotosynthese
• Mechanisme:
o Planten openen stomata enkel ’s nachts (kouder en vochtiger) → 𝐶𝑂2 komt enkel ’s
nachts binnen en wordt direct gefixeerd in C4-moleculen
o Overdag wordt het 𝐶𝑂2 er uit gehaald en beginnen de lichtreacties
o Hier gebeurt alles dus binnen de mesofylcellen, enkel scheiding in de tijd
• CAM-planten: ananas, cactus, orchideeën
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kobetheylaert. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
